Anna Dudzińska

Czy 10 m kw. własnego szczęścia rzeczywiście wystarczy by być szczęśliwym? O mikrokawalerkach, które zgodnie z prawem, nie są tak naprawdę mieszkaniami tylko lokalami użytkowymi napisano już dziesiątki krytycznych artykułów. Piętnowano bloki oddalone od siebie o kilka metrów, w których sąsiad kontroluje co drugi sąsiad ma na obiad. Potępiano place zabaw o wielkości jednego miejsca parkingowego, grodzenie osiedli i wycinanie drzew. A jednak do listy deweloperskich grzechów ciągle dopisywać możemy nowe przewinienia. Czy to prawda, że patodeweloperka ma się w naszym kraju tak świetnie? Z dr. Łukaszem Drozdą – urbanistą, badaczem z obszaru studiów miejskich, autorem książki „Dziury w ziemi. Patodeweloperka w Polsce” i profesor Agatą Twardoch – architektką i urbanistką rozmawiamy w „Placu na rozdrożu"

(Reportaż w wersji wideo z tłumaczeniem na PJM - https://youtu.be/QPhIWtLZ_54) „Nigdy nie byłam dzieckiem. Szybko nauczyłam się rozumieć świat lepiej niż moi rodzice. Jako 7-latka chodziłam z mamą na wywiadówkę i to ja przekazywałam jej wszystkie informacje. Potem wyjechałam na studia. Uciekłam, byłam wolna i przez 20 lat wyłączyłam się z tego świata”. Irena jest CODA - słyszącym dzieckiem niesłyszących dorosłych (Child of Deaf Adults). To nie jest wyjątkowa sytuacja - aż 90% niesłyszących rodziców ma w pełni sprawne, słyszące dzieci. Ale środowisko i dorastanie dziecka, którego rodzice wyłącznie migają, wygląda inaczej niż u ich rówieśników. Od wczesnych lat stają się tłumaczami, obrońcami rodziców, z poczuciem aż nadto rozwiniętej odpowiedzialności za nich. Poza tym funkcjonują w środowisku dwujęzycznym i dwukulturowym, a to mocno wpływa na ich tożsamość. To babcia nauczyła Irenę mówić, śpiewać i modlić się. Dzięki temu umiała funkcjonować na granicy dwóch światów - słyszących i niesłyszących. Ale przez to też, musiała zbyt szybko dorosnąć. Kiedy wyjechała na studia, poczuła się wolna, robiła co chciała i wyłączyła się ze świata głuchych na niemal 20 lat. A potem dokonała się transformacja. Jej trauma stała się jej powołaniem. Od ponad dziesięciu lat jest tłumaczem polskiego języka migowego.

„Nie jestem twoim Polakiem” – napisała w imieniu Polaków w Norwegii Ewa Sapieżyńska. Pokazała przypadki złego traktowania, stygmatyzowania, postrzegania przez pryzmat zawodu „sprzątaczki i budowlańca”, opisała małe uprzedzenia i przypadki jawnej dyskryminacji. Sięgnęła do doświadczeń Polaków ale też naukowych opracowań i badań. Norweska wersja książki „Nie jestem twoim Polakiem” wywołała ferment w tym kraju a w konsekwencji trafiła do każdej biblioteki – od Oslo do Tromso - jako lektura obowiązkowa. Uznano, że nawet jeśli naród ma opinię jednego z najbardziej otwartych narodów świata, to warto sprawdzić jak tę kwestię widzą inni. Przecież Polacy to największa mniejszość narodowa w Norwegii i warto by mówiła swoim głosem. Polska wersja książki „Nie jestem twoim Polakiem” w tłumaczeniu Ilony Wiśniewskiej trafiła właśnie na półki księgarń. I zaczyna budzić jeszcze większe emocje. Z Ewą Sapieżyńską porozmawiamy w audycji „Placu Na Rozdrożu”. Gościem Radia 357 będzie też polsko-norweski reżyser Leiv Igor Devold, którego film Norwegian dream pokazywany jest na festiwalach w Polsce.

„Monika to jest taki kamyk wrzucony do stawu, który powoduje powstanie fal. Jest takim zaczynem, od niej te fale wzmagają, zaczynają się łączyć z innymi. To jest właśnie Monika”. Zarówno w wielkich, jak i małych miasteczkach, są kobiety pełne energii i siły, które porywają za sobą społeczność. Starają się inspirować i zachęcać innych do wychodzenia z domu. Czasem na koncert, kiedy indziej na warsztaty albo na wspólny spacer po lesie. A nawet do występów na scenie… Monika, etnografka z Tenczynka miała tak od zawsze – pielęgnowała siostrzeństwo i wspierała kobiety w ich codzienności. Jednocześnie coś cały czas ciągnęło ją do starego świata i jego tradycji… Reportaż Anna Dudzińska „32 – 067 Tenczynek: Siła kobiet” na antenie w piątek, 28 kwietnia, o 18:10. Do odsłuchania również w #twoje357: https://radio357.pl/twoje357/audycje/reportaz/ To trzeci reportaż z cyklu „00-357 Zgłoś się” Radia 357 i MiŚOT. Wy przysłaliście kody pocztowe, my losujemy. Jeden kod pocztowy - jeden reportaż. I historia z małego polskiego miasteczka, której nigdy byście nie usłyszeli. Dziś kolejne losowanie - tym razem destynacji dla Beaty Kwiatkowskiej.

Dziś w Popołudniówce odwiedzimy Gliwice. Naszymi gośćmi będą m.in. prezydent miasta Adam Neumann, Grzegorz Krawczyk - dyrektor Teatru Miejskiego w Gliwicach, mówić będziemy o śląsko - zagłębiowskich staraniach o europejska stolice kultury oraz że podczas trwających prac konserwatorskich wykonywanych na gorsetach ludowych natrafiono na niesamowite znalezisko... Jakie o tym wszystkim opowie Anna Dudzińska ze swoimi gośćmi. Będzie też o tym protestach rolników oraz o tym, że miasta rezygnują z miejskich rowerów. Czy to już koniec boomu na takie rowery? Polecamy się...

Filip Springer, reportażysta i fotoreporter gościem Anny Dudzińskiej w Placu na Rozdrożu. A bohaterem ich opowieści będzie...pejzaż. Tak, to nie jest redakcyjna pomyłka. Porozmawiają o przestrzeni, krajobrazie, otoczeniu, malowniczości. Wszystko za sprawą najnowszej książki Filipa "Mein Gott, jak pięknie" . Odwołanie się do boga nie jest tu przypadkowe - na pewno i państwu zdarzają się takie ochy i achy. Słychać je gdy patrzymy na zachodzące nad morzem słońce albo wzgórza z jesiennymi drzewami. "Boże jak tu pięknie" wybrzmiewa wtedy wyraźnie, bo nic bardziej trafnego nie przychodzi nam do głowy. Filip Springer postanowił sprawdzić dlaczego pokrzykuje w ten sposób podróżując wzdłuż Odry. Przemierza rowerem dawne wschodnie prowincje Prus, nazywane później Ziemiami Odzyskanymi. Podąża śladami ludzi, którzy ogarnięci wizją postępu włączyli się w rewolucję przemysłową, to dzięki nim Odra stała się pierwszą uregulowaną rzeką w Europie.

„Dzieci do tej pory mi wypominają, że wyjechaliśmy z Norwegii. Ale pomyślałam, że jeśli zostanę, to będę miała do nich pretensje. A ja nie chciałam być matką, która się poświęciła i ma za to żal do dzieci. Więc byłam dobrej myśli. No a potem przyszła ta szara rzeczywistość…". W Norwegii wiosna jeszcze głęboko śpi. Tak jak na ilustracji Lisy Aisato, którą widzicie poniżej. A i tak przecież wszyscy kochają Norwegię! Malownicze fiordy, pachnące lasy, skały, wiatr i puste przestrzenie. Polacy to największa mniejszość narodowa w tym kraju. Mieszka nas tam ponad sto tysięcy. Jedną z emigrantek była Małgorzata - polska psycholożka, która przez osiem lat pracowała w przedszkolach w Oslo. Dlaczego wróciła? Czemu nie potrafiła odnaleźć się w kraju, który przez wielu uznawany jest za jedno z najwspanialszych miejsc do mieszkania? Jaką cenę za powrót do Polski zapłaciła jej rodzina? O tym w reportażu Anny Dudzińskiej „Przyjechałam z Norwegii. Już tam nie wracam”. Historie powracających emigrantów są jednak zwykle dłuższe i bardziej zawiłe niż mogłoby się wydawać. Tak jest i tym razem.

365 dni wsłuchiwania się w świadectwa Ukraińców. Tych którzy zostali, by walczyć i tych którzy przyjechali do Polski, by szukać schronienia. 365 dni Waszych wspaniałych reakcji, pomocy i wsparcia. Opowieści mają moc. Wierzymy w to głęboko i mamy na to dowody. Dlatego dzisiejszy reportaż będzie wyjątkowy. Chcemy Wam zaprezentować kilka krótkich historii, które początek miały na naszej antenie, w reportażach przygotowanych w Radiu 357. Luba, Zoriana, Tamara, Alona. Kijów, Mariupol, Katowice. Życie napisało ciąg dalszy. I choć niestety wszystkie te historie nadal są niedokończone, nie tracimy nadziei…

Wychowawca z internatu dla głuchych dzieci bił je i znęcał się nad nimi psychicznie. Głucha kobieta miga, że wychowankowie nie mogli o tym nikomu powiedzieć, bo większość z nich nie potrafiła mówić, a ich matki nie nauczyły się języka migowego. Głucha kobieta w ciąży trafiła do szpitala, ale nikt nie wezwał tłumacza. Jej syn, uczeń podstawówki, który umiał migać, musiał przekazać matce, że noworodka nie udało się uratować. „Słyszaki” – mówią czasem głusi o osobach słyszących. Niech „Słyszaki” posłuchają o największej mniejszości językowej obok której żyją. Prawdziwą tragedią ludzi głuchych jest nie to, że nie słyszą, ale przede wszystkim ich samotność. Zostali pozbawieni prawa do swojego języka. W „Placu na Rozdrożu” z Anną Goc, autorką opowieści o ludziach Głuchych (celowo piszemy tę nazwę wielką literą) porozmawia Anna Dudzińska

Miasto to opowieść, która się składa z tysięcy drobnych historii – pisze Anna Malinowska w swojej książce "Od Katowic idzie słońce" i opowiada historię miejsc, które wyrosło z bogactwa górnośląskiego przemysłu, jednocześnie stając się ofiarą swojego sukcesu. Barwne losy bohaterów Malinowskiej prowadzą nas przez dzieje miasta, które jest też miejscem urodzenia autorki. Te dwie perspektywy - czułego obserwatora i dziennikarki pochodzącej z przykopalnianej dzielnicy Giszowiec, pozwoliły złapać unikalna perspektywę. To opowieść o mieście, które przechodzi gwałtowną przemianę i próbuje określić swoją nową tożsamość. O zmianie, o tym, że kopalnia może być miejscem, które się nienawidzi i o ostatnim sołtysie Katowic, który ani myślał zostać miastowym - będzie rozmawiać w Placu na Rozdrożu Anna Dudzińska.

„Każdy oddaje to co ma: jedni dają kwiaty i emocje, a drudzy dają to, co się u nich nazbierało…”. Polska stała się naturalnym miejscem schronienia dla tysięcy Ukraińców uciekających przed rosyjskimi czołgami. Tuż po rozpoczęciu wojny Polacy przyjmowali uchodźców w swoich domach, hojnie ich wspierali, pokazując wielką empatię i zrozumienie. Katarzyna Majchrzak - katowicka wolontariuszka, która zaraz po rozpoczęciu wojny zajęła się organizowaniem darów i założyła magazyn dla wszystkich potrzebujących - uważa jednak, że od tamtego czasu wiele się zmieniło. Dziesięć miesięcy po rozpoczęciu wojny zaczynają się narzekania na nowych sąsiadów i uprzywilejowanie gości z Ukrainy, zarzucanie im bezczynności. Kilka dni temu w Lublinie zaatakowano ukraińską rodzinę, przeklinając wyzywano ich od obcokrajowców i pobito trzynastolatka dzwoniącego na policję. „Jeśli teraz nie zareagujemy, to takie sytuacje będą zdarzały się coraz częściej. W Lublinie, Warszawie czy Katowicach” – uważa bohaterka reportażu Anny Dudzińskiej.

Zjednoczone Emiraty Arabskie - kraj, który jednych pociąga, a u innych swoim bogactwem i ostentacyjnym przepychem wywołuje odrazę - istnieje zaledwie od 50 lat. Wtedy powstały pierwsze murowane domy, autostrady, szkoły i szpitale. W podcaście "Doktor Wojtek nie przestaje się dziwić" Anna Dudzińska zabiera słuchaczy do jednego z nich – szpitala w emiracie Szardża. To jedno z miejsc, które opisała w swojej książce „Dubaj. Miasto innych ludzi”, wydanej przez Wydawnictwo Marginesy.

Spotkanie nie tylko dla mieszkańców najszczęśliwszego miasta w Polsce! „Gdynia obiecana” książka Grzegorza Piątka opowiada o historii zaledwie stuletniego miasta. Jest zbudowana z kontrastów – jak jej bohaterka, Gdynia – pełna bogactwa i nędzy, pięknej architektury i miejskich slumsów z początków XX wieku. O kontrastach, które złożyły się na budowę polskiego miasta marzeń opowiemy w „Placu na rozdrożu”. Gościem Anny Dudzińskej będzie Grzegorz Piątek - autor wielokrotnie nagradzanych książek o Bohdanie Pniewskim i odbudowującej się Warszawie.

Specjalne wydanie Popołudniówki 357 z Festiwalu Nauki w Katowicach. Będzie mnóstwo ciekawych tematów i rozmów. Jednym z gości Ernesta Zozunia będzie Polak pracujący w CERN Sławosz Uznański. Czy poleci on w kosmos? Będą także laureaci konkursu naukowego, będzie rozmowa o biotechnologii oraz o niezwykłym projekcie RAWA. Naszymi gośćmi będą m.in. rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Ryszard Koziołek, prof. Adam Pisarek, kulturoznawca z UŚ oraz prof. Grzegorz Hańderek, protektor ASP w Katowicach.

"Choćbym całe życie mieszkał w Warszawie to i tak umrę Ślązakiem " - mówił Franciszek Pieczka. Polski aktor urodzony w górnośląskiej wsi Godów nad rzeką Olzą, zmarł 23 września 2022 roku w Warszawie. Jego aktorski życiorys pełen jest pełnowymiarowych ról - od czołgisty Gustlika w serialu "Czterej pancerni i pies" przez Jańcia Wodnika, Czepca w "Weselu", Mateusza z "Żywota Mateusza" Karczmarza z "Austerii" po Stacha w serialu "Ranczo" i wiele wspaniałych ról teatralnych. Przez całe życie perfekcyjnie odtwarzał tez jeszcze jedną swoja rolę - mieszkańca Godowa, sąsiada, krewnego, wujka i przyjaciela. Każdego roku przyjeżdżał do miejsca swojego urodzenia a dla mieszkańców swojej wsi był postacią prawie świętą. Anna Dudzińska zabiera nas w podróż sentymentalną do Godowa. Do wsi gdzie czas płynie wolniej, gdzie na polach słychać ciszę a rzeka Olza - jak wtedy gdy pan Franciszek się urodził - płynie leniwie i przypomina o prawdziwie śląskich wartościach. To nimi Franciszek Pieczka kierował się przez całe życie.

Pokochał samoloty, gdy był dzieckiem - już wtedy potrafił odróżnić, jakie statki powietrzne przelatują nad małym lotniskiem na katowickim Muchowcu. Na początku dziwił się, że słyszał dźwięk nadlatującego samolotu, jeszcze zanim go zobaczył. Potem poszedł na studia, został informatykiem i na jakiś czas zapomniał o lotnisku. Ale samoloty jakby się o niego upomniały. Został spotterem - godzinami przesiadywał przed ogrodzeniem lotniska i fotografował startujące oraz lądujące maszyny. „Miałem takie marzenie, że dostanę kiedyś pracę po tej drugiej, lepszej stronie płotu.” Michał zaczął myśleć o zmianie pracy i kiedy podjął już decyzję, zrobił wszystko, by z okien swojego biura widywać samoloty każdego dnia. Reportaż Anny Dudzińskiej.

Odchodzą z różnych powodów: bo czują wypalenie zawodowe, a od zawsze narzekają na niskie pensje. . Odchodzą z powodu szkolnej biurokracji, rodziców, którzy mają coraz większe wymagania i dlatego, że zabijana jest kreatywność. Rozpoczął się rok szkolny a prawie we wszystkich szkołach w dużych miastach brakuje nauczycieli . W tym roku jest dwa razy więcej wakatów niż w roku ubiegłym. Tomek, nauczyciel akordeonu w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej w Katowicach też postanowił zmienić zawód. Reportaż Anny Dudzińskiej.

Pierwszym koniem, na którego wsiadła była klacz dziadka Dymitra - Baśka, która pracowała u niego w gospodarstwie. Joanna miała zaledwie kilka lat, ale już wtedy wiedziała, że konie to jej świat. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich pracowała w stajni następcy tronu, dubajskiego księcia Hamdama. Była jedyną kobietą, której pozwolono dosiadać koni wartych miliony dolarów. Wierzy, że doprowadziło ją tutaj „maktub” - z arabskiego „to co zostało zapisane”. Bo jej ukochany koń, na którym jeździła jeszcze jako juniorka, miał na imię… Szejk. Joanna jest zawodową dżokejką i trenerką koni wyścigowych. Objechała z nimi cały świat, pracowała w stajniach we Włoszech, USA i ZEA. O swojej pasji opowiedziała Annie Dudzińskiej.

Odwiedzimy m.in. polskie Malediwy.

Coppferberge, Kopferberg, Kupferberg, Miedzianka - miasteczko w Sudetach Zachodnich, które zniknęło. Kiedyś ośrodek górniczy, przez moment perła turystyczna i odpoczynek dla kuracjuszy. Od średniowiecza jednak, człowiek eksploatował ukryte pod nim skarby (miedź, cynk, srebro, a szczególnie uran), by ostatecznie doprowadzić do jego upadku. Czy ta historia może być metaforą upadku całej planety? Gościem poniedziałkowego „Placu na rozdrożu” i Anny Dudzińskiej będzie Filip Springer - reporter, autor książek, między innymi książki „Miedzianka. Historia znikania”. To spotkanie to idealna okazja, by zaprosić Was na festiwal Miedzianka Po Drodze, który objęliśmy Patronatem 357. W jego programie między innymi warsztaty „Poszerzona rzeczywistość”. Chcemy Miedziankę poczuć WSZYSTKIMI zmysłami. W Radiu najbliższy jest nam oczywiście zmysł słuchu, ale zapewniamy, że będzie to piękna podróż w odkrywanie innych zmysłów niż tylko wzrok. A opowie nam o tym więcej Monika Matusiak z Fundacji Dostępnej Kultury Wizualnej Wielozmysły.

Rankiem 24 lutego 2022 roku zmienił się świat. Uciekający przed rosyjskimi czołgami i kulami Ukraińcy znaleźli schronienie w Polsce. Ponad trzy i pół miliona uchodźców wojennych. W Katowicach takim schronieniem stał się regionalna instytucja kultury: Katowice miasto ogrodów. Ten biały budynek stojący w samym centrum miasta większość mieszkańców kojarzy ze znajdującymi się tam galeriami, teatrem, klubem jazzowym a przez wiele lat koncertami Narodowej Orkiestry Polskiego Radia, która miała tam swoją siedzibę. Teraz korytarze i galerie zamieniono na punkt recepcyjny dla przyjezdnych. Ściany budynku usłyszały mieszające się ze sobą języki – rosyjski, ukraiński i polski. Wraz z gośćmi w centrum kultury pojawili się wolontariusze – wydawali posiłki, segregowali przyniesione dary, organizowali zajęcia muzyczne dla dzieci. Gdy uchodźców było dużo, dodatkowe materace i koce rozkładano również w pobliżu starego, rozstrojonego pianina. Ta scena stała się dla autorek reportażu - Anny Dudzińskiej i Agnieszki Szwajgier - pretekstem, by zadać pytanie: czy tak rozstrojony świat uda się jeszcze nastroić? Czy uda się przywrócić właściwe brzmienie i harmonię – pytają reporterki w dokumencie radiowym zatytułowanym „Stroiciele”.

Rankiem, 24 lutego 2022 roku zmienił się świat. Uciekający przed rosyjskimi czołgami i kulami Ukraińcy znaleźli schronienie w Polsce. Ponad trzy i pół miliona uchodźców wojennych. W Katowicach takim schronieniem stał się regionalna instytucja kultury: Katowice miasto ogrodów. Ten biały budynek stojący w samym centrum miasta większość mieszkańców kojarzy ze znajdującymi się tam galeriami, teatrem, klubem jazzowym a przez wiele lat koncertami Narodowej Orkiestry Polskiego Radia, która miała tam swoją siedzibę. Teraz korytarze i galerie zamieniono na punkt recepcyjny dla przyjezdnych. Ściany budynku usłyszały mieszające się ze sobą języki – rosyjski, ukraiński i polski. Wraz z gośćmi w centrum kultury pojawili się wolontariusze – wydawali posiłki, segregowali przyniesione dary, organizowali zajęcia muzyczne dla dzieci. Gdy uchodźców było dużo, dodatkowe materace i koce rozkładano również w pobliżu starego, rozstrojonego pianina. Ta scena stała się dla autorek reportażu - Anny Dudzińskiej i Agnieszki Szwajgier pretekstem by zadać pytanie: czy tak rozstrojony świat uda się jeszcze nastroić? Czy uda się przywrócić właściwe brzmienie i harmonię – pytają reporterki w dokumencie radiowym zatytułowanym „Stroiciele”.

Justyna Mączka i Anna Dudzińska udały się na Śląsk i na katowickim Placu Kwiatowym poprowadziły specjalną audycję wyjazdową. Gośćmi audycji są: Renata Waliczek , Aleksandra Klich, Zofia Oslislo-Piekarska, Anna Solińska (Stowarzyszenie Fabryka Inicjatyw Lokalnych), Adam Markowski (przewodniczący Związku Gmin Jurajskich).

Media mówią o architekturze! Opowieść o architektkach pojawiła się na pierwszych stronach gazet i okładkach kobiecej pracy. Agata Twardoch autorka książki „Architektki. Czy kobiety wybudują lepsze miasta?” będzie gościem audycji „Plac na Rozdrożu” w Radiu 357. Czy popularność tej książki związana jest tylko z prowokacyjnym tytułem i dyskusją nad żeńskimi feminatywami ? Czy jesteśmy gotowi rozpocząć prawdziwa debatę o miejscu projektantek w męskim świecie architektów? Anna Dudzińska zaprasza na spotkanie z profesorką Politechniki Śląskiej architektką i urbanistką. W tej opowieści Agacie Twardoch będzie towarzyszyć jej mama – Justyna Swoszowska, również pani architekt i znawczyni historii architektury. Radio 357 uda się w pierwszą wakacyjną podróż. Na Śląsk, do Gliwic by w pięknej kamienicy opowiadać o historii architektury i o roli kobiet w proces budowania miast.

Walka, bitwa, wojna, przegrany, wygrany. Te słowa często towarzyszą dzieciom w czasie choroby nowotworowej. Takimi określeniami posługuje się cała rodzina, zaangażowana w proces leczenia. Wieść o diagnozie jest zaskoczeniem, szokiem, wywołuje złość i niezgodę. A co gdyby na tej drodze zobaczyć też innych chorych, a samotność zamienić na piękne współistnienie i przyjaźń? Tak było z Martynką, wielokrotną mistrzynią Polski, Europy i świata w fitnessie gimnastycznym. Waleczna dziewczynka dała się zatrzymać tylko na chwilę. Po długich, dwudziestu sześciu miesiącach terapii zaczyna znowu trenować, a pierwsze salta sprawiają radość większą niż przed chorobą. W czasie pobytu w szpitalu, Martynka i jej mama znalazły przyjaźń, zrozumienie i stworzyły relacje, o których dzisiaj wcale nie chcą zapomnieć. W czasie choroby nie warto być samemu! Warto korzystać z pomocy fundacji funkcjonujących w szpitalach. Martynka jest podopieczną jednej z nich - Fundacji Iskierka. Reportaż Anny Dudzińskiej.

„Iść z dala miasta / Poszukać lepszego miejsca / Coś mi chodzi po głowie / Zawsze w mojej głowie / Mam nadzieję, że pewnego dnia się stąd wydostanę / Nawet jeśli zajmie to całą noc lub sto lat / Potrzebuję miejsca do ukrycia, ale nie mogę go znaleźć w pobliżu / Chcę czuć się żywa, na zewnątrz mogę zwalczyć mój strach…” [Billie Eilish, Lovely] Kwitka też szuka dla siebie lepszego miejsca, ale najbardziej chciałaby wrócić do domu. Tęskni za nim, choć nie tęskni za uczuciem strachu i niepewności, które pojawiły się z dniem wybuchu wojny. Przez swoistą terapię dźwiękiem pomaga jej przejść Joanna Bronisławska, edukatorka muzyczna, z którą Kwitka przygotowuje się do koncertu. Do Polski uciekła ze Lwowa. Nie przeżywa dramatu takiego, jak jej równolatki w Mariupolu, Irpieniu czy Buczy. Jej dom stoi tam, gdzie stał przed wojną, a jej polska szkoła we Lwowie nadal działa. A jednak w ciągu kilkudziesięciu godzin musiała wydorośleć. Spakować walizkę nie tylko sobie, ale też swojej mamie. Zostawić za sobą tatę i całe dotychczasowe życie - tak jak urodzinowy prezent dla koleżanki, do której miała iść 24 lutego… Reportaż Anny Dudzińskiej.

Rodzinne uroczystości, spotkania z przyjaciółmi, osiągnięcia swoich dzieci, wspomnienia z wakacji? Kilkadziesiąt lat temu możliwości rejestrowania takich chwil były dużo bardziej ograniczone. W powojennej Polsce używano taśm 8 i 16 mm. Duża część takich zapisów niestety nie przetrwała próby czasu. Na szczęście znalazł się ktoś, kto wyznaczył sobie za cel ratowanie rodzinnych wspomnień z tamtego okresu. Polskie Archiwum Filmów Domowych to projekt, którego inicjatorem jest Maciej Drygas - artysta i reżyser filmowy. Przedsięwzięcie realizowane jest przy udziale Filmoteki Artystycznej Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz Towarzystwa Przyjaciół MSN. Jego misją jest ocalenie istniejących, często zapomnianych taśm. Filmy stanowią unikalny zapis nie tylko historii rodzinnych – ślubów, komunii, pogrzebów czy wakacyjnych wyjazdów – ale również powojennej historii Polski, uchwyconej okiem filmowców-amatorów. Więcej na temat tego projektu usłyszycie dziś w Placu na rozdrożu. Gościem będzie Maciej Drygas - znakomity polski dokumentalista, reżyser filmowy i radiowy, scenarzysta. Pan Maciej jest autorem dokumentu radiowego nagrodzonego Prix Italia, o historii Ryszarda Siwca, który podpalił się na warszawskim Stadionie Dziesięciolecia na znak protestu po inwazji w Czechosłowacji. Za filmową wersję tej opowieści zatytułowaną „Usłyszcie mój krzyk” Drygas otrzymał europejską nagrodę Felixa.

Kiedy ona spędzała na Antarktydzie 37 dni, kucharki pracujące na lodołamaczu, wyhodowały dla niej tulipany. Profesor Monika Kusiak była pierwszą Polką w Oazie Bungera. Uczestniczką pierwszej od 40 lat polskiej Wyprawy Geofizycznej do Polskiej Stacji Antarktycznej im. AB Dobrowolskiego. Przygotowania trwały pięć lata: szkolenia jak przetrwać w ekstremalnych warunkach, opatrzeć ranę lub upiec pizzę na palniku gazowym. W skrzyniach magnetometr, sejsjometr, a do tego gwoździe, młotki, namioty i zapasy jedzenia - tyle by wystarczyło na 7 tygodni spędzonych w miejscu, gdzie ludzie nie docierają. W Oazie Bungera było mniej ludzi niż na K2 czy Mount Everest. To najpewniej największy obszar na Antarktydzie bez lodu i z jeziorami słodkowodnymi. Radio 357 towarzyszyło jej w tej wyprawie od samego początku. Podsłuchiwaliśmy, gdy statek naukowców chłostały huraganowe wiatry, mówiliśmy o pierwszych krokach stawianych w oazie Bungera. Czy warto ponownie zdobywać Antarktydę? Jakie badania naukowe można wykonać tylko w tym miejscu? Jak zapamiętają marsjański wygląd ziemi, w najbardziej oddalonym na południe krańcu ziemi? W środowym „Placu na rozdrożu” Anna Dudzińska porozmawia z dwójką uczestników tej wyprawy: profesor Moniką Kusiak i profesorem Markiem Lewandowskim.

Robert Mamok w dwóch językach, po polsku i po śląsku, zmaga się z własną tożsamością klasową i etniczną. Konfrontuje się z wagą rodzinnej tajemnicy, z brzemieniem surowego, śląskiego wychowania, z rozpaczą, gniewem i goryczą. W najbliższy piątek, premiera monodramu „Byk” na deskach warszawskiego Teatr Studio. Jego autorem jest Szczepan Twardoch - Ślązak, autor bestsellerowych powieści m.in „Króla”, „Morfiny” i „Dracha”. Drugim reżyserem i aktorem jest Robert Talarczyk - dyrektor Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. O teatrze w czasie kryzysu, ale przede wszystkim o śląskości i jej kontekstach, porozmawia z nimi, w poniedziałkowym „Placu na rozdrożu”, Anna Dudzińska.

„Wiele osób mówi: nie mieszamy się w politykę. Chociaż rozumiem, że dla matki najważniejsze jest życie dziecka to historia cofa się lub powraca. O swoje trzeba walczyć. Nikt nie chce wojny, ale jak już jest to warto zawalczyć o swoją ziemię i swoją rodzinę” mówi Masza. 8 lat temu, tuż po zajęciu Krymu przez Rosję nie przyjęła rosyjskiego obywatelstwa. Na znak protestu przyjechała do Polski. W Sewastopolu zostawiła matkę, rodzinę i przyjaciół. Dla wielu z nich z dnia na dzień stała się obcą. Dzisiaj pracuje w katowickim Hospicjum Cordis i pomaga Ukraińcom, którzy uciekają przed wojną. Tragedia, śmierć, zrujnowane marzenia i plany. Uciekający przyjeżdżają z jedną reklamówką, w której są dokumenty i butelka wody. Kobiety, które wraz z dziećmi uciekły przed wojną opowiadają, że ich domów już nie ma. Pokazują zdjęcia, które zrobiły na trzy dni przed atakiem. Ci, którzy zostali, siedzą w piwnicach bez wody i jedzenia. Wielu mężczyzn poszło na front by bronić kraju. „Z czyjegoś milczenia i przyzwolenia tworzy się zło” dodaje Masza. Reportaż Anny Dudzińskiej.

Smutny chłopak, który ma super moc - tak o Antku mówi jego Tata. Antek ma 9 lat. W szachy gra od ponad 2 lat. Zdobył tyle nagród, że brakuje już miejsca na półkach. Średnia to 2 puchary na miesiąc. Kilka lat temu u Antka zdiagnozowano zespół Aspergera. Ma kłopoty w kontaktach międzyludzkich, ale dzięki szachom - otwiera się na świat. „Mnie to nie przeszkadza. Czuję się jak zwyczajny człowiek. I tyle”. Zapytany, czy chciałby być jak arcymistrz Jan Krzysztof Duda, odpowiada bez zawahania „Chciałbym być lepszy”. Reportaż Anny Dudzińskiej.

O świecie bez architektów i o tym, że większość budynków to nie dzieła sztuki opowie... architekt Jakub Szczęsny . Sprawdzimy jak zamieszkać w ziemi i nie płacić rachunków za ogrzewanie, odwiedzimy kolumbijskie i brazylijskie fawele i dowiemy się z czego wyplatali swoje swoje wyspy mieszkańcy mokradeł na Bliskim Wschodzie.

Rozmowa Anny Dudzińskiej z Patrycją Dołowy, autorką książki “Skarby”, o żydowskich korzeniach, pamięci, poszukiwaniu przodków.

Natalia Paszkowska, współzałożycielka pracowni architektonicznej WWAA, o tym, że zachwycając się nawet najbardziej niezwykłymi budynkami świata i tak na samym końcu można zachwycić się szkołą podstawową... Tak zwana Tysiąclatka na jednym z warszawskich osiedli. Do tego ten zachwyt może wpłynąć na karierę architekta i na to jak, miejmy nadzieję, będą wyglądać kiedyś szkoły w całej Polsce. Zaprasza Anna Dudzińska.

W czasie II wojny światowej, dzięki staraniom generała Władysława Andersa, 116 tysięcy Polaków zostało ewakuowanych z Syberii, przez Kazachstan, do Iranu. Prawie 3 tysiące z nich było sierotami, które znalazły się w Isfachanie. Świąteczny reportaż Anny Dudzińskiej „Powiększenie. I my byliśmy uchodźcami” wywołał u Państwa ogromne emocje. Znalezione w Isfahanie zdjęcia polskich dzieci, zrobione w latach 1942–1944, nigdy nie trafiły do Polski. Ale kilka lat temu Instytut Adama Mickiewicza zorganizował wystawę tych fotografii w Iranie. Pomysłodawczynią ekspozycji była Anna Duda, która odkrywając historię dzieci wywiezionych na Sybir, odkryła ją również dla siebie… To ona jest bohaterką nowego reportażu Anny Dudzińskiej. I jeszcze prośba od nas do Państwa: jeśli rozpoznajecie w tej opowieści wątki z historii swojej rodziny, przyjaciół czy sąsiadów - koniecznie skontaktujcie się z naszą reportażystką - anna.dudzinska@radio357.pl Czujemy, że to dopiero początek jej opowieści o polskiej emigracji i losach Polaków, ewakuowanych z Syberii...

Pochodzą z Cieszyna i na całym świecie prezentują polskie rzemiosło. Z wyplecionymi przez mistrzów koszykami jeżdżą do Japonii, Korei Południowej, Norwegii i na Islandię. Tak, aby przetrwała pamięć o tradycji. Reportaż Anny Dudzińskiej.

Po koszmarze Syberii zamieszkali w bezpiecznym kraju. Mogli skosztować, jak smakują pomarańcze i dojrzałe granaty. Dzieci chodziły do szkoły, uczyły się polskiej historii i geografii... Zupełnie niezwykłego znaleziska dokonała irańska fotografka, Parisa Damandan. W starym, zakurzonym archiwum fotograficznym w Teheranie, odnalazła 1218 szklanych negatywów, na których zatrzymano wizerunki polskich dzieci. Pozornie wyglądają jakby były szczęśliwe. Jakby nigdy nie dotknęło ich piekło wojny. Tę opowieść słyszeliśmy już wiele razy. W czasie II wojny światowej mieszkańcy dawnych ziem wschodnich Rzeczpospolitej byli masowo wywożeni do Związku Radzieckiego. Międzynarodowe umowy pozwoliły generałowi Władysławowi Andersowi rozpocząć ewakuacje Polaków z Syberii. Przez Kazachstan do Iranu wydostało się 116 tysięcy polskich obywateli. Prawie 3 tysiące sierot, znalazło się w Isfachanie. Anna Dudzińska pojechała do Iranu, by opowiedzieć tę historię. Rozmawiała z ostatnimi Polakami mieszkającymi w Teheranie i rozpytała wśród Irańczyków, którzy doskonale pamiętają polskich uchodźców. „Powiększenie. I my byliśmy uchodźcami” - to niezwykła opowieść o Polakach, którzy po wojennej tułaczce odnaleźli swój tymczasowy dom w Iranie.

O tym, że zawsze trzeba projektować w interesie klienta. Nawet jeśli klient tego jeszcze nie wie. Antoni Domicz - odważny minimalista i skromny architekt niezwykle skromnych projektów. Autor takich budynków, jak Biblioteka Diecezjalna w Opolu, Centrum Edukacji Artystycznej ArtPunkt i oraz kościołów. O tym pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Opolu opowiada w piątym odcinku podcastu "Dobrze zaprojektowane".

Reportaż o zapominaniu, niepamięci, próbie poszukiwania prawdy o drugim człowieku. To doświadczenie bliskie osobom, które nie zdążyły swoim najbliższym zadać ważnych pytań. W Polsce, w czasach PRL- u, było około 1600 PGR-ów. Zatrudniały ponad pół miliona ludzi. Najczęściej mówi się o historii tych na ścianie wschodniej, o ludziach, którzy do dzisiaj nie potrafią sobie poradzić z utratą miejsca pracy. W reportażu słuchamy historii pani Bożeny, , która w latach sześćdziesiątych pracowała w jednym z Państwowych Gospodarstw Rolnych na Śląsku Cieszyńskim.

O architekturze, która nas uspokaja. O przestrzeniach, w których czujemy się przytulnie i bezpiecznie. O Kaplicy Ciszy w Helsinkach i "domach broszkach". Na rozmowę z doktor Joanną Jurgą, projektantką, która bada warunki, w jakich pracują ludzie w wyizolowanych przestrzeniach, m.in. na promach kosmicznych i stacjach arktycznych, zaprasza Anna Dudzińska.

Jak czarna jest noc polarna i czy biel śniegu ma różne odcienie? O Saamach - jednym z najmniej znanych pierwszych narodów zamieszkujących północ Europy będziemy rozmawiać z Iloną Wiśniewską, reporterką, autorką książki „Hen. Na północy Norwegii”.

Gościem Anny Dudzińskiej jest Robert Konieczny, jeden z najbardziej znanych polskich architektów, członek prestiżowej Francuskiej Akademii Architektury. Autor wielu wybitnych budynków, które zdobywały najważniejsze nagrody architektoniczne na świecie m.in. domu Arki w Brennej, który otrzymał tytuł najlepszego domu na świecie w konkursie Wallpaper Design Awards w 2017. Zaprojektowane przez jego biuro KWK Promes szczecińskie Centrum Dialogu Przełomy otrzymało nagrody za najlepszy budynek na świecie w konkursie World Architecture Festival 2016 i pierwsza nagrodę w konkursie European Prize For Urban w tym samym roku.

Bardzo ważna opowieść o rodzicielskiej miłości, poszukiwaniu tożsamości i dramacie osób, które urodziły się nie w swojej płci. Bohater reportażu nie pasuje do świata w którym wyrasta. Ani w przedszkolu ani w podstawówce nie potrafi nawiązywać żadnych relacji. Na szczęście jego rodzina akceptuje odmienną niż pierwotna płciowość dziecka. Matczyna miłość pozwala przetrwać najtrudniejsze, życiowe momenty

O mieszkaniach, modernizmie, Muranowie i Wilanowie. Opowieści po Weekendzie Architektury w Gdyni.

Historia Darii, która wyemigrowała do Tasmanii. Pewnego dnia w czasie spaceru znalazła pisklę łabędzia, które zgubiło matkę. Daria i jej mąż stają się przybranymi rodzicami czarnego łabędzia. Historia o przywiązaniu, zmianie i o potrzebie wolności.

Pawilon zaprojektowany przez Ludwika Miesa van der Rohe, jednego z najbardziej znanych architektów świata można znaleźć we wszystkich, absolutnie wszystkich książkach o historii architektury. Zobaczyć na zdjęciach to jedno. Przyglądać się idealnemu zestawieniu tafli szkła, naturalnym rysunkom na marmurach, pięknej ścianie z onyksu czy odbijającej się w wodzie rzeźbie to zupełnie co innego. Joanna Małecka, architektka z katowickiej pracowni Małeccy, uważa pawilon w Barcelonie za jedną z największych inspiracji, które miała przywilej zobaczyć w życiu.

Strażnica Graniczna. Stała przy moście granicznym na rzece Olzie w Cieszynie. Gdy wyprowadzili się z niej strażnicy, stała się siedzibą wielu organizacji pozarządowych - funkcjonowały tu Krytyka Polityczna, spółdzielnie, cieszyńscy graficy i ceramicy. Niedawno budynek został jednak wyburzony, a w jego miejscu powstanie Centrum Turystyki Transgranicznej. Nie wszyscy mieszkańcy Cieszyna potrafią pogodzić się z tą stratą.

Odcinek pierwszy, w którym znany polski architekt, Zbyszek Maćków opowiada o Domu Igloo we Wrocławiu. To budynek, którego wystarczy raz zobaczyć, by nie zapomnieć go nigdy. O miejscu, które przyjeżdżają fotografować Japończycy. O domu, który żyje intensywnie z naturą a swoja formą wybiega w przyszłość. O salonie, w którego centrum wyrasta fikus, tak wysoki, że byłby z niego dumny każdy ogród botaniczny. Dom Igloo zaprojektowany przez profesora Witolda Lipińskiego jest nieustająca inspiracją dla Zbyszka Maćkowa - ciekawe, czy i Państwa zadziwi.

Na to pytanie spróbuje odpowiedzieć osoba, którą bez wątpliwości możemy nazwać specjalistą - Grzegorz Piątek, autor książki o wiele mówiącym tytule „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie”. Wraz z Anną Dudzińską zabieramy Was na spacer po ulicach, których mogło nie być, po arteriach, z których w 1945 roku wywieziono 20 milionów metrów sześciennych gruzu.

Khedi Alieva przygotowuje czepałgasz – czeczeńskie przepyszne placki z twarogiem. Gdy dziewięć lat temu przyjechała do Polski zaczęła gotować, by w ten sposób podziękować wszystkim, którzy jej pomagają... Dzisiaj sama pomaga innym. Fundacja Kobiety Wędrowne to jej projekt. Na konferencjach i spotkaniach mówi o dialogu międzykulturowym i Czeczenii. Jest też szefową popularnej restauracji Kuchnia Konfliktu w Warszawie, a w swoim ogrodzie spotyka się z kobietami, które same potrzebują wsparcia. W reportażu Anny Dudzińskiej Khedi nie opowiada jednak o kulinarnych pasjach. Mówi o tym, co dla niej najważniejsze – czyli o tym, czy można nauczyć się żyć ze stratą i jak wychować dzieci bez nienawiści...

Poznamy historię śląskiego Kopciuszka, fizyczki, która zdobyła Nagrodę Nobla i architektek, które projektowały Tychy. W tyskim Muzeum Miejskim oglądać można wystawę „Księżniczki i dziewczyny”, osadzające ważne wątki lokalnej „herstorii” w szerokim europejskim kontekście.

O skomplikowanych rodzinnych losach Pani Steni. Dzielnej kobiety, która potrafi wybaczyć to, czego właściwie wybaczyć nie można... Reportaż autorstwa Anny Dudzińskiej.

Kogo zachwyca spalarnia śmieci w Kopenhadze? Kto potrafi odnaleźć piękno w betonie i brutalizmie? Dlaczego ostatnio najważniejsze wyróżnienia architektoniczne przyznano projektantom, którzy przebudowali blokowisko? Zwiedzamy Europę szlakiem najbardziej frapującej architektury. Zaprasza Anna Dudzińska.

Dawid jest kolejarzem na największej piaszczystej pustyni świata Ar-Rub Al-Chali w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Codziennie pilnuje, by wypełnione siarką pociągi bezpiecznie dotarły do portów nad Zatoką Perską. Jest odpowiedzialny za infrastrukturę kolejową. Gdy wyjeżdżał z Polski nie wiedział, co czeka na niego sześć tysięcy kilometrów od domu. Na pustyni przekonał się, że odnajdując ciszę, można także odnaleźć samego siebie... Reportaż autorstwa Anny Dudzińskiej.

Śląsk. Z jego niezwykłą historią i magią. Ale również pełen poplątanych ludzkich losów. Na spotkanie ze Zbigniewem Rokitą – autorem książki „Kajś. Opowieści o Górnym Śląsku” i Alojzym Lysko, w którego losach przegląda się pogmatwana historia tego regionu – zaprasza Anna Dudzińska.

Mija 12 miesięcy od momentu wprowadzenia w Polsce stanu epidemii. Od roku żyjemy w świecie, którego nikt z nas nie rozumie. Pozamykani i w strachu. Anna Dudzińska weszła na oddział covidowy Szpitala Miejskiego nr 4 w Gliwicach. To tam wolność jest ograniczona najbardziej.

Betonoza, to choroba, która toczy nasze miasta. Drzewa wycinane są w Cieszynie, Pszczynie, Lublinie i Bydgoszczy. Czasami walka w ich obronie kończy się porażką. Tak jak w Katowicach, gdzie deweloper wyciął stuletnie kasztanowce.

Anna Dudzińska szuka ciszy. Przewodnikami po miejskich mapach ciszy będą grafik i pisarz Marcin Wicha, architekt Tomasz Konior oraz Grzegorz Piątek, historyk i krytyk architektury, varsavianista. Zabierze nas w miejsce, o którym kiedyś było głośno, a dzisiaj jest bardzo cicho.