Idź do treści
„Wspieram, bo warto” Zaloguj się
„Poprawiacie mi nastrój” Popraw nam!
„Nie było to trudne” Przenieś patronat
katarzyna.klosinska@radio357.pl
Link skopiowany. Podziel sie nim gdzie tylko chcesz!

Katarzyna Kłosińska

Całe zawodowe życie badam słowa. Naukowo analizuję współczesność polszczyzny, ale dla słuchaczy wgłębiam się w jej pradawne zakamarki, by wydobyć to, co wciąż ciekawe. Uwielbiam dzielić się odkryciami z tymi, których nasz język intryguje. W ciągu 30 lat pracy na UW i ponad 16 współpracy z radiem poznałam wielu takich zapaleńców. Gdybym nie była polonistką, byłabym romanistką albo socjologiem. Fascynację językiem francuskim realizuję z całkiem dobrym skutkiem od 43 lat, a namiastkę socjologii uprawiam, będąc socjolingwistką. Czasem organicznie potrzebuję wolności - spędzam wtedy kilka dni w Gdańsku, wchłaniając jego genius loci, a w Jelitkowie - jod. Często towarzyszy mi mąż i nastoletni syn. A od niedawna - Radio 357.
22.04.2025, 7’

Templatka

Słowa pod lupą

Szablon – daje czy odbiera? I co na to kultura memów? O templatkach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również zachęcają do odwiedzin... więcej
15.04.2025, 8’

Szczęśliwa kura z kogutem domowym

Słowa pod lupą

Co łączy wyścig słoni z porcelanowym motylem? Bo związków koguta domowego ze szczęśliwą kurą można się domyślać – i on, i ona żyją na wsi. O... więcej
11.04.2025, 6’

A niech to jasna cholera!

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy choleryk to osoba, która choruje na cholerę? Dlaczego używamy nazwy choroby, by wyrazić złość?... więcej
08.04.2025, 9’

Cancelowanie

Słowa pod lupą

Cancelowanie jak usuwanie – jest się czego bać? Opowiedzą o nim Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również zachęcają do odwiedzin na... więcej
04.04.2025, 7’

Tapczan i dywan

Rozmówki polsko-kubańskie

Z jakiego języka przyleciał do nas „dywan” i dlaczego w niektórzy pomylili go z tapczanem?... więcej
01.04.2025, 9’

Pan Areczek

Słowa pod lupą

Kim jest pan Areczek i dlaczego wszyscy chcą go oszukać? O postaci wykreowanej przez memy, a utrwalonej w języku opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
28.03.2025, 6’

Dlaczego Ameryka to Ameryka?

Rozmówki polsko-kubańskie

Dziś rozmowa o Ameryce i związanych z nią słowach.... więcej
25.03.2025, 9’

Piwniczak

Słowa pod lupą

Piwniczak ma związek z piwnicą. Ale jaki? Dziś opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają do odwiedzin na... więcej
18.03.2025, 7’

Owocowe czwartki

Słowa pod lupą

Czy praca w firmie, która oferuje owocowe czwartki, jest lepsza od pracy bez tego profitu? O tym, jak owocowe czwartki przestały być owocowymi... więcej
14.03.2025, 8’

Rzezimieszek z wydrwigroszem

Rozmówki polsko-kubańskie

Dziś o słowach – trochę zapomnianych, trochę zabawnych – typu „włóczykij” czy „obibok”.... więcej
11.03.2025, 7’

A ty jakie masz kredo?

Słowa pod lupą

Słowo „kredo” może zaskoczyć. Albo wręcz przeciwnie. Dziś opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do odwiedzin na... więcej
07.03.2025, 5’

Czczę, więc częstuję

Rozmówki polsko-kubańskie

Dziś o słowach związanych z czcią i byciem na czczo.... więcej
04.03.2025, 9’

Być eko – to dobrze czy źle?

Słowa pod lupą

Czy troska o środowisko i walka ze zmianami klimatycznymi zawsze są oceniane pozytywnie? Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska opowiedzą o słowach,... więcej
28.02.2025, 6’

Berbelucha

Rozmówki polsko-kubańskie

Rozmówka o berbelusze – ciepłej wódce i nieapetycznej potrawie.... więcej
25.02.2025, 7’

Oddaż

Słowa pod lupą

Oddaż – słowo stare czy nowe? Opowiedzą o nim Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również zachęcają do odwiedzin na stronie... więcej
21.02.2025, 5’

Metrem czy autobusem?

Rozmówki polsko-kubańskie

W dzisiejszej rozmówce prof. Kłosińska opowie o historii słów „metro” i „autobus”.... więcej
18.02.2025, 9’

Komentariat

Słowa pod lupą

Kto, co: komentariat. O co chodzi? SKOMENTUJĄ dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również zachęcają do odwiedzin na... więcej
14.02.2025, 5’

Fałszywi przyjaciele widzą się jutro

Rozmówki polsko-kubańskie

Czerstwym chlebem my nazywamy stary chleb, a Czesi – świeży. Skąd ta różnica? Czy poprawne jest zdanie „Widzimy się jutro”?
 ... więcej
11.02.2025, 9’

Przetrwanka

Słowa pod lupą

Kim jest przetrwanka i co właściwie to słowo znaczy? Jaki dodatkowy sens wnosi? Dziś właśnie nad tym zastanowią się Agata Hącia i Katarzyna... więcej
07.02.2025, 8’

Będzie wyjaśniane

Rozmówki polsko-kubańskie

Dziś rozmówka o nowej konstrukcji gramatycznej: „będzie strzelane”, „było pite” itp.... więcej
04.02.2025, 11’

Helikoptery i kosiarki

Słowa pod lupą

Czy metaforami da się opisać relacje rodzinne? Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska opowiedzą o helikopterach i kosiarkach. Zachęcają też do... więcej
31.01.2025, 7’

Co mają ze sobą wspólnego cep i bułka z masłem?

Rozmówki polsko-kubańskie

Red. Kuba Strzyczkowski i prof. Katarzyna Kłosińska porozmawiają o wyrażeniach prostych jak drut.... więcej
28.01.2025, 7’

Otulać

Słowa pod lupą

W długie, jesienne i zimowe wieczory lubimy otulać się kocem – jest nam wtedy dobrze, czujemy się bezpiecznie. A co się dzieje, gdy otula nas muzyka,... więcej
24.01.2025, 6’

Liczba ścichapęk stała się cyfrą

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy wyrazów „liczba” i „cyfra” można używać zamiennie? Skąd się wziął „z cicha pęk” („ścichapęk”)?... więcej
21.01.2025, 8’

Babciowe

Słowa pod lupą

Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska przyjrzą się „babciowemu”, a jednocześnie zachęcają  korzystania ze słownika  nowych... więcej
17.01.2025, 7’

Prosię w restauracji

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego jedno słowo – „restauracja” – odnosi się do miejsca, w którym można coś zjeść, i do renowacji, odnawiania czegoś? Dlaczego kłopotem baby... więcej
14.01.2025, 6’

Żal pl

Słowa pod lupą

Co to za żal i co to za pl? Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska opowiedzą o pewnym ciekawym i wcale nieoczywistym słowie. Zachęcają też do... więcej
10.01.2025, 8’

Słowo roku 2024

Rozmówki polsko-kubańskie

Koalicja, komisja, zetki, sztuczna inteligencja, babciowe, powódź – te słowa, zdaniem internautów i kapituły plebiscyt „Słowo roku”, najlepiej... więcej
07.01.2025, 11’

Low cost

Słowa pod lupą

Lubimy latać low costami? A może ogólnie gustujemy w low coście? O low coście opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska. Zachęcają też do... więcej
03.01.2025, 6’

Urodziny Radia 357

Rozmówki polsko-kubańskie

Dziś rozmowa o „urodzinach” i „jubileuszu”.... więcej
TYLKO W PODCASTACH 27.12.2024, 15’

#12 Zapowiedź językowej futurologii

Język niewydarzony

W ostatnim odcinku „Języka niewydarzonego” zapowiedź językoznawczej futurologii, która w kolejnym sezonie. Jaki wpływ na język ma Internet? Jak... więcej
27.12.2024, 7’

Niecne niecenie

Rozmówki polsko-kubańskie

Dziś rozmowa o słowach związanych z „nieceniem” i „niecnym”.... więcej
TYLKO W PODCASTACH 20.12.2024, 26’

#11 Szkodnictwo poradniane

Język niewydarzony

Kiedy mamy do czynienia z poradnictwem, a kiedy stygmatyzacją? Jak poradnictwo zmieniało się na przestrzeni wieków? Przedostatni odcinek "Języka... więcej
TYLKO W PODCASTACH 13.12.2024, 21’

#10 Mity o języku polskim

Język niewydarzony

Wokół języka polskiego narosło wiele mitów. Czy język polski jest, rzeczywiście, jednym z najtrudniejszych języków na świecie? O co walczył... więcej
TYLKO W PODCASTACH 06.12.2024, 14’

#9 Czy język polski jest zagrożony?

Język niewydarzony

Jaki sens ma kurczowe trzymanie się tradycji? Czy powinniśmy mieć ustawę oochronie języka polskiego? Czy coś zagraża językowi polskiemu? Maciej... więcej
TYLKO W PODCASTACH 29.11.2024, 18’

#8 Zakazane słowa

Język niewydarzony

Czy są słowa, które nie istnieją? Czy można korzystać tylko z tych, które znajdziemy w słownikach? I jak w ogóle trafiają do tych słowników?... więcej
26.11.2024, 9’

Jaka turystyka?

Słowa pod lupą

Turystyka piesza, rowerowa, konna – to już przeszłość! Dziś uprawia się turystykę kulinarną, powodziową czy wojenną. A także – aborcyjną, wizową,... więcej
22.11.2024, 5’

Psocące psy

Rozmówki polsko-kubańskie

Rozmówka o związkach psa z psotą i psoceniem.... więcej
19.11.2024, 6’

Przelewy i wynosy

Słowa pod lupą

 

„Wykon”, „donos”, „wymaz”… Do nich niedawno dołączyło kilka słów z branży gastronomicznej: „przelew”, „wynos” i „dowóz”.... więcej
15.11.2024, 7’

Mieszkać czy domować?

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego w domu się mieszka, a nie „domuje”?... więcej
12.11.2024, 9’

Turystyfikacja

Słowa pod lupą

O jasnych i ciemnych stronach podróżowania opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do korzystania ze słownika  nowych... więcej
TYLKO W PODCASTACH 08.11.2024, 17’

#5 Witajcie!

Język niewydarzony

Witamy, ale czy powinniśmy? A jeśli nie powinniśmy, to dlaczego i kto o tym decyduje? Czy coś uzasadnia zwrócenie uwagi osobie, która rozpoczyna... więcej
05.11.2024, 61’

Plac na rozdrożu

Plac na rozdrożu

Język piękny, tylko ludzie... no właśnie, co Polacy (i Polki!) zrobili z językiem?
Profesorka Katarzyna Kłosińska i Maciej Makselon... więcej
01.11.2024, 6’

Zakała, dokładnie!

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wzięła „zakała” i z czym ją się je? Czy używanie „dokładnie” zamiast „właśnie” jest poprawne?... więcej
29.10.2024, 6’

Bajkopisarz

Słowa pod lupą

Dziś o tych, którzy są autorami… bajek dla dorosłych. Ale spokojnie – audycji mogą wysłuchać także dzieci.  bajkopisarzach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
TYLKO W PODCASTACH 25.10.2024, 17’

#3 Interpretacja rzeczywistości

Język niewydarzony

Język to potężne narzędzie o wielu zastosowaniach. Jest rezerwuarem kultury i pozwala ludziom interpretować rzeczywistość, a skoro mamy wiele... więcej
22.10.2024, 8’

Okejowanie

Słowa pod lupą

OK czy nie OK – oto jest pytanie. O tym, jak OK zasiliło polszczyznę, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do... więcej
TYLKO W PODCASTACH 18.10.2024, 16’

#2 Po co nam język?

Język niewydarzony

Język służy nam przede wszystkim do komunikacji, ale czy to jedyna jego funkcja? Po co nam nazwy i dlaczego ewoluują? Jak to się stało, że pewne... więcej
15.10.2024, 8’

A niech to chilera weźmie!

Słowa pod lupą

Co wspólnego ma „chilera” z „chillerą utopią” i „chilowankiem”? Co ma na myśli madka, gdy mówi, że jej bombelek za chilerę nie chce jeść? Na te... więcej
11.10.2024, 6’

Zławieś i Sopoty

Rozmówki polsko-kubańskie

Jeśli miejscowość nosi nazwę „Zławieś Wielka”, to dokąd jedziemy? Do „Zławsi” czy do „Złejwsi”? Czy Sopot był kiedyś „Sopotami”?... więcej
DLA WSZYSTKICH 11.10.2024, 17’

#1 Dyktat językoznawców?

Język niewydarzony

Język piękny, tylko ludzie... no właśnie, co Polacy zrobili z językiem? Jak zmieniał się i wciąż zmienia się język polski? Jak postrzegamy siebie,... więcej
08.10.2024, 8’

Okobusem na wampiriadę

Słowa pod lupą

Czym są „wampirobusy”,  a czym „okobusy”? O słowach zawierających cząstkę „-bus”  opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając... więcej
04.10.2024, 5’

Łabędzi śpiew wspinaczki     

Rozmówki polsko-kubańskie

Co oznacza i skąd się wzięło wyrażenie „łabędzi śpiew”? Jak nazwać kobietę, która uprawia wspinaczkę?... więcej
01.10.2024, 7’

Sezonówka

Słowa pod lupą

Niektóre słowa nabierają nowych znaczeń, szczególnie modnych w pewnych okresach. Czy to sezonówki? Na to pytanie odpowie Agata Hącia, która również... więcej
27.09.2024, 6’

Czy świstek świszczy? O co chodzi z kurą, która znosi złote jaja?

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy słowo „świstek” ma związek ze „świszczeniem”. Skąd się wziął zwrot „zabić kurę, która znosi złote jaja”?... więcej
24.09.2024, 7’

Epet

Słowa pod lupą

Co się robi z e-papierosami: „pali” czy „wdycha”? Jak nazwać amatora takich używek: „palaczem” czy „wdychaczem”? O „e-papierosach” od strony... więcej
20.09.2024, 7’

Powiem tak: para(o)limpijski 

Rozmówki polsko-kubańskie

W dzisiejszych „Rozmówkach polsko-kubańskich” prof. Katarzyna Kłosińska i red. Kuba Strzyczkowski porozmawiają o nowym słowie „paralimpijski”, które... więcej
17.09.2024, 7’

Debeściak z besties

Słowa pod lupą

Że pan Wąski jest debeściak – to oczywiste. Ale kto może być bestie? Na to pytanie odpowie Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do... więcej
13.09.2024, 6’

Wpakować się w kabałę i tarapaty   

Rozmówki polsko-kubańskie

Co znaczy i skąd pochodzi słowo „kabała”? Co jest nietypowego w wyrazie „tarapaty”?... więcej
10.09.2024, 9’

Cebulowa rodzina

Słowa pod lupą

Czym cebula zasłużyła się polszczyźnie? Co cebularz ma wspólnego z cebulactwem? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając... więcej
06.09.2024, 6’

Schody przykre, tak że niebezpieczne     

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy czeskie „przykre schody” mają związek z polskim „przykrym wydarzeniem”? Jaka jest różnica znaczeniowa między „Schody przykre, tak że... więcej
03.09.2024, 12’

Barber, perfumer i toner

Słowa pod lupą

Czym się różni stylistka paznokci od poczciwej manikiurzystki? Czy twarz ma coś wspólnego z drukarką? Kto zajmuje się zawodowo perfumami? O nowych... więcej
30.08.2024, 6’

Wspaniały krem ze specjalnym wzmacniaczem wnikania

Rozmówki polsko-kubańskie

W tym odcinku „Rozmówek polsko-kubańskich” wyjaśnimy, skąd się wzięło słowo „wspaniały”, a także pożartujemy trochę z tekstów reklamowych.... więcej
23.08.2024, 7’

Kamikadze na planetoidzie

Rozmówki polsko-kubańskie

Kim był i kim jest współcześnie kamikadze? W jakie pułapki można wpaść, jeśli chce się mówić o mozaice na boisku?... więcej
16.08.2024, 7’

Destynacja – nowa i stara

Rozmówki polsko-kubańskie

Red. Kuba Strzyczkowski rozmawia z prof. Katarzyną Kłosińską o modnej ostatnio „destynacji”.... więcej
09.08.2024, 4’

Ukradkiem

Rozmówki polsko-kubańskie

Jeśli ktoś robi coś potajemnie, to robi to ukradkiem. Dlaczego tak się mówi? Skąd się wzięło „ukradkiem”?... więcej
02.08.2024, 5’

Nie w kij dmuchał

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wzięło powiedzenie „nie w kij dmuchał”, czyli o związkach kija z kieliszkiem.... więcej
26.07.2024, 5’

Położnica w zlęgnieniu

Rozmówki polsko-kubańskie

Kim jest położnica? Red. Strzyczkowski przepytuje prof. Kłosińską o słowa związane z połogiem.... więcej
19.07.2024, 8’

Wyzwanie kani wyczekującej dżdżu

Rozmówki polsko-kubańskie

Na czym polega wyzwanie picia jogurtu? Skąd się wzięło powiedzenie „Łaknąć czegoś jak kania dżdżu”?... więcej
06.07.2024, 7’

Niestety, pielesze

Rozmówki polsko-kubańskie

Co dawniej oznaczały pielesze? Dlaczego mówimy, że czyjeś obawy są bezpodstawne, ale nie mówimy, że są „podstawne”? Dlaczego mówimy „niestety”, ale... więcej
28.06.2024, 7’

Dobrego dnia, praca na czarno

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego obecnie coraz częściej mówi się „Życzę dobrego dnia” zamiast „Życzę miłego dnia”? Dlaczego nielegalną pracę nazywa się pracą na czarno?... więcej
25.06.2024, 8’

Pokolenie kanapkowe

Słowa pod lupą

Co mają wspólnego pokolenie kanapkowe, truskawkowy zaciąg i ratownik żywności? W dzisiejszym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna... więcej
21.06.2024, 8’

Kolokwialnie mówiąc, drańka

Rozmówki polsko-kubańskie

Katarzyna Kłosińska i Kuba Strzyczkowski porozmawiają o słowach „kolokwialnie”, „potocznie” i „przysłowiowy” oraz o potencjalnej „drańce”.... więcej
18.06.2024, 7’

Kawa kuloodporna

Słowa pod lupą

Co wspólnego ma cierpienie za miliony z kawą kuloodporną? O nowych skrzydlatych słowach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają... więcej
14.06.2024, 7’

Kiepska pogoda

Rozmówki polsko-kubańskie

W dzisiejszej rozmówce prof. Katarzyna Kłosińska i red. Kuba Strzyczkowski będą dociekać pochodzenia przymiotnika „kiepski”.... więcej
11.06.2024, 8’

Pigułki w języku

Słowa pod lupą

Co się stanie, jeśli przełkniemy czerwoną pigułkę? A co – jeśli czarną lub niebieską? O pigułkach w nowych wyrażeniach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
07.06.2024, 6’

Do Wawra jest, pi razy drzwi, 5 km

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wzięło określenie „pi razy drzwi”? Jak jest poprawnie – „Jadę do Wawra” czy „Jadę na Wawer”?... więcej
04.06.2024, 11’

Borderka

Słowa pod lupą

Wśród nowych słów są takie, które pozwalają oswoić życie z chorobą. O takich słowach opowiedzą dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również... więcej
31.05.2024, 6’

Jestem w siódmym niebie, lata 20.

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego o kimś, kto czuje się bardzo szczęśliwy, mówimy, że jest w siódmym niebie? Czy można i warto zmienić zapis dekad?... więcej
28.05.2024, 12’

Madka i jej hory bombelek

Słowa pod lupą

Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska porozmawiają o słowach, które rozpowszechniły się w internecie i podobno są czyjegoś autorstwa, lecz próżno... więcej
24.05.2024, 8’

Ortografia po nowemu

Rozmówki polsko-kubańskie

1 stycznia 2026 r. wejdą w życie nowe zasady pisowni, uchwalone niedawno przez Radę Języka Polskiego PAN. Na czym one polegają? Dlaczego są potrzebne?... więcej
21.05.2024, 9’

Czy konie mnie słyszą?

Słowa pod lupą

Co zawdzięczamy Stanisławowi Barei? O nowym życiu starych cytatów opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do odwiedzania... więcej
14.05.2024, 13’

Zęby w butiku

Słowa pod lupą

Leczymy zęby, ale jak? Po królewsku, z rozkoszą, z artyzmem?  Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska spróbują dotrzeć do treści ukrytych w nazwach... więcej
10.05.2024, 6’

Ostrów, ostrożny, ostry

Rozmówki polsko-kubańskie

Jaki związek mają ze sobą słowa: „ostry”, „ostry” i „ostrów”?... więcej
07.05.2024, 13’

Kto jest krawędziowy?

Słowa pod lupą

Krawędziowy, caspering, lazy girl job – o nowych trendach (nie tylko językowych) wymyślonych przez pokolenie Z opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
30.04.2024, 12’

Na uro bez alko

Słowa pod lupą

Czy w Czewie jest dużo wetów? A czy to prawda, że w kujpomie są najlepsze bugsy? Co zrobić, żeby uro nie skończyły się awanti? O starych słowach w... więcej
26.04.2024, 8’

O klapkach bez chachmęcenia

Rozmówki polsko-kubańskie

Klap, klap, klapią klapki. Kłap, kłap, ptak kłapie dziobem. O klapkach, klapaniu i kłapaniu redaktor Kuba Strzyczkowski porozmawia z profesor... więcej
23.04.2024, 10’

Manspreading

Słowa pod lupą

Manspreading, womanspreading a stereotypy dotyczące kobiet i mężczyzn. O co chodzi? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
19.04.2024, 8’

Salik na syje, a capka do kosa

Rozmówki polsko-kubańskie

Co to jest mazurzenie? Czy to źle, że ktoś mazurzy?... więcej
16.04.2024, 9’

Butikowy i koncepcyjny

Słowa pod lupą

Do jakiego hotelu wybrać się na majówkę? Butikowego czy koncepcyjnego? O tych dwóch starych, a jednocześnie nowych słowach  opowiedzą Agata Hącia i... więcej
12.04.2024, 6’

Mazurząca więźniarka

Rozmówki polsko-kubańskie

Rozmówka o wątpliwościach dotyczących słowa „więźniarka” i o tym, czy Mazurzy mazurzą.... więcej
09.04.2024, 11’

Chady i incele

Słowa pod lupą

Co nowe słowa mówią o relacjach damsko-męskich z punktu widzenia „aktywistów męskich”? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
05.04.2024, 7’

Wierutne bzdury o żurku

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wziął przymiotnik „wierutny”? Dlaczego żurek nazywa się barszczem białym, skoro barszcz jest czerwony?... więcej
02.04.2024, 11’

Manosfera

Słowa pod lupą

Pewne nowe słowa i wyrażenia tworzą swoisty mikrokosmos. Szczególnie zwraca uwagę obraz mężczyzn, jaki się wyłania z zestawienia nowych słów. A... więcej
29.03.2024, 6’

Wolnoamerykanka i Bernoulli

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego postępowanie niezgodne z przyjętymi zasadami nazywamy wolnoamerykanką? Jak nazwiemy równanie opracowane przez fizyka o nazwisku Bernoulli –... więcej
26.03.2024, 12’

Czy umiesz w wyjaśnianie?

Słowa pod lupą

Niektóre nowe słowa i konstrukcje od razu rzucają się w oczy, inne pojawiają się prawie niezauważalnie. O tych drugich  opowiedzą Agata Hącia i... więcej
19.03.2024, 10’

Smartfonowa szyja

Słowa pod lupą

Od dawna znamy zimny łokieć, a niedawno pojawiły się covidowe ramię i smartfonowa szyja. O co chodzi? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
12.03.2024, 11’

Ciarki wstydu

Słowa pod lupą

Jak opisujemy uczucie zażenowania? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych wyrazów... więcej
08.03.2024, 7’

Kobieta, szczególnie w wieku balzakowskim

Rozmówki polsko-kubańskie

Jak dawniej nazywano osobę płci żeńskiej i czy to prawda, że „kobieta” była słowem obelżywym? Co to znaczy „wiek balzakowski”?... więcej
05.03.2024, 11’

Mem

Słowa pod lupą

Nie ma współczesnej kultury popularnej bez memów. Czyli bez czego? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,
które zachęcają również... więcej
27.02.2024, 11’

Biologia totalna

Słowa pod lupą

Czym jest biologia i co jest totalne, zasadniczo wiemy. Ale czym jest biologia totalna? O tym wyrażeniu opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
23.02.2024, 6’

W spodniach zjadłby takiej kiełbaski

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego spodnie to spodnie, skoro są ubraniem wierzchnim? Jak mówić o jedzeniu kiełbaski?... więcej
20.02.2024, 7’

Ten uczuć, gdy masz zostawić komcia…

Słowa pod lupą

Uczuć, komcio, mesio – o tych słowach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych wyrazów... więcej
16.02.2024, 7’

Mąż zaufania w waterklozecie

Rozmówki polsko-kubańskie

Dziś rozmówka o żeńskich odpowiednikach wyrażeń „mąż zaufania”, „mąż stanu” oraz o „waterklozecie”... więcej
13.02.2024, 13’

E-

Słowa pod lupą

Czym się różni „e-hulajnoga” od „e-konta”? Czym jest „e-taca”, a czym „e-taxi”? O nowych słowach z początkową cząstką „e-” opowiedzą Agata Hącia i... więcej
09.02.2024, 5’

Czy ziści się próba zamieszczenia kontentu?

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wziął czasownik „ziścić się”? Kto może być kontent, gdy pokaże kontent?... więcej
06.02.2024, 10’

Silvers

Słowa pod lupą

Kim jest silvers? Czy reprezentuje srebrne tsunami? I co na to włosomaniacy? O ludziach opisywanych przez pryzmat włosów opowiedzą Agata Hącia i... więcej
02.02.2024, 5’

Rodzynki warte zachodu

Rozmówki polsko-kubańskie

Tym razem pani profesor i pan Kuba porozmawiają o nietypowym zachodzie i o rodzynkach.... więcej
30.01.2024, 12’

Placki w plackarni

Słowa pod lupą

Gdzie jadamy pierogi? W pierogarni, pierożarni, pierogerni czy  pierogowni? Co robimy w antykawiarni? O nazwach nowych lokali gastronomicznych... więcej
23.01.2024, 9’

W świecie sauny

Słowa pod lupą

Kto nie był w saunarium, nie zna trendów. Nie tylko językowych. Co nowego w słownictwie dotyczącym kultury dbania o ciało i duszę? O tym opowiedzą... więcej
19.01.2024, 7’

Włodarz włada, a jubilat obchodzi jubileusz (i nie tylko)

Rozmówki polsko-kubańskie

Tym razem Kuba Strzyczkowski wypyta prof. Kłosińską o włodarza, jubilata i solenizanta.... więcej
16.01.2024, 10’

Skrytoholik gra w chińczyka

Słowa pod lupą

Co nowego w słownictwie, tym razem alkoholowym? O tym opowiedzą  Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych... więcej
12.01.2024, 5’

Dowódca rodzajów sił zbrojnych w mieście stołecznym Warszawie   

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego mówimy „miasto stołeczne”, a nie „miasto stolicowe”, skoro chodzi o „stolicę”? Czy określenie „rodzaje sił zbrojnych” jest poprawne?... więcej
09.01.2024, 10’

wielkie pranie

Słowa pod lupą

Greenwashing, veganwashing, purplewashing, pinkwashing… Co się kryje za tymi słowami? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
05.01.2024, 8’

Ministra w dizajnerskim gabinecie

Rozmówki polsko-kubańskie

Wraz z nowym rządem powrócił temat form żeńskich – „ministra”, „ministerka” czy „pani minister”? Czy można spolszczać słowo „design” i pisać „dizajn”?... więcej
29.12.2023, 7’

W sejmie nie ma pasterzy        

Rozmówki polsko-kubańskie

Od czego pochodzą słowa dotyczące władzy ustawodawczej: „parlament”, „sejm”, „senat”? Dlaczego w dawnych kolędach występują formy „pasterzy” i... więcej
12.12.2023, 9’

Jaką lex dziś uchwalimy?

Słowa pod lupą

Już nie przepis, a lex? Co mówią o naszych czasach potoczne nazwy ustaw i rozporządzeń? Przyjrzy się temu Katarzyna Kłosińska, która zachęca również... więcej
05.12.2023, 10’

Fejsy i twarze

Słowa pod lupą

Twarz kryje się nie tylko w „twarzoksiążce”, ale też w innych słowach, które stosunkowo niedawno pojawiły się w polszczyźnie. W jakich? Opowiedzą o... więcej
28.11.2023, 11’

Czynszojad w mikroapartamentowcu

Słowa pod lupą

Czynszojad, mikroapartamentowiec, patodeweloperka – słowa opisujące współczesną rzeczywistość mieszkaniową. Opowie o nich Katarzyna Kłosińska z... więcej
24.11.2023, 5’

Dzisiejsza marność        

Rozmówki polsko-kubańskie

Co miał na myśli Mickiewicz, pisząc: „Kobieto, puchu marny!”? Dlaczego mówimy „dzisiaj”, „tutaj”, ale „dzisiejszy”, „tutejszy”?... więcej
21.11.2023, 12’

Śnieżynki, czyli truskawki

Słowa pod lupą

Czy śnieżynka może być truskawką? Z czym kojarzy się litera „x”. O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również do... więcej
17.11.2023, 7’

Trawa z kropką   

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy „trawa” ma związek z „trawieniem”? Skąd się wzięła kropka?... więcej
14.11.2023, 10’

Pasta: z czym się ją je?

Słowa pod lupą

Ile w języku polskim jest PAST i dlaczego? O tym słowie – a właściwie o kilku równobrzmiących słowach – opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
10.11.2023, 6’

Trefny czas przyszły

Rozmówki polsko-kubańskie

Co oznacza i skąd się wziął przymiotnik „trefny”? Czy poprawne są formy czasu przyszłego typu „będę pisała”, „będziemy spacerowali”?... więcej
07.11.2023, 10’

Poczęciny, zapłodniny, wydobyciny

Słowa pod lupą

Co obchodzicie: urodziny czy wydobyciny? A może zamiast urodzin poczęciny? O słowach stanowiących oręż w walce światopoglądowej Agata Hącia i... więcej
03.11.2023, 6’

Daj to badziewie koleżankom   

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wzięło „badziewie”? Czy zwracamy uwagę na błędną wymowę niektórych końcówek rzeczowników?... więcej
31.10.2023, 11’

Emogrzywka

Słowa pod lupą

Czym jest emogrzywka i o co ma wspólnego z Emo Martynką? O słowach EMO opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również do... więcej
27.10.2023, 6’

Przyszła kryska na Matyska i obaj uczniowie

Rozmówki polsko-kubańskie

O jaką kryskę i o jakiego Matyska chodzi w powiedzeniu „Przyszła kryska na Matyska”? Jaka jest różnica między formami „obaj”, „oboje” i „oba”?... więcej
24.10.2023, 8’

Jak nie krew, to gen 

Słowa pod lupą

O dawnych i nowych sposobach mówienia o podobieństwie rodzinnym opowie Katarzyna Kłosińska, która wraz z Agatą Hącią zaprasza do Obserwatorium... więcej
20.10.2023, 5’

Beniaminek miał się z pyszna

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego drużynę awansującą do wyższej ligi nazywa się beniaminkiem. Co znaczy i skąd się zwrot „mieć się pyszna”?... więcej
17.10.2023, 9’

Przysłowia człowieka pracy 

Słowa pod lupą

Nasi przodkowie pracujący na roli tworzyli przysłowia, które stanowiły swoistą prognozę pogody. A my, pracujący w biurach czy sklepach, jakie... więcej
13.10.2023, 6’

Zareklamowali lwią część towaru

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego największą część czegoś nazywamy lwią częścią? Dlaczego „reklamować” coś to jednocześnie zachwalać to i zgłaszać do tego uwagi?... więcej
10.10.2023, 10’

Selfiaczek windziary 

Słowa pod lupą

Selfie z dzióbkiem czy focia z rąsi? O modzie na fotografowanie się wszędzie i w każdych okolicznościach i podążającymi za nią słowami opowie... więcej
06.10.2023, 7’

Dając jej zioło, wyświadczył niedźwiedzią przysługę

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wziął zwrot „wyświadczyć niedźwiedzią przysługę”? Która forma jest poprawna: „ziele” czy „zioło”?... więcej
03.10.2023, 11’

Jesteś z tym ok? 

Słowa pod lupą

Dziś opowiemy o kilku nowych kalkach z języka angielskiego. Nowe – ale czy poprawne? Zapraszamy również na stronę www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl... więcej
29.09.2023, 6’

Kierowcy tirów idą na wybory

Rozmówki polsko-kubańskie

Ciężarówki nazywamy tirami. Czy poprawnie? Czy apel „Idźcie do wyborów” jest poprawnie skonstruowany? A zdanie „Te wybory są o tym, czy Polacy będą... więcej
26.09.2023, 13’

Chillera utopia 

Słowa pod lupą

Czy miewamy chillerę utopię? Oddajemy się chillowanku? Czy możemy o sobie powiedzieć, że jesteśmy wychillowani? O słowach związanych z chilloutem... więcej
22.09.2023, 7’

Suknia chytrej roboty i rączy koń

Rozmówki polsko-kubańskie

Rozmowa o „rączym” i „chytrym” – przymiotnikach, które dawniej miały podobne znaczenie.... więcej
19.09.2023, 11’

Obserwowanie z polubianiem

Słowa pod lupą

Czy można obserwować kogoś, nie obserwując go? Czy można lubić kogoś, ale go nie polubić? Zastanowią się nad tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
15.09.2023, 4’

Pi razy oko odchudziła się o 10 kg   

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego utratę wagi nazywamy odchudzaniem, a nie odgrubianiem? Skąd się wzięło wyrażenie „pi razy oko”?... więcej
12.09.2023, 11’

frendzia

Słowa pod lupą

Nie tylko przyjaciółka i nie tylko psiapsi. Jest też frendziara. Jak długo z nami zostanie? O nowych słowach porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna... więcej
08.09.2023, 10’

Straciliśmy tę kulawkę

Rozmówki polsko-kubańskie

Jedne słowa zanikają, inne przychodzą. Czy przez to słownik języka polskiego „przytył”, czy się „odchudził”? Dlaczego zamieniajmy tę na tą?... więcej
05.09.2023, 12’

testoza

Słowa pod lupą

Witaj, szkoło! Witaj, testozo? O nowych słowach CHOROBOWYCH porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również na... więcej
01.09.2023, 6’

Bierzemy na tapet sztukę

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy „sztuczny” ma związek ze „sztuką”? Dlaczego mówimy „wziąć coś na tapet” (a nie: „na tapetę”?)... więcej
29.08.2023, 9’

Gniazdownik z sandwiczem

Słowa pod lupą

Jeśli masz około trzydziestki, to możesz być gniazdownikiem, a jeśli około pięćdziesiątki – sandwiczem. O nowych słowach dotyczących relacji... więcej
25.08.2023, 6’

Trafił w sedno z tym gofrem

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wziął zwrot „trafić w sedno”? Jak mówimy o jednym gofrze?... więcej
22.08.2023, 15’

Pieseł ma horom curke

Słowa pod lupą

O słowach i frazach, które rozpowszechniły się dzięki memom, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska. Zapraszają również na stronę... więcej
18.08.2023, 6’

Latem nie posiadała się z radości

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd „posiadać” w zwrocie mówiącym o wielkiej radości? Jeśli coś się działo w czerwcu, lipcu albo sierpniu, to o jakiej porze roku się działo?... więcej
11.08.2023, 7’

Przedszkolanek, przedszkolan?

Rozmówki polsko-kubańskie

Jak nazwać pana, który pracuje w przedszkolu? A pana, który wykonuje zabiegi kosmetyczne? Czego nas uczy skecz „Hydraulik” kabaretu Dudek?... więcej
04.08.2023, 6’

Legendarny złodziej, a do tego świetny

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego o czymś wspaniałym mówimy, że jest świetne? Czym musi się zasłużyć przestępca, byśmy go mogli określić jako legendarnego?... więcej
01.08.2023, 14’

Żenua, żenuncja, krindż, przypau

Słowa pod lupą

O czymś kompromitującym, żenującym mówimy na wiele różnych sposobów. Jakich? O tym porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
28.07.2023, 5’

Owe wątpia

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy „wątpia” mają związek z „wątpieniem”? Czy zaimek „ów” odmienia się przez rodzaje?... więcej
21.07.2023, 6’

Nawiasem mówiąc, rozegrano 5 meczów

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego mówimy: „nawiasem mówiąc”, a nie „w nawiasie mówiąc”? Jak jest poprawnie: „meczy” czy „meczów”?... więcej
18.07.2023, 13’

Madka? Pefka!

Słowa pod lupą

Dlaczego „madka”, a nie „matka”? Czy to błąd ortograficzny? Porozmawiają o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do... więcej
14.07.2023, 7’

Zawadzkie – to nie przelewki

Rozmówki polsko-kubańskie

W kolejnej rozmowie prof. Katarzyna Kłosińska wyjaśni, skąd się wzięła fraza „To nie przelewki”, a także zrobi redaktorowi Kubie przepytywanko z... więcej
11.07.2023, 13’

Wiborowicz jako kąpielowicz

Słowa pod lupą

Grillowicz, żłobkowicz, weekendowicz, balangowicz – słowa nowe i stare, ale dużo mówiące o naszych potrzebach językowych (i nie tylko). Porozmawiają... więcej
04.07.2023, 12’

To spotkanie mogło być mejlem

Słowa pod lupą

Jak opisujemy świat korporacji i jak same korpoludki opisują swą pracę – o tym porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają... więcej
30.06.2023, 7’

Zachłysnąć się, mann

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego mówimy, że ktoś „zachłysnął się” sukcesem, studiami czy władzą? Dlaczego mówimy: „ta panna – tych panien”, ale „ta manna – tych mann”?... więcej
27.06.2023, 10’

Foch

Słowa pod lupą

Kto nigdy nie się foszył, niech pierwszy rzuci kamieniem! Na rozmowę o fochu i fochach zapraszają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
23.06.2023, 8’

Pod gruszą z ojcem

Rozmówki polsko-kubańskie

Jakie jest pochodzenie słowa „ojciec”? Dlaczego pewną formę wypoczynku nazywamy „wczasami pod gruszą”?... więcej
20.06.2023, 11’

Listy naszych czasów

Słowa pod lupą

Listy towarzyszą nam wszędzie, czasami nie możemy się bez nich obyć. Są nawet aplikacje podpowiadające, jak je pisać. O co chodzi? Opowiedzą o tym... więcej
16.06.2023, 6’

Goffin na transparencie

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy „transparent” ma związek ze słowem wskazującym na coś przezroczystego? Z kim Hubert Hurkacz rozegrał mecz: z Davidem Goffin czy z Davidem... więcej
13.06.2023, 12’

Julki i oskarki

Słowa pod lupą

Czy julki i oskarki są wnukami januszów i grażyn? O stereotypach przynoszonych przez imiona opowie Katarzyna Kłosińska, która także zachęca do... więcej
09.06.2023, 5’

Ziobro i płacz i zgrzytanie zębów

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wzięło wyrażenie „płacz i zgrzytanie zębów”? Czy nazwisko „Ziobro” się nie odmienia?... więcej
06.06.2023, 11’

Wegetować

Słowa pod lupą

Dlaczego wegetują nie tylko rośliny, ale także ludzie? I co ma to wspólnego z koniem? Na te pytania odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
02.06.2023, 7’

Psica, skonsultowany prezydent

Rozmówki polsko-kubańskie

„Psica” czy „suczka”? Co znaczy i czy jest poprawne zdanie „Prezydenta nie skonsultowano z ustawą”?... więcej
30.05.2023, 11’

Alfa, beta i bankomat

Słowa pod lupą

O mężczyznach w greckim alfabecie opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do odwiedzania strony zawierającej słownik... więcej
26.05.2023, 7’

Mać, matka, chłopaki, chłopacy

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy „mać” ma związek z „matką”? „Chłopaki grali w piłkę” czy „Chłopaki grały w piłkę”?... więcej
23.05.2023, 11’

Bezkidka

Słowa po lupą

Kim jest bezkidka i jaki ma ona związek z przemianami obyczajowymi ? Na te pytania odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
19.05.2023, 6’

Skąd te troki?

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego ucieczkę, szybkie opuszczenie jakiegoś miejsca nazywamy braniem d… w
troki? Czy ma to związek z litewskim zamkiem?... więcej
12.05.2023, 6’

Wykapany ojciec, lata dwutysięczne

Rozmówki polsko- kubańskie

Skąd wzięło się określenie „wykapany ojciec”? Jak mówić o pierwszych dwóch dekadach naszego wieku?... więcej
09.05.2023, 13’

Ucórczona matronka

Słowa pod lupą

Bratamy się czy się siostrzymy? Kolegujemy się czy się koleżankujemy? O nowych słowach powstałych z potrzeby wyrównywania asymetrii płciowej w języku... więcej
02.05.2023, 8’

Żywa Barbie, żywy Ken

Słowa pod lupą

Czy lalki królują w naszej wyobraźni? Kim są żywa Barbie i żywy Ken? Na te pytani odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają... więcej
28.04.2023, 8’

Meteorolożka, metrolog

Rozmówki polsko-kubańskie

W słowniku języka polskiego funkcjonuje słowo meteorolożka, natomiast brak słowa metrolożka.... więcej
21.04.2023, 5’

Bez ogródek o świeżym

Rozmówki polsko-kubańskie

Czym była o ogródka, upamiętniona w wyrażeniu „bez ogródek”? Jeśli on jest świeży, to oni – jacy są?... więcej
14.04.2023, 7’

Gumno i grupa

Rozmówki polsko-kubańskie

Co robimy na grupie, a co robimy w grupie? Po czym oddalał się pacjent młodej lekarki?... więcej
11.04.2023, 9’

Na spokoju czy na wkurzu?

Słowa pod lupą

Oburz, wściek, wnerw – co w nich nowego, a co starego? O staro-nowych sposobach mówienia o nieprzyjemnych stanach emocjonalnych opowiedzą Agata Hącia... więcej
07.04.2023, 7’

Mówimy z przekąsem o przekąsce

Rozmówki polsko-kubańskie

Powiedzieć coś z przekąsem – skąd się wziął ten zwrot? Czy ma on związek z jedzeniem przekąsek i zakąsek?... więcej
04.04.2023, 59’

Chwaliposty i żalposty

Słowa pod lupą

Czy przechwałki i wyżalanie się są w modzie? Dziś o chwalipostach i żalpostach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do... więcej
31.03.2023, 9’

Kosowar żyje na kocią łapę

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wziął zwrot „żyć z kimś na kocią łapę”?. Jaka jest poprawna nazwa mieszkańca Kosowa?... więcej
28.03.2023, 10’

O lagach i lagach

Słowa pod lupą

Czy zawodnik, który stosuje taktykę „lagi na Lewego”, ma „laga życiowego”? O różnych lagach w najnowszym słownictwie opowiedzą Agata Hącia i... więcej
24.03.2023, 10’

Rozwydrzony bachor

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy wydra to zwierzę rozwydrzone? Co ma wspólnego bachor ze światem przestępczym. O tym w „Rozmówkach polsko-kubańskim” będzie rozmawiać red. Ernest... więcej
21.03.2023, 12’

Szuria

Słowa pod lupą

Tym razem o tym, kim jest szur i czym jest szuria, a także zastanowią się nad tym, co nowe mówią o naszej rzeczywistości. Słowa te (a także całe... więcej
17.03.2023, 9’

Tylko i wyłącznie obciach

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego coś złego i przynoszącego wstyd nazywamy obciachem? Czy „tylko i wyłącznie” jest niepoprawne?... więcej
15.03.2023, 12’

Gramatyczny nazista

Słowa pod lupą

W Polsce (i nie tylko) propagowanie nazizmu jest karalne, ale… jak grzyby po deszczu wyrastają gramatyczni naziści. O co chodzi? W „Słowach pod lupą”... więcej
10.03.2023, 9’

Biegun, upraszczanie zaimków

Rozmówki polsko-kubańskie

Tym razem prof. Katarzyna Kłosińska i red. Kuba Strzyczkowski porozmawiają o biegunach – w kontekście konia na biegunach oraz Arktyki i Antarktyki.... więcej
07.03.2023, 11’

Sojowy elektorat, sojowy chłopiec

Słowa pod lupą

W kolejnym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska zastanowią się, co wspólnego ma „sojowy elektorat” czy „sojowy chłopiec” z sosem... więcej
03.03.2023, 9’

Wierutny. Podajemy czas

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego mówimy, że bzdura, kłamstwo, fałsz itp. są wierutne? Jak poprawnie po polsku podawać czas?... więcej
24.02.2023, 8’

Ruska onuca i inne ślady wojny w naszym języku

Rozmówki polsko-kubańskie

„Ruska onuca”, „idi na…”, „pierogi ukraińskie”, „put-out” – to tylko część słownictwa, które pojawiło się w naszym języku pod wpływem wojny w... więcej
21.02.2023, 11’

Święto ku czci

Słowa pod lupą

Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Polskiego spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, ile cukru jest w cukrze, a języka polskiego w języku polskim.... więcej
17.02.2023, 8’

Bukareszteński, powetować

Rozmówki polsko-kubańskie

„Bukaresztańska dziewiątka” czy „bukareszteńska dziewiątka”? Czy „powetowanie strat” ma związek z „zawetowaniem ustawy”?... więcej
14.02.2023, 10’

Shipować czy romantyzować?

Słowa pod lupą

O nowych słowach związanych z „relacjami romantycznymi” opowie Katarzyna Kłosińska, która zaprasza także na stronę... więcej
10.02.2023, 9’

Otwarty, otworzony

Rozmówki polsko-kubańskie

Skoro mówimy: „otworzyć drzwi”, to dlaczego nie mówimy „otworzone drzwi”, tylko „otwarte drzwi”? Czy obie formy są poprawne?... więcej
07.02.2023, 9’

Kaczkomat, tacomat i inne -maty

Słowa pod lupą

Kolejny odcinek „Słów pod lupą” jest poświęcony nowym słowom z cząstką -mat, szczególnie tym, których znaczenie nie jest oczywiste. Opowie o nich... więcej
03.02.2023, 8’

Radziecki i sowiecki

Rozmówki polsko-kubańskie

Czy popełnia błąd ten, kto mówi o granicy polsko-radzieckiej z 1939 roku? Czy należy zastąpić „radziecki” „sowieckim”? A może jest odwrotnie – błąd... więcej
27.01.2023, 7’

Herbata i stu pięćdziesięciu żołnierzy

Rozmówki polsko-kubańskie

Dlaczego język polski jest wyjątkowy (na tle innych języków używanych w Europie), jeśli chodzi o nazwę herbaty? Czy zdanie „Jechał ze stu... więcej
24.01.2023, 11’

Bez kitu!

Słowa pod lupą

Jaką drogę przeszło słowo „kit”? Wiedzie ona od uszczelniania okien do wyrażania zdziwienia. O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
20.01.2023, 7’

Jajko Kolumba i twardy orzech do zgryzienia

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wzięło i co znaczy określenie „jajko Kolumba”? Czy frazeologiczny „orzech do zgryzienia” musi być twardy?... więcej
17.01.2023, 11’

Autorzy słów

Słowa pod lupą

Żeby słowo weszło do powszechnego obiegu, musi się spodobać wielu ludziom. Zwykle nie wiemy, kto dane słowo wymyślił, ale są wyjątki. Jakie? O tym... więcej
13.01.2023, 6’

Dookoła wojtek i zapomnieć

Rozmówki polsko-kubańskie

Skąd się wzięły wyrażenia „dookoła wojtek” i „w koło macieju”? Która forma jest poprawna: „Zapomniał przynieść prezent” czy „Zapomniał przynieść... więcej
10.01.2023, 12’

Twoja stara

Słowa pod lupą

Co nowego u twojej starej? Odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW (www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl).... więcej
06.01.2023, 8’

Cyfryzacja a dygitalizacja i święto Trzech Króli

Rozmówki polsko-kubańskie

Jaki związek ma „cyfryzacja” z „cyfrą”? Skąd się wzięła „dygitalizacja”? A może „digitalizacja”? Czy w nazwie święta Trzech Króli jest błąd językowy?... więcej
03.01.2023, 10’

Petarda

Słowa pod lupą

Dlaczego lubimy petardy? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW (www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl).... więcej
30.12.2022, 9’

Niebiańskie cyfry czy niebieskie liczby?

Rozmówki polsko-kubańskie

Tym razem prof. Kłosińska upora się z pochodzeniem przymiotników „niebieski” i „niebiański” oraz wyjaśni różnicę między „cyfrą” a „liczbą”.... więcej
27.12.2022, 13’

Kto wymyśla nowe słowa?

Słowa pod lupą

Na stronie www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl powstaje słownik najnowszych wyrazów. Ale skąd się one biorą? To wyjaśnią Agata Hącia i Katarzyna... więcej
20.12.2022, 10’

Przedświąteczne porządki

Słowa pod lupą

Przed świętami robimy porządki i coś sobie postanawiamy. I czasami sięgamy po nowe słowa. Na przykład: kim jest declutter? Nie tylko o tym wyrazie... więcej
13.12.2022, 10’

Essa, odklejka

Słowa pod lupą

Jesteśmy na odklejce, a może i na essie? „Słowa pod lupą” zajmą się tym razem słowami młodzieżowymi: „essa” i „odklejka”.... więcej
06.12.2022, 11’

Holicy i maniacy

Słowa pod lupą

Czy każdy -maniak cierpi na manię, a każdy -holik jest od czegoś uzależniony? O słowach z tymi cząstkami opowiedzą dziś Katarzyna Kłosińska i Agata... więcej
29.11.2022, 7’

Czasownicy a czasowniki

Słowa pod lupą

Jak z przedmiotu czy zjawiska stać się człowiekiem? A jak z człowieka stać się przedmiotem? O urzeczowionych ludziach i uczłowieczonych rzeczach... więcej
25.11.2022, 7’

Niechlujny kibic w Dosze

Rozmówki polsko-kubańskie

Prof. Katarzyna Kłosińska odpowie na pytanie, czy istniał kiedyś przymiotnik „chlujny”, skoro istnieje „niechlujny”, a także wyjaśni, jak brzmi... więcej
18.11.2022, 9’

Dedykowane uszczelki i to okno

Rozmówki polsko-kubańskie

Czym się różni „krem dedykowany do cery suchej” od „wiersza dedykowanego mamie”? Dlaczego powinniśmy mówić „to okno”, „to dziecko”, „to jabłko” i nie... więcej
15.11.2022, 11’

Środing dziadersa

Słowa pod lupą

Life is brutal, full of zasadzkas and niespodziankas, szczególnie gdy zewsząd czyhają słowa ni to polskie, ni to angielskie. O nich opowie Katarzyna... więcej
08.11.2022, 13’

Rzepiara i patusiara

Słowa pod lupą

Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się przejawom językowej emancypacji kobiet.... więcej
25.10.2022, 11’

Kiełba na dzielni

Słowa pod lupą

Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się temu, w jaki sposób lubimy skracać słowa i co z... więcej
18.10.2022, 10’

Wyszczep i proszczep

Słowa pod lupą

Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się wyszczepom i proszczepom i zastanowią się, co te... więcej
04.10.2022, 14’

XD i pismo obrazkowe

Słowa pod lupą

Słyszymy głosy (narzekania), że obrazki zastępują nam pismo. Czy to prawda? A jeśli tak, to czy się tego obawiać? Literowo-obrazkowym zjawiskom w... więcej
27.09.2022, 16’

Z czym może się kojarzyć konflikt?

Słowa pod lupą

Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego omówią nowe wariacje na temat starego frazeologizmu burza w... więcej
20.09.2022, 9’

Obwarzanek

Słowa pod lupą

W dzisiejszym odcinku główną rolę odegra obwarzanek. Oczywiście w nowych znaczeniach. Zaprasza Agata Hącia w imieniu Obserwatorium Językowego... więcej
13.09.2022, 11’

Freeganin na skipie

Słowa pod lupą

Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego omówią słowa, które świadczą o tym, że zaczynamy traktować... więcej
06.09.2022, 12’

Vibe mistrza drugiego planu

Słowa pod lupą

Kim jest mistrz drugiego planu, który często kradnie show – i dlaczego zwykle ma vibe – o tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
30.08.2022, 12’

Rowerować czy kawkować?

Słowa pod lupą

Ile jest starego, a ile nowego w takich czasownikach jak „rowerować”, „kawkować” czy „lajkować” – opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
23.08.2022, 12’

Janusz

Słowa pod lupą

Dziś rządzi janusz. Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego opowiedzą, skąd się to słowo wzięło, co... więcej
doładowanie ...