22.04.2025, 7’
Templatka
Słowa pod lupą
Szablon – daje czy odbiera? I co na to kultura memów? O templatkach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również zachęcają do odwiedzin... więcej
15.04.2025, 8’
Szczęśliwa kura z kogutem domowym
Słowa pod lupą
Co łączy wyścig słoni z porcelanowym motylem? Bo związków koguta domowego ze szczęśliwą kurą można się domyślać – i on, i ona żyją na wsi. O... więcej
11.04.2025, 6’
A niech to jasna cholera!
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy choleryk to osoba, która choruje na cholerę? Dlaczego używamy nazwy choroby, by wyrazić złość?... więcej
08.04.2025, 9’
Cancelowanie
Słowa pod lupą
Cancelowanie jak usuwanie – jest się czego bać? Opowiedzą o nim Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również zachęcają do odwiedzin na... więcej
04.04.2025, 7’
Tapczan i dywan
Rozmówki polsko-kubańskie
Z jakiego języka przyleciał do nas „dywan” i dlaczego w niektórzy pomylili go z tapczanem?... więcej
01.04.2025, 9’
Pan Areczek
Słowa pod lupą
Kim jest pan Areczek i dlaczego wszyscy chcą go oszukać? O postaci wykreowanej przez memy, a utrwalonej w języku opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
28.03.2025, 6’
Dlaczego Ameryka to Ameryka?
Rozmówki polsko-kubańskie
Dziś rozmowa o Ameryce i związanych z nią słowach.... więcej
25.03.2025, 9’
Piwniczak
Słowa pod lupą
Piwniczak ma związek z piwnicą. Ale jaki? Dziś opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają do odwiedzin na... więcej
21.03.2025, 6’
Błąkający się wagarowicz
Rozmówki polsko-kubańskie
Rozmowa o wagarach, błąkaniu się i błędach.... więcej
18.03.2025, 7’
Owocowe czwartki
Słowa pod lupą
Czy praca w firmie, która oferuje owocowe czwartki, jest lepsza od pracy bez tego profitu? O tym, jak owocowe czwartki przestały być owocowymi... więcej
14.03.2025, 8’
Rzezimieszek z wydrwigroszem
Rozmówki polsko-kubańskie
Dziś o słowach – trochę zapomnianych, trochę zabawnych – typu „włóczykij” czy „obibok”.... więcej
11.03.2025, 7’
A ty jakie masz kredo?
Słowa pod lupą
Słowo „kredo” może zaskoczyć. Albo wręcz przeciwnie. Dziś opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do odwiedzin na... więcej
07.03.2025, 5’
Czczę, więc częstuję
Rozmówki polsko-kubańskie
Dziś o słowach związanych z czcią i byciem na czczo.... więcej
04.03.2025, 9’
Być eko – to dobrze czy źle?
Słowa pod lupą
Czy troska o środowisko i walka ze zmianami klimatycznymi zawsze są oceniane pozytywnie? Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska opowiedzą o słowach,... więcej
28.02.2025, 6’
Berbelucha
Rozmówki polsko-kubańskie
Rozmówka o berbelusze – ciepłej wódce i nieapetycznej potrawie.... więcej
25.02.2025, 7’
Oddaż
Słowa pod lupą
Oddaż – słowo stare czy nowe? Opowiedzą o nim Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również zachęcają do odwiedzin na stronie... więcej
21.02.2025, 5’
Metrem czy autobusem?
Rozmówki polsko-kubańskie
W dzisiejszej rozmówce prof. Kłosińska opowie o historii słów „metro” i „autobus”.... więcej
18.02.2025, 9’
Komentariat
Słowa pod lupą
Kto, co: komentariat. O co chodzi? SKOMENTUJĄ dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również zachęcają do odwiedzin na... więcej
14.02.2025, 5’
Fałszywi przyjaciele widzą się jutro
Rozmówki polsko-kubańskie
Czerstwym chlebem my nazywamy stary chleb, a Czesi – świeży. Skąd ta różnica? Czy poprawne jest zdanie „Widzimy się jutro”?
... więcej
... więcej
11.02.2025, 9’
Przetrwanka
Słowa pod lupą
Kim jest przetrwanka i co właściwie to słowo znaczy? Jaki dodatkowy sens wnosi? Dziś właśnie nad tym zastanowią się Agata Hącia i Katarzyna... więcej
07.02.2025, 8’
Będzie wyjaśniane
Rozmówki polsko-kubańskie
Dziś rozmówka o nowej konstrukcji gramatycznej: „będzie strzelane”, „było pite” itp.... więcej
04.02.2025, 11’
Helikoptery i kosiarki
Słowa pod lupą
Czy metaforami da się opisać relacje rodzinne? Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska opowiedzą o helikopterach i kosiarkach. Zachęcają też do... więcej
31.01.2025, 7’
Co mają ze sobą wspólnego cep i bułka z masłem?
Rozmówki polsko-kubańskie
Red. Kuba Strzyczkowski i prof. Katarzyna Kłosińska porozmawiają o wyrażeniach prostych jak drut.... więcej
28.01.2025, 7’
Otulać
Słowa pod lupą
W długie, jesienne i zimowe wieczory lubimy otulać się kocem – jest nam wtedy dobrze, czujemy się bezpiecznie. A co się dzieje, gdy otula nas muzyka,... więcej
24.01.2025, 6’
Liczba ścichapęk stała się cyfrą
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy wyrazów „liczba” i „cyfra” można używać zamiennie? Skąd się wziął „z cicha pęk” („ścichapęk”)?... więcej
21.01.2025, 8’
Babciowe
Słowa pod lupą
Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska przyjrzą się „babciowemu”, a jednocześnie zachęcają korzystania ze słownika nowych... więcej
17.01.2025, 7’
Prosię w restauracji
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego jedno słowo – „restauracja” – odnosi się do miejsca, w którym można coś zjeść, i do renowacji, odnawiania czegoś? Dlaczego kłopotem baby... więcej
14.01.2025, 6’
Żal pl
Słowa pod lupą
Co to za żal i co to za pl? Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska opowiedzą o pewnym ciekawym i wcale nieoczywistym słowie. Zachęcają też do... więcej
10.01.2025, 8’
Słowo roku 2024
Rozmówki polsko-kubańskie
Koalicja, komisja, zetki, sztuczna inteligencja, babciowe, powódź – te słowa, zdaniem internautów i kapituły plebiscyt „Słowo roku”, najlepiej... więcej
07.01.2025, 11’
Low cost
Słowa pod lupą
Lubimy latać low costami? A może ogólnie gustujemy w low coście? O low coście opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska. Zachęcają też do... więcej
03.01.2025, 6’
Urodziny Radia 357
Rozmówki polsko-kubańskie
Dziś rozmowa o „urodzinach” i „jubileuszu”.... więcej
TYLKO W PODCASTACH
27.12.2024, 15’
#12 Zapowiedź językowej futurologii
Język niewydarzony
W ostatnim odcinku „Języka niewydarzonego” zapowiedź językoznawczej futurologii, która w kolejnym sezonie. Jaki wpływ na język ma Internet? Jak... więcej
27.12.2024, 7’
Niecne niecenie
Rozmówki polsko-kubańskie
Dziś rozmowa o słowach związanych z „nieceniem” i „niecnym”.... więcej
TYLKO W PODCASTACH
20.12.2024, 26’
#11 Szkodnictwo poradniane
Język niewydarzony
Kiedy mamy do czynienia z poradnictwem, a kiedy stygmatyzacją? Jak poradnictwo zmieniało się na przestrzeni wieków? Przedostatni odcinek "Języka... więcej
TYLKO W PODCASTACH
13.12.2024, 21’
#10 Mity o języku polskim
Język niewydarzony
Wokół języka polskiego narosło wiele mitów. Czy język polski jest, rzeczywiście, jednym z najtrudniejszych języków na świecie? O co walczył... więcej
TYLKO W PODCASTACH
06.12.2024, 14’
#9 Czy język polski jest zagrożony?
Język niewydarzony
Jaki sens ma kurczowe trzymanie się tradycji? Czy powinniśmy mieć ustawę oochronie języka polskiego? Czy coś zagraża językowi polskiemu? Maciej... więcej
TYLKO W PODCASTACH
29.11.2024, 18’
#8 Zakazane słowa
Język niewydarzony
Czy są słowa, które nie istnieją? Czy można korzystać tylko z tych, które znajdziemy w słownikach? I jak w ogóle trafiają do tych słowników?... więcej
26.11.2024, 9’
Jaka turystyka?
Słowa pod lupą
Turystyka piesza, rowerowa, konna – to już przeszłość! Dziś uprawia się turystykę kulinarną, powodziową czy wojenną. A także – aborcyjną, wizową,... więcej
22.11.2024, 5’
Psocące psy
Rozmówki polsko-kubańskie
Rozmówka o związkach psa z psotą i psoceniem.... więcej
19.11.2024, 6’
Przelewy i wynosy
Słowa pod lupą
„Wykon”, „donos”, „wymaz”… Do nich niedawno dołączyło kilka słów z branży gastronomicznej: „przelew”, „wynos” i „dowóz”.... więcej
15.11.2024, 7’
Mieszkać czy domować?
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego w domu się mieszka, a nie „domuje”?... więcej
12.11.2024, 9’
Turystyfikacja
Słowa pod lupą
O jasnych i ciemnych stronach podróżowania opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do korzystania ze słownika nowych... więcej
TYLKO W PODCASTACH
08.11.2024, 17’
#5 Witajcie!
Język niewydarzony
Witamy, ale czy powinniśmy? A jeśli nie powinniśmy, to dlaczego i kto o tym decyduje? Czy coś uzasadnia zwrócenie uwagi osobie, która rozpoczyna... więcej
05.11.2024, 61’
Plac na rozdrożu
Plac na rozdrożu
Język piękny, tylko ludzie... no właśnie, co Polacy (i Polki!) zrobili z językiem?
Profesorka Katarzyna Kłosińska i Maciej Makselon... więcej
Profesorka Katarzyna Kłosińska i Maciej Makselon... więcej
01.11.2024, 6’
Zakała, dokładnie!
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wzięła „zakała” i z czym ją się je? Czy używanie „dokładnie” zamiast „właśnie” jest poprawne?... więcej
29.10.2024, 6’
Bajkopisarz
Słowa pod lupą
Dziś o tych, którzy są autorami… bajek dla dorosłych. Ale spokojnie – audycji mogą wysłuchać także dzieci. bajkopisarzach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
25.10.2024, 5’
Samojazd i samochód
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego samochód to nie samojazd?... więcej
TYLKO W PODCASTACH
25.10.2024, 17’
#3 Interpretacja rzeczywistości
Język niewydarzony
Język to potężne narzędzie o wielu zastosowaniach. Jest rezerwuarem kultury i pozwala ludziom interpretować rzeczywistość, a skoro mamy wiele... więcej
22.10.2024, 8’
Okejowanie
Słowa pod lupą
OK czy nie OK – oto jest pytanie. O tym, jak OK zasiliło polszczyznę, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do... więcej
TYLKO W PODCASTACH
18.10.2024, 16’
#2 Po co nam język?
Język niewydarzony
Język służy nam przede wszystkim do komunikacji, ale czy to jedyna jego funkcja? Po co nam nazwy i dlaczego ewoluują? Jak to się stało, że pewne... więcej
15.10.2024, 8’
A niech to chilera weźmie!
Słowa pod lupą
Co wspólnego ma „chilera” z „chillerą utopią” i „chilowankiem”? Co ma na myśli madka, gdy mówi, że jej bombelek za chilerę nie chce jeść? Na te... więcej
11.10.2024, 6’
Zławieś i Sopoty
Rozmówki polsko-kubańskie
Jeśli miejscowość nosi nazwę „Zławieś Wielka”, to dokąd jedziemy? Do „Zławsi” czy do „Złejwsi”? Czy Sopot był kiedyś „Sopotami”?... więcej
DLA WSZYSTKICH
11.10.2024, 17’
#1 Dyktat językoznawców?
Język niewydarzony
Język piękny, tylko ludzie... no właśnie, co Polacy zrobili z językiem? Jak zmieniał się i wciąż zmienia się język polski? Jak postrzegamy siebie,... więcej
08.10.2024, 8’
Okobusem na wampiriadę
Słowa pod lupą
Czym są „wampirobusy”, a czym „okobusy”? O słowach zawierających cząstkę „-bus” opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając... więcej
04.10.2024, 5’
Łabędzi śpiew wspinaczki
Rozmówki polsko-kubańskie
Co oznacza i skąd się wzięło wyrażenie „łabędzi śpiew”? Jak nazwać kobietę, która uprawia wspinaczkę?... więcej
01.10.2024, 7’
Sezonówka
Słowa pod lupą
Niektóre słowa nabierają nowych znaczeń, szczególnie modnych w pewnych okresach. Czy to sezonówki? Na to pytanie odpowie Agata Hącia, która również... więcej
27.09.2024, 6’
Czy świstek świszczy? O co chodzi z kurą, która znosi złote jaja?
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy słowo „świstek” ma związek ze „świszczeniem”. Skąd się wziął zwrot „zabić kurę, która znosi złote jaja”?... więcej
24.09.2024, 7’
Epet
Słowa pod lupą
Co się robi z e-papierosami: „pali” czy „wdycha”? Jak nazwać amatora takich używek: „palaczem” czy „wdychaczem”? O „e-papierosach” od strony... więcej
20.09.2024, 7’
Powiem tak: para(o)limpijski
Rozmówki polsko-kubańskie
W dzisiejszych „Rozmówkach polsko-kubańskich” prof. Katarzyna Kłosińska i red. Kuba Strzyczkowski porozmawiają o nowym słowie „paralimpijski”, które... więcej
17.09.2024, 7’
Debeściak z besties
Słowa pod lupą
Że pan Wąski jest debeściak – to oczywiste. Ale kto może być bestie? Na to pytanie odpowie Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do... więcej
13.09.2024, 6’
Wpakować się w kabałę i tarapaty
Rozmówki polsko-kubańskie
Co znaczy i skąd pochodzi słowo „kabała”? Co jest nietypowego w wyrazie „tarapaty”?... więcej
10.09.2024, 9’
Cebulowa rodzina
Słowa pod lupą
Czym cebula zasłużyła się polszczyźnie? Co cebularz ma wspólnego z cebulactwem? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając... więcej
06.09.2024, 6’
Schody przykre, tak że niebezpieczne
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy czeskie „przykre schody” mają związek z polskim „przykrym wydarzeniem”? Jaka jest różnica znaczeniowa między „Schody przykre, tak że... więcej
03.09.2024, 12’
Barber, perfumer i toner
Słowa pod lupą
Czym się różni stylistka paznokci od poczciwej manikiurzystki? Czy twarz ma coś wspólnego z drukarką? Kto zajmuje się zawodowo perfumami? O nowych... więcej
30.08.2024, 6’
Wspaniały krem ze specjalnym wzmacniaczem wnikania
Rozmówki polsko-kubańskie
W tym odcinku „Rozmówek polsko-kubańskich” wyjaśnimy, skąd się wzięło słowo „wspaniały”, a także pożartujemy trochę z tekstów reklamowych.... więcej
23.08.2024, 7’
Kamikadze na planetoidzie
Rozmówki polsko-kubańskie
Kim był i kim jest współcześnie kamikadze? W jakie pułapki można wpaść, jeśli chce się mówić o mozaice na boisku?... więcej
16.08.2024, 7’
Destynacja – nowa i stara
Rozmówki polsko-kubańskie
Red. Kuba Strzyczkowski rozmawia z prof. Katarzyną Kłosińską o modnej ostatnio „destynacji”.... więcej
09.08.2024, 4’
Ukradkiem
Rozmówki polsko-kubańskie
Jeśli ktoś robi coś potajemnie, to robi to ukradkiem. Dlaczego tak się mówi? Skąd się wzięło „ukradkiem”?... więcej
02.08.2024, 5’
Nie w kij dmuchał
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wzięło powiedzenie „nie w kij dmuchał”, czyli o związkach kija z kieliszkiem.... więcej
26.07.2024, 5’
Położnica w zlęgnieniu
Rozmówki polsko-kubańskie
Kim jest położnica? Red. Strzyczkowski przepytuje prof. Kłosińską o słowa związane z połogiem.... więcej
19.07.2024, 8’
Wyzwanie kani wyczekującej dżdżu
Rozmówki polsko-kubańskie
Na czym polega wyzwanie picia jogurtu? Skąd się wzięło powiedzenie „Łaknąć czegoś jak kania dżdżu”?... więcej
06.07.2024, 7’
Niestety, pielesze
Rozmówki polsko-kubańskie
Co dawniej oznaczały pielesze? Dlaczego mówimy, że czyjeś obawy są bezpodstawne, ale nie mówimy, że są „podstawne”? Dlaczego mówimy „niestety”, ale... więcej
28.06.2024, 7’
Dobrego dnia, praca na czarno
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego obecnie coraz częściej mówi się „Życzę dobrego dnia” zamiast „Życzę miłego dnia”? Dlaczego nielegalną pracę nazywa się pracą na czarno?... więcej
25.06.2024, 8’
Pokolenie kanapkowe
Słowa pod lupą
Co mają wspólnego pokolenie kanapkowe, truskawkowy zaciąg i ratownik żywności? W dzisiejszym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna... więcej
21.06.2024, 8’
Kolokwialnie mówiąc, drańka
Rozmówki polsko-kubańskie
Katarzyna Kłosińska i Kuba Strzyczkowski porozmawiają o słowach „kolokwialnie”, „potocznie” i „przysłowiowy” oraz o potencjalnej „drańce”.... więcej
18.06.2024, 7’
Kawa kuloodporna
Słowa pod lupą
Co wspólnego ma cierpienie za miliony z kawą kuloodporną? O nowych skrzydlatych słowach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają... więcej
14.06.2024, 7’
Kiepska pogoda
Rozmówki polsko-kubańskie
W dzisiejszej rozmówce prof. Katarzyna Kłosińska i red. Kuba Strzyczkowski będą dociekać pochodzenia przymiotnika „kiepski”.... więcej
11.06.2024, 8’
Pigułki w języku
Słowa pod lupą
Co się stanie, jeśli przełkniemy czerwoną pigułkę? A co – jeśli czarną lub niebieską? O pigułkach w nowych wyrażeniach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
07.06.2024, 6’
Do Wawra jest, pi razy drzwi, 5 km
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wzięło określenie „pi razy drzwi”? Jak jest poprawnie – „Jadę do Wawra” czy „Jadę na Wawer”?... więcej
04.06.2024, 11’
Borderka
Słowa pod lupą
Wśród nowych słów są takie, które pozwalają oswoić życie z chorobą. O takich słowach opowiedzą dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również... więcej
31.05.2024, 6’
Jestem w siódmym niebie, lata 20.
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego o kimś, kto czuje się bardzo szczęśliwy, mówimy, że jest w siódmym niebie? Czy można i warto zmienić zapis dekad?... więcej
28.05.2024, 12’
Madka i jej hory bombelek
Słowa pod lupą
Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska porozmawiają o słowach, które rozpowszechniły się w internecie i podobno są czyjegoś autorstwa, lecz próżno... więcej
24.05.2024, 8’
Ortografia po nowemu
Rozmówki polsko-kubańskie
1 stycznia 2026 r. wejdą w życie nowe zasady pisowni, uchwalone niedawno przez Radę Języka Polskiego PAN. Na czym one polegają? Dlaczego są potrzebne?... więcej
21.05.2024, 9’
Czy konie mnie słyszą?
Słowa pod lupą
Co zawdzięczamy Stanisławowi Barei? O nowym życiu starych cytatów opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do odwiedzania... więcej
14.05.2024, 13’
Zęby w butiku
Słowa pod lupą
Leczymy zęby, ale jak? Po królewsku, z rozkoszą, z artyzmem? Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska spróbują dotrzeć do treści ukrytych w nazwach... więcej
10.05.2024, 6’
Ostrów, ostrożny, ostry
Rozmówki polsko-kubańskie
Jaki związek mają ze sobą słowa: „ostry”, „ostry” i „ostrów”?... więcej
07.05.2024, 13’
Kto jest krawędziowy?
Słowa pod lupą
Krawędziowy, caspering, lazy girl job – o nowych trendach (nie tylko językowych) wymyślonych przez pokolenie Z opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
30.04.2024, 12’
Na uro bez alko
Słowa pod lupą
Czy w Czewie jest dużo wetów? A czy to prawda, że w kujpomie są najlepsze bugsy? Co zrobić, żeby uro nie skończyły się awanti? O starych słowach w... więcej
26.04.2024, 8’
O klapkach bez chachmęcenia
Rozmówki polsko-kubańskie
Klap, klap, klapią klapki. Kłap, kłap, ptak kłapie dziobem. O klapkach, klapaniu i kłapaniu redaktor Kuba Strzyczkowski porozmawia z profesor... więcej
23.04.2024, 10’
Manspreading
Słowa pod lupą
Manspreading, womanspreading a stereotypy dotyczące kobiet i mężczyzn. O co chodzi? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
19.04.2024, 8’
Salik na syje, a capka do kosa
Rozmówki polsko-kubańskie
Co to jest mazurzenie? Czy to źle, że ktoś mazurzy?... więcej
16.04.2024, 9’
Butikowy i koncepcyjny
Słowa pod lupą
Do jakiego hotelu wybrać się na majówkę? Butikowego czy koncepcyjnego? O tych dwóch starych, a jednocześnie nowych słowach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
12.04.2024, 6’
Mazurząca więźniarka
Rozmówki polsko-kubańskie
Rozmówka o wątpliwościach dotyczących słowa „więźniarka” i o tym, czy Mazurzy mazurzą.... więcej
09.04.2024, 11’
Chady i incele
Słowa pod lupą
Co nowe słowa mówią o relacjach damsko-męskich z punktu widzenia „aktywistów męskich”? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
05.04.2024, 7’
Wierutne bzdury o żurku
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wziął przymiotnik „wierutny”? Dlaczego żurek nazywa się barszczem białym, skoro barszcz jest czerwony?... więcej
02.04.2024, 11’
Manosfera
Słowa pod lupą
Pewne nowe słowa i wyrażenia tworzą swoisty mikrokosmos. Szczególnie zwraca uwagę obraz mężczyzn, jaki się wyłania z zestawienia nowych słów. A... więcej
29.03.2024, 6’
Wolnoamerykanka i Bernoulli
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego postępowanie niezgodne z przyjętymi zasadami nazywamy wolnoamerykanką? Jak nazwiemy równanie opracowane przez fizyka o nazwisku Bernoulli –... więcej
26.03.2024, 12’
Czy umiesz w wyjaśnianie?
Słowa pod lupą
Niektóre nowe słowa i konstrukcje od razu rzucają się w oczy, inne pojawiają się prawie niezauważalnie. O tych drugich opowiedzą Agata Hącia i... więcej
19.03.2024, 10’
Smartfonowa szyja
Słowa pod lupą
Od dawna znamy zimny łokieć, a niedawno pojawiły się covidowe ramię i smartfonowa szyja. O co chodzi? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
12.03.2024, 11’
Ciarki wstydu
Słowa pod lupą
Jak opisujemy uczucie zażenowania? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych wyrazów... więcej
08.03.2024, 7’
Kobieta, szczególnie w wieku balzakowskim
Rozmówki polsko-kubańskie
Jak dawniej nazywano osobę płci żeńskiej i czy to prawda, że „kobieta” była słowem obelżywym? Co to znaczy „wiek balzakowski”?... więcej
05.03.2024, 11’
Mem
Słowa pod lupą
Nie ma współczesnej kultury popularnej bez memów. Czyli bez czego? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,
które zachęcają również... więcej
które zachęcają również... więcej
27.02.2024, 11’
Biologia totalna
Słowa pod lupą
Czym jest biologia i co jest totalne, zasadniczo wiemy. Ale czym jest biologia totalna? O tym wyrażeniu opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
23.02.2024, 6’
W spodniach zjadłby takiej kiełbaski
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego spodnie to spodnie, skoro są ubraniem wierzchnim? Jak mówić o jedzeniu kiełbaski?... więcej
20.02.2024, 7’
Ten uczuć, gdy masz zostawić komcia…
Słowa pod lupą
Uczuć, komcio, mesio – o tych słowach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych wyrazów... więcej
16.02.2024, 7’
Mąż zaufania w waterklozecie
Rozmówki polsko-kubańskie
Dziś rozmówka o żeńskich odpowiednikach wyrażeń „mąż zaufania”, „mąż stanu” oraz o „waterklozecie”... więcej
13.02.2024, 13’
E-
Słowa pod lupą
Czym się różni „e-hulajnoga” od „e-konta”? Czym jest „e-taca”, a czym „e-taxi”? O nowych słowach z początkową cząstką „e-” opowiedzą Agata Hącia i... więcej
09.02.2024, 5’
Czy ziści się próba zamieszczenia kontentu?
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wziął czasownik „ziścić się”? Kto może być kontent, gdy pokaże kontent?... więcej
06.02.2024, 10’
Silvers
Słowa pod lupą
Kim jest silvers? Czy reprezentuje srebrne tsunami? I co na to włosomaniacy? O ludziach opisywanych przez pryzmat włosów opowiedzą Agata Hącia i... więcej
02.02.2024, 5’
Rodzynki warte zachodu
Rozmówki polsko-kubańskie
Tym razem pani profesor i pan Kuba porozmawiają o nietypowym zachodzie i o rodzynkach.... więcej
30.01.2024, 12’
Placki w plackarni
Słowa pod lupą
Gdzie jadamy pierogi? W pierogarni, pierożarni, pierogerni czy pierogowni? Co robimy w antykawiarni? O nazwach nowych lokali gastronomicznych... więcej
23.01.2024, 9’
W świecie sauny
Słowa pod lupą
Kto nie był w saunarium, nie zna trendów. Nie tylko językowych. Co nowego w słownictwie dotyczącym kultury dbania o ciało i duszę? O tym opowiedzą... więcej
19.01.2024, 7’
Włodarz włada, a jubilat obchodzi jubileusz (i nie tylko)
Rozmówki polsko-kubańskie
Tym razem Kuba Strzyczkowski wypyta prof. Kłosińską o włodarza, jubilata i solenizanta.... więcej
16.01.2024, 10’
Skrytoholik gra w chińczyka
Słowa pod lupą
Co nowego w słownictwie, tym razem alkoholowym? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych... więcej
12.01.2024, 5’
Dowódca rodzajów sił zbrojnych w mieście stołecznym Warszawie
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego mówimy „miasto stołeczne”, a nie „miasto stolicowe”, skoro chodzi o „stolicę”? Czy określenie „rodzaje sił zbrojnych” jest poprawne?... więcej
09.01.2024, 10’
wielkie pranie
Słowa pod lupą
Greenwashing, veganwashing, purplewashing, pinkwashing… Co się kryje za tymi słowami? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
05.01.2024, 8’
Ministra w dizajnerskim gabinecie
Rozmówki polsko-kubańskie
Wraz z nowym rządem powrócił temat form żeńskich – „ministra”, „ministerka” czy „pani minister”? Czy można spolszczać słowo „design” i pisać „dizajn”?... więcej
29.12.2023, 7’
W sejmie nie ma pasterzy
Rozmówki polsko-kubańskie
Od czego pochodzą słowa dotyczące władzy ustawodawczej: „parlament”, „sejm”, „senat”? Dlaczego w dawnych kolędach występują formy „pasterzy” i... więcej
12.12.2023, 9’
Jaką lex dziś uchwalimy?
Słowa pod lupą
Już nie przepis, a lex? Co mówią o naszych czasach potoczne nazwy ustaw i rozporządzeń? Przyjrzy się temu Katarzyna Kłosińska, która zachęca również... więcej
05.12.2023, 10’
Fejsy i twarze
Słowa pod lupą
Twarz kryje się nie tylko w „twarzoksiążce”, ale też w innych słowach, które stosunkowo niedawno pojawiły się w polszczyźnie. W jakich? Opowiedzą o... więcej
28.11.2023, 11’
Czynszojad w mikroapartamentowcu
Słowa pod lupą
Czynszojad, mikroapartamentowiec, patodeweloperka – słowa opisujące współczesną rzeczywistość mieszkaniową. Opowie o nich Katarzyna Kłosińska z... więcej
24.11.2023, 5’
Dzisiejsza marność
Rozmówki polsko-kubańskie
Co miał na myśli Mickiewicz, pisząc: „Kobieto, puchu marny!”? Dlaczego mówimy „dzisiaj”, „tutaj”, ale „dzisiejszy”, „tutejszy”?... więcej
21.11.2023, 12’
Śnieżynki, czyli truskawki
Słowa pod lupą
Czy śnieżynka może być truskawką? Z czym kojarzy się litera „x”. O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również do... więcej
17.11.2023, 7’
Trawa z kropką
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy „trawa” ma związek z „trawieniem”? Skąd się wzięła kropka?... więcej
14.11.2023, 10’
Pasta: z czym się ją je?
Słowa pod lupą
Ile w języku polskim jest PAST i dlaczego? O tym słowie – a właściwie o kilku równobrzmiących słowach – opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
10.11.2023, 6’
Trefny czas przyszły
Rozmówki polsko-kubańskie
Co oznacza i skąd się wziął przymiotnik „trefny”? Czy poprawne są formy czasu przyszłego typu „będę pisała”, „będziemy spacerowali”?... więcej
07.11.2023, 10’
Poczęciny, zapłodniny, wydobyciny
Słowa pod lupą
Co obchodzicie: urodziny czy wydobyciny? A może zamiast urodzin poczęciny? O słowach stanowiących oręż w walce światopoglądowej Agata Hącia i... więcej
03.11.2023, 6’
Daj to badziewie koleżankom
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wzięło „badziewie”? Czy zwracamy uwagę na błędną wymowę niektórych końcówek rzeczowników?... więcej
31.10.2023, 11’
Emogrzywka
Słowa pod lupą
Czym jest emogrzywka i o co ma wspólnego z Emo Martynką? O słowach EMO opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również do... więcej
27.10.2023, 6’
Przyszła kryska na Matyska i obaj uczniowie
Rozmówki polsko-kubańskie
O jaką kryskę i o jakiego Matyska chodzi w powiedzeniu „Przyszła kryska na Matyska”? Jaka jest różnica między formami „obaj”, „oboje” i „oba”?... więcej
24.10.2023, 8’
Jak nie krew, to gen
Słowa pod lupą
O dawnych i nowych sposobach mówienia o podobieństwie rodzinnym opowie Katarzyna Kłosińska, która wraz z Agatą Hącią zaprasza do Obserwatorium... więcej
20.10.2023, 5’
Beniaminek miał się z pyszna
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego drużynę awansującą do wyższej ligi nazywa się beniaminkiem. Co znaczy i skąd się zwrot „mieć się pyszna”?... więcej
17.10.2023, 9’
Przysłowia człowieka pracy
Słowa pod lupą
Nasi przodkowie pracujący na roli tworzyli przysłowia, które stanowiły swoistą prognozę pogody. A my, pracujący w biurach czy sklepach, jakie... więcej
13.10.2023, 6’
Zareklamowali lwią część towaru
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego największą część czegoś nazywamy lwią częścią? Dlaczego „reklamować” coś to jednocześnie zachwalać to i zgłaszać do tego uwagi?... więcej
10.10.2023, 10’
Selfiaczek windziary
Słowa pod lupą
Selfie z dzióbkiem czy focia z rąsi? O modzie na fotografowanie się wszędzie i w każdych okolicznościach i podążającymi za nią słowami opowie... więcej
06.10.2023, 7’
Dając jej zioło, wyświadczył niedźwiedzią przysługę
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wziął zwrot „wyświadczyć niedźwiedzią przysługę”? Która forma jest poprawna: „ziele” czy „zioło”?... więcej
03.10.2023, 11’
Jesteś z tym ok?
Słowa pod lupą
Dziś opowiemy o kilku nowych kalkach z języka angielskiego. Nowe – ale czy poprawne? Zapraszamy również na stronę www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl... więcej
29.09.2023, 6’
Kierowcy tirów idą na wybory
Rozmówki polsko-kubańskie
Ciężarówki nazywamy tirami. Czy poprawnie? Czy apel „Idźcie do wyborów” jest poprawnie skonstruowany? A zdanie „Te wybory są o tym, czy Polacy będą... więcej
26.09.2023, 13’
Chillera utopia
Słowa pod lupą
Czy miewamy chillerę utopię? Oddajemy się chillowanku? Czy możemy o sobie powiedzieć, że jesteśmy wychillowani? O słowach związanych z chilloutem... więcej
22.09.2023, 7’
Suknia chytrej roboty i rączy koń
Rozmówki polsko-kubańskie
Rozmowa o „rączym” i „chytrym” – przymiotnikach, które dawniej miały podobne znaczenie.... więcej
19.09.2023, 11’
Obserwowanie z polubianiem
Słowa pod lupą
Czy można obserwować kogoś, nie obserwując go? Czy można lubić kogoś, ale go nie polubić? Zastanowią się nad tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
15.09.2023, 4’
Pi razy oko odchudziła się o 10 kg
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego utratę wagi nazywamy odchudzaniem, a nie odgrubianiem? Skąd się wzięło wyrażenie „pi razy oko”?... więcej
12.09.2023, 11’
frendzia
Słowa pod lupą
Nie tylko przyjaciółka i nie tylko psiapsi. Jest też frendziara. Jak długo z nami zostanie? O nowych słowach porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna... więcej
08.09.2023, 10’
Straciliśmy tę kulawkę
Rozmówki polsko-kubańskie
Jedne słowa zanikają, inne przychodzą. Czy przez to słownik języka polskiego „przytył”, czy się „odchudził”? Dlaczego zamieniajmy tę na tą?... więcej
05.09.2023, 12’
testoza
Słowa pod lupą
Witaj, szkoło! Witaj, testozo? O nowych słowach CHOROBOWYCH porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również na... więcej
01.09.2023, 6’
Bierzemy na tapet sztukę
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy „sztuczny” ma związek ze „sztuką”? Dlaczego mówimy „wziąć coś na tapet” (a nie: „na tapetę”?)... więcej
29.08.2023, 9’
Gniazdownik z sandwiczem
Słowa pod lupą
Jeśli masz około trzydziestki, to możesz być gniazdownikiem, a jeśli około pięćdziesiątki – sandwiczem. O nowych słowach dotyczących relacji... więcej
25.08.2023, 6’
Trafił w sedno z tym gofrem
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wziął zwrot „trafić w sedno”? Jak mówimy o jednym gofrze?... więcej
22.08.2023, 15’
Pieseł ma horom curke
Słowa pod lupą
O słowach i frazach, które rozpowszechniły się dzięki memom, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska. Zapraszają również na stronę... więcej
18.08.2023, 6’
Latem nie posiadała się z radości
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd „posiadać” w zwrocie mówiącym o wielkiej radości? Jeśli coś się działo w czerwcu, lipcu albo sierpniu, to o jakiej porze roku się działo?... więcej
11.08.2023, 7’
Przedszkolanek, przedszkolan?
Rozmówki polsko-kubańskie
Jak nazwać pana, który pracuje w przedszkolu? A pana, który wykonuje zabiegi kosmetyczne? Czego nas uczy skecz „Hydraulik” kabaretu Dudek?... więcej
04.08.2023, 6’
Legendarny złodziej, a do tego świetny
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego o czymś wspaniałym mówimy, że jest świetne? Czym musi się zasłużyć przestępca, byśmy go mogli określić jako legendarnego?... więcej
01.08.2023, 14’
Żenua, żenuncja, krindż, przypau
Słowa pod lupą
O czymś kompromitującym, żenującym mówimy na wiele różnych sposobów. Jakich? O tym porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
28.07.2023, 5’
Owe wątpia
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy „wątpia” mają związek z „wątpieniem”? Czy zaimek „ów” odmienia się przez rodzaje?... więcej
21.07.2023, 6’
Nawiasem mówiąc, rozegrano 5 meczów
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego mówimy: „nawiasem mówiąc”, a nie „w nawiasie mówiąc”? Jak jest poprawnie: „meczy” czy „meczów”?... więcej
18.07.2023, 13’
Madka? Pefka!
Słowa pod lupą
Dlaczego „madka”, a nie „matka”? Czy to błąd ortograficzny? Porozmawiają o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do... więcej
14.07.2023, 7’
Zawadzkie – to nie przelewki
Rozmówki polsko-kubańskie
W kolejnej rozmowie prof. Katarzyna Kłosińska wyjaśni, skąd się wzięła fraza „To nie przelewki”, a także zrobi redaktorowi Kubie przepytywanko z... więcej
11.07.2023, 13’
Wiborowicz jako kąpielowicz
Słowa pod lupą
Grillowicz, żłobkowicz, weekendowicz, balangowicz – słowa nowe i stare, ale dużo mówiące o naszych potrzebach językowych (i nie tylko). Porozmawiają... więcej
04.07.2023, 12’
To spotkanie mogło być mejlem
Słowa pod lupą
Jak opisujemy świat korporacji i jak same korpoludki opisują swą pracę – o tym porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają... więcej
30.06.2023, 7’
Zachłysnąć się, mann
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego mówimy, że ktoś „zachłysnął się” sukcesem, studiami czy władzą? Dlaczego mówimy: „ta panna – tych panien”, ale „ta manna – tych mann”?... więcej
27.06.2023, 10’
Foch
Słowa pod lupą
Kto nigdy nie się foszył, niech pierwszy rzuci kamieniem! Na rozmowę o fochu i fochach zapraszają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
23.06.2023, 8’
Pod gruszą z ojcem
Rozmówki polsko-kubańskie
Jakie jest pochodzenie słowa „ojciec”? Dlaczego pewną formę wypoczynku nazywamy „wczasami pod gruszą”?... więcej
20.06.2023, 11’
Listy naszych czasów
Słowa pod lupą
Listy towarzyszą nam wszędzie, czasami nie możemy się bez nich obyć. Są nawet aplikacje podpowiadające, jak je pisać. O co chodzi? Opowiedzą o tym... więcej
16.06.2023, 6’
Goffin na transparencie
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy „transparent” ma związek ze słowem wskazującym na coś przezroczystego? Z kim Hubert Hurkacz rozegrał mecz: z Davidem Goffin czy z Davidem... więcej
13.06.2023, 12’
Julki i oskarki
Słowa pod lupą
Czy julki i oskarki są wnukami januszów i grażyn? O stereotypach przynoszonych przez imiona opowie Katarzyna Kłosińska, która także zachęca do... więcej
09.06.2023, 5’
Ziobro i płacz i zgrzytanie zębów
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wzięło wyrażenie „płacz i zgrzytanie zębów”? Czy nazwisko „Ziobro” się nie odmienia?... więcej
06.06.2023, 11’
Wegetować
Słowa pod lupą
Dlaczego wegetują nie tylko rośliny, ale także ludzie? I co ma to wspólnego z koniem? Na te pytania odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
02.06.2023, 7’
Psica, skonsultowany prezydent
Rozmówki polsko-kubańskie
„Psica” czy „suczka”? Co znaczy i czy jest poprawne zdanie „Prezydenta nie skonsultowano z ustawą”?... więcej
30.05.2023, 11’
Alfa, beta i bankomat
Słowa pod lupą
O mężczyznach w greckim alfabecie opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do odwiedzania strony zawierającej słownik... więcej
26.05.2023, 7’
Mać, matka, chłopaki, chłopacy
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy „mać” ma związek z „matką”? „Chłopaki grali w piłkę” czy „Chłopaki grały w piłkę”?... więcej
23.05.2023, 11’
Bezkidka
Słowa po lupą
Kim jest bezkidka i jaki ma ona związek z przemianami obyczajowymi ? Na te pytania odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
19.05.2023, 6’
Skąd te troki?
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego ucieczkę, szybkie opuszczenie jakiegoś miejsca nazywamy braniem d… w
troki? Czy ma to związek z litewskim zamkiem?... więcej
troki? Czy ma to związek z litewskim zamkiem?... więcej
12.05.2023, 6’
Wykapany ojciec, lata dwutysięczne
Rozmówki polsko- kubańskie
Skąd wzięło się określenie „wykapany ojciec”? Jak mówić o pierwszych dwóch dekadach naszego wieku?... więcej
09.05.2023, 13’
Ucórczona matronka
Słowa pod lupą
Bratamy się czy się siostrzymy? Kolegujemy się czy się koleżankujemy? O nowych słowach powstałych z potrzeby wyrównywania asymetrii płciowej w języku... więcej
02.05.2023, 8’
Żywa Barbie, żywy Ken
Słowa pod lupą
Czy lalki królują w naszej wyobraźni? Kim są żywa Barbie i żywy Ken? Na te pytani odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają... więcej
28.04.2023, 8’
Meteorolożka, metrolog
Rozmówki polsko-kubańskie
W słowniku języka polskiego funkcjonuje słowo meteorolożka, natomiast brak słowa metrolożka.... więcej
21.04.2023, 5’
Bez ogródek o świeżym
Rozmówki polsko-kubańskie
Czym była o ogródka, upamiętniona w wyrażeniu „bez ogródek”? Jeśli on jest świeży, to oni – jacy są?... więcej
14.04.2023, 7’
Gumno i grupa
Rozmówki polsko-kubańskie
Co robimy na grupie, a co robimy w grupie? Po czym oddalał się pacjent młodej lekarki?... więcej
11.04.2023, 9’
Na spokoju czy na wkurzu?
Słowa pod lupą
Oburz, wściek, wnerw – co w nich nowego, a co starego? O staro-nowych sposobach mówienia o nieprzyjemnych stanach emocjonalnych opowiedzą Agata Hącia... więcej
07.04.2023, 7’
Mówimy z przekąsem o przekąsce
Rozmówki polsko-kubańskie
Powiedzieć coś z przekąsem – skąd się wziął ten zwrot? Czy ma on związek z jedzeniem przekąsek i zakąsek?... więcej
04.04.2023, 59’
Chwaliposty i żalposty
Słowa pod lupą
Czy przechwałki i wyżalanie się są w modzie? Dziś o chwalipostach i żalpostach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do... więcej
31.03.2023, 9’
Kosowar żyje na kocią łapę
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wziął zwrot „żyć z kimś na kocią łapę”?. Jaka jest poprawna nazwa mieszkańca Kosowa?... więcej
28.03.2023, 10’
O lagach i lagach
Słowa pod lupą
Czy zawodnik, który stosuje taktykę „lagi na Lewego”, ma „laga życiowego”? O różnych lagach w najnowszym słownictwie opowiedzą Agata Hącia i... więcej
24.03.2023, 10’
Rozwydrzony bachor
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy wydra to zwierzę rozwydrzone? Co ma wspólnego bachor ze światem przestępczym. O tym w „Rozmówkach polsko-kubańskim” będzie rozmawiać red. Ernest... więcej
21.03.2023, 12’
Szuria
Słowa pod lupą
Tym razem o tym, kim jest szur i czym jest szuria, a także zastanowią się nad tym, co nowe mówią o naszej rzeczywistości. Słowa te (a także całe... więcej
17.03.2023, 9’
Tylko i wyłącznie obciach
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego coś złego i przynoszącego wstyd nazywamy obciachem? Czy „tylko i wyłącznie” jest niepoprawne?... więcej
15.03.2023, 12’
Gramatyczny nazista
Słowa pod lupą
W Polsce (i nie tylko) propagowanie nazizmu jest karalne, ale… jak grzyby po deszczu wyrastają gramatyczni naziści. O co chodzi? W „Słowach pod lupą”... więcej
10.03.2023, 9’
Biegun, upraszczanie zaimków
Rozmówki polsko-kubańskie
Tym razem prof. Katarzyna Kłosińska i red. Kuba Strzyczkowski porozmawiają o biegunach – w kontekście konia na biegunach oraz Arktyki i Antarktyki.... więcej
07.03.2023, 11’
Sojowy elektorat, sojowy chłopiec
Słowa pod lupą
W kolejnym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska zastanowią się, co wspólnego ma „sojowy elektorat” czy „sojowy chłopiec” z sosem... więcej
03.03.2023, 9’
Wierutny. Podajemy czas
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego mówimy, że bzdura, kłamstwo, fałsz itp. są wierutne? Jak poprawnie po polsku podawać czas?... więcej
24.02.2023, 8’
Ruska onuca i inne ślady wojny w naszym języku
Rozmówki polsko-kubańskie
„Ruska onuca”, „idi na…”, „pierogi ukraińskie”, „put-out” – to tylko część słownictwa, które pojawiło się w naszym języku pod wpływem wojny w... więcej
21.02.2023, 11’
Święto ku czci
Słowa pod lupą
Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Polskiego spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, ile cukru jest w cukrze, a języka polskiego w języku polskim.... więcej
17.02.2023, 8’
Bukareszteński, powetować
Rozmówki polsko-kubańskie
„Bukaresztańska dziewiątka” czy „bukareszteńska dziewiątka”? Czy „powetowanie strat” ma związek z „zawetowaniem ustawy”?... więcej
14.02.2023, 10’
Shipować czy romantyzować?
Słowa pod lupą
O nowych słowach związanych z „relacjami romantycznymi” opowie Katarzyna Kłosińska, która zaprasza także na stronę... więcej
10.02.2023, 9’
Otwarty, otworzony
Rozmówki polsko-kubańskie
Skoro mówimy: „otworzyć drzwi”, to dlaczego nie mówimy „otworzone drzwi”, tylko „otwarte drzwi”? Czy obie formy są poprawne?... więcej
07.02.2023, 9’
Kaczkomat, tacomat i inne -maty
Słowa pod lupą
Kolejny odcinek „Słów pod lupą” jest poświęcony nowym słowom z cząstką -mat, szczególnie tym, których znaczenie nie jest oczywiste. Opowie o nich... więcej
03.02.2023, 8’
Radziecki i sowiecki
Rozmówki polsko-kubańskie
Czy popełnia błąd ten, kto mówi o granicy polsko-radzieckiej z 1939 roku? Czy należy zastąpić „radziecki” „sowieckim”? A może jest odwrotnie – błąd... więcej
27.01.2023, 7’
Herbata i stu pięćdziesięciu żołnierzy
Rozmówki polsko-kubańskie
Dlaczego język polski jest wyjątkowy (na tle innych języków używanych w Europie), jeśli chodzi o nazwę herbaty? Czy zdanie „Jechał ze stu... więcej
24.01.2023, 11’
Bez kitu!
Słowa pod lupą
Jaką drogę przeszło słowo „kit”? Wiedzie ona od uszczelniania okien do wyrażania zdziwienia. O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
20.01.2023, 7’
Jajko Kolumba i twardy orzech do zgryzienia
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wzięło i co znaczy określenie „jajko Kolumba”? Czy frazeologiczny „orzech do zgryzienia” musi być twardy?... więcej
17.01.2023, 11’
Autorzy słów
Słowa pod lupą
Żeby słowo weszło do powszechnego obiegu, musi się spodobać wielu ludziom. Zwykle nie wiemy, kto dane słowo wymyślił, ale są wyjątki. Jakie? O tym... więcej
13.01.2023, 6’
Dookoła wojtek i zapomnieć
Rozmówki polsko-kubańskie
Skąd się wzięły wyrażenia „dookoła wojtek” i „w koło macieju”? Która forma jest poprawna: „Zapomniał przynieść prezent” czy „Zapomniał przynieść... więcej
10.01.2023, 12’
Twoja stara
Słowa pod lupą
Co nowego u twojej starej? Odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW (www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl).... więcej
06.01.2023, 8’
Cyfryzacja a dygitalizacja i święto Trzech Króli
Rozmówki polsko-kubańskie
Jaki związek ma „cyfryzacja” z „cyfrą”? Skąd się wzięła „dygitalizacja”? A może „digitalizacja”? Czy w nazwie święta Trzech Króli jest błąd językowy?... więcej
03.01.2023, 10’
Petarda
Słowa pod lupą
Dlaczego lubimy petardy? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW (www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl).... więcej
30.12.2022, 9’
Niebiańskie cyfry czy niebieskie liczby?
Rozmówki polsko-kubańskie
Tym razem prof. Kłosińska upora się z pochodzeniem przymiotników „niebieski” i „niebiański” oraz wyjaśni różnicę między „cyfrą” a „liczbą”.... więcej
27.12.2022, 13’
Kto wymyśla nowe słowa?
Słowa pod lupą
Na stronie www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl powstaje słownik najnowszych wyrazów. Ale skąd się one biorą? To wyjaśnią Agata Hącia i Katarzyna... więcej
20.12.2022, 10’
Przedświąteczne porządki
Słowa pod lupą
Przed świętami robimy porządki i coś sobie postanawiamy. I czasami sięgamy po nowe słowa. Na przykład: kim jest declutter? Nie tylko o tym wyrazie... więcej
13.12.2022, 10’
Essa, odklejka
Słowa pod lupą
Jesteśmy na odklejce, a może i na essie? „Słowa pod lupą” zajmą się tym razem słowami młodzieżowymi: „essa” i „odklejka”.... więcej
06.12.2022, 11’
Holicy i maniacy
Słowa pod lupą
Czy każdy -maniak cierpi na manię, a każdy -holik jest od czegoś uzależniony? O słowach z tymi cząstkami opowiedzą dziś Katarzyna Kłosińska i Agata... więcej
29.11.2022, 7’
Czasownicy a czasowniki
Słowa pod lupą
Jak z przedmiotu czy zjawiska stać się człowiekiem? A jak z człowieka stać się przedmiotem? O urzeczowionych ludziach i uczłowieczonych rzeczach... więcej
25.11.2022, 7’
Niechlujny kibic w Dosze
Rozmówki polsko-kubańskie
Prof. Katarzyna Kłosińska odpowie na pytanie, czy istniał kiedyś przymiotnik „chlujny”, skoro istnieje „niechlujny”, a także wyjaśni, jak brzmi... więcej
18.11.2022, 9’
Dedykowane uszczelki i to okno
Rozmówki polsko-kubańskie
Czym się różni „krem dedykowany do cery suchej” od „wiersza dedykowanego mamie”? Dlaczego powinniśmy mówić „to okno”, „to dziecko”, „to jabłko” i nie... więcej
15.11.2022, 11’
Środing dziadersa
Słowa pod lupą
Life is brutal, full of zasadzkas and niespodziankas, szczególnie gdy zewsząd czyhają słowa ni to polskie, ni to angielskie. O nich opowie Katarzyna... więcej
08.11.2022, 13’
Rzepiara i patusiara
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się przejawom językowej emancypacji kobiet.... więcej
25.10.2022, 11’
Kiełba na dzielni
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się temu, w jaki sposób lubimy skracać słowa i co z... więcej
18.10.2022, 10’
Wyszczep i proszczep
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się wyszczepom i proszczepom i zastanowią się, co te... więcej
04.10.2022, 14’
XD i pismo obrazkowe
Słowa pod lupą
Słyszymy głosy (narzekania), że obrazki zastępują nam pismo. Czy to prawda? A jeśli tak, to czy się tego obawiać? Literowo-obrazkowym zjawiskom w... więcej
27.09.2022, 16’
Z czym może się kojarzyć konflikt?
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego omówią nowe wariacje na temat starego frazeologizmu burza w... więcej
20.09.2022, 9’
Obwarzanek
Słowa pod lupą
W dzisiejszym odcinku główną rolę odegra obwarzanek. Oczywiście w nowych znaczeniach. Zaprasza Agata Hącia w imieniu Obserwatorium Językowego... więcej
13.09.2022, 11’
Freeganin na skipie
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego omówią słowa, które świadczą o tym, że zaczynamy traktować... więcej
06.09.2022, 12’
Vibe mistrza drugiego planu
Słowa pod lupą
Kim jest mistrz drugiego planu, który często kradnie show – i dlaczego zwykle ma vibe – o tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
30.08.2022, 12’
Rowerować czy kawkować?
Słowa pod lupą
Ile jest starego, a ile nowego w takich czasownikach jak „rowerować”, „kawkować” czy „lajkować” – opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
23.08.2022, 12’
Janusz
Słowa pod lupą
Dziś rządzi janusz. Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego opowiedzą, skąd się to słowo wzięło, co... więcej
