23.05.2023, 59’
Jakie emocje wykorzystują politycy podczas kampanii?
Strach, gniew, a może nadzieja? Jakie emocje wywołują i wykorzystują politycy w kampanii wyborczej, by zyskać wyborców? Jakich strategii i narzędzi używają, by osiągnąć swój cel? Czy jesteśmy wobec tego bezradni? Ile wspólnego ma to z prawdą, rzeczywistymi przekonaniami i potrzebami obywateli. Jakie są konsekwencje tej kampanijnej gry? Jak z przedmiotu propagandowego oddziaływania stać się podmiotem polityki - świadomym obywatelem? Czy to możliwe?
Zanim na dobre rozpędzi się, i pochłonie wielu, wyborcza kampania, porozmawiamy o tym z ekspertami ds. komunikacji i praktykami politycznego marketingu: Anną Mierzyńską, Jakubem Bierzyńskim i Pawłem Cywińskim
16.05.2023, 60’
Czym jest Serious Case Review?
Od wielu dni mnóstwo osób zadaje sobie pytanie, czy śmierci ośmioletniego Kamila z Częstochowy można było zapobiec. Co zawiodło - pojedynczy ludzie czy cały system? Jakie rozwiązania funkcjonują w innych krajach i czy niektóre można przeszczepić na polski grunt? Na czym polega brytyjska procedura Serious Case Review? Na te pytania odpowie gość wtorkowego Placu na Rozdrożu, Jolanta Zmarzlik z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
09.05.2023, 59’
Nie jestem twoim Polakiem
„Nie jestem twoim Polakiem” – napisała w imieniu Polaków w Norwegii Ewa Sapieżyńska. Pokazała przypadki złego traktowania, stygmatyzowania, postrzegania przez pryzmat zawodu „sprzątaczki i budowlańca”, opisała małe uprzedzenia i przypadki jawnej dyskryminacji. Sięgnęła do doświadczeń Polaków ale też naukowych opracowań i badań.
Norweska wersja książki „Nie jestem twoim Polakiem” wywołała ferment w tym kraju a w konsekwencji trafiła do każdej biblioteki – od Oslo do Tromso - jako lektura obowiązkowa. Uznano, że nawet jeśli naród ma opinię jednego z najbardziej otwartych narodów świata, to warto sprawdzić jak tę kwestię widzą inni. Przecież Polacy to największa mniejszość narodowa w Norwegii i warto by mówiła swoim głosem.
Polska wersja książki „Nie jestem twoim Polakiem” w tłumaczeniu Ilony Wiśniewskiej trafiła właśnie na półki księgarń. I zaczyna budzić jeszcze większe emocje.
Z Ewą Sapieżyńską porozmawiamy w audycji „Placu Na Rozdrożu”. Gościem Radia 357 będzie też polsko-norweski reżyser Leiv Igor Devold, którego film Norwegian dream pokazywany jest na festiwalach w Polsce.
02.05.2023, 60’
"Młode Głowy. Otwarcie o zdrowiu psychicznym"
O problemach ze zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży zaczęło być głośno, gdy kolejni pacjenci szpitali musieli spać na podłodze lub byli odsyłani do domu z powodu przepełnienia oddziałów psychiatrycznych. Wtedy zobaczyliśmy skutki sytuacji, w jakiej znajduje się coraz więcej młodych osób. Nikt jednak specjalnie nie zastanawiał się nad przyczynami i faktyczną skalą zjawiska. Opublikowany właśnie przez Fundację Unaweza raport "Młode Głowy. Otwarcie o zdrowiu psychicznym" rzuca światło na bardzo poważną sytuację; wbija w fotel i każe szukać rozwiązań, nie tylko na poziomie indywidualnym, ale też systemowym.
O wynikach badania, rozpoczynającym się programie profilaktycznym, a także książce "Wychowanie przy ekranie" autorstwa jednej z konsultantek raportu, rozmawiać będziemy z Joanną Flis, badaczką, psycholożką, specjalistką terapii uzależnień, współautorką, wraz z Maciejem Dębskim, prezesem Fundacji Dbam o Mój Zasięg, raportu Młode Głowy...; Magdaleną Bigaj, konsultantką raportu; prezeską Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa, autorką książki "Wychowanie przy ekranie", badaczką wpływu internetu na społeczeństwo i Dominikiem Kucem – jednym z bohaterów kampanii Młode Głowy, aktywistą działającym na rzecz edukacji, zdrowia psychicznego i równości, inicjatorem Rankingu Szkół przyjaznych LGBTQ+
DLA WSZYSTKICH 25.04.2023, 56’
Porozmawiajmy o maturze
To już ostatnia prosta dla prawie 300 000 młodych ludzi, którzy za kilka dni rozpoczną całą serię egzaminów maturalnych. Szczegóły tego egzaminu zmieniały się wielokrotnie przez ostatnie lata, czy to z powodu pandemii, czy reformy, która zlikwidowała gimnazjum i wprowadziła 4-letnie liceum. Po raz pierwszy ze względu na nową formułę to język polski a nie matematyka budzi postrach abiturientów. W audycji postaramy się zmierzyć z tymi strachami i zastanowić się czy matura to najważniejszy egzamin w życiu czy może jednak... „matura to bzdura?”. Goście audycji: Aneta Korycińska – polonistka, nauczycielka, znana w sieci jako „Baba od polskiego” oraz dr Michał Sitek - socjolog, kierownik Zespołu Badań Międzynarodowych w Instytucie Badań Edukacyjnych. Audycję prowadzi Ola Daszkowska-Kamińska – socjolożka, dyrektorka Bednarskiej Szkoły Realnej, absolwentka Instytutu Dźwięku Radia 357.
18.04.2023, 59’
O chorobie Alzheimera
Łatwiej sobie przypomnieć smak jabłek z dzieciństwa niż powiedzieć co się jadło przed chwilą na obiad. Czasami przychodzą też problemy z mową, dezorientacja w teoretycznie przyjaznym otoczeniu. Bo nie wiadomo gdzie stoi sól i cukier. Gdzie leży czapka. O chorobie Alzheimera, stanach otępiennych i utracie pamięci rozmawiać będziemy z ekspertami: profesorem Wojciechem Gabryelewiczem z Poradni Psychogeriatrii i Zaburzeń Pamięci w Centrum Terapii Dialog oraz Jarosławem Gnioską - dyrektorem Centrum Alzheimera w Warszawie. Zaproszenie do studia przyjął też p.Adam Piątkowski, który od 13 lat opiekuje się chorą na Alzheimera żoną Wandą. Zaprasza Roma Leszczyńska
11.04.2023, 59’
Ośrodki detencyjne dla obcokrajowców
Bez wyroku, na wiele miesięcy zamknięci za kratami. W Placu na rozdrożu zajmiemy się ośrodkami detencyjnymi dla obcokrajowców. Kto do nich trafia i dlaczego pobyt tam może trwać nawet półtora roku? Ilu ludzi siedzi w takich ośrodkach i dlaczego polskie sądy tak łatwo przedłużają czas pobytu obcokrajowców. Zapytamy też o sytuację na granicy polsko-białoruskiej. Czy płot zatrzymał migrację? Ile osób próbowało dostać się do Polski od początku kryzysu na granicy? W programie porozmawiamy z przedstawicielami Straży Granicznej i Grupy Granica. Posłuchamy też opinii pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Zaprasza Andrzej Rudke.
04.04.2023, 60’
Neuro-Architektura
To dziedzina nauki, która dopiero raczkuje, choć garściami bierze z mądrości naszych babć i dziadków. Neuro-Architektura - czyli tworzenie zdrowych przestrzeni, w których dobrze się czujemy, do których lubimy wracać i w których nasze mózgi pracują na pełnych obrotach. Ale też wypoczywają. Dlaczego ważne są lampy, zasłony i dywany? Czy przeniesienie 1:1 tego, co zobaczymy w inspiracjach wnętrzarskich na Instagramie albo Pintereście ma sens? Jak żarówki albo kolory ścian wpływają na nasze poczucie bezpieczeństwa? Czy są na to naukowe dowody i kiedy tak naprawdę ludzie zaczęli się interesować tym, jak dom, czy mieszkanie wpływa na neurony i psychę?
28.03.2023, 60’
Porozmawiajmy o stanie polskich rzek
Czy grozi nam powtórka z katastrofy na Odrze? Czy regulując rzeki rozregulowujemy środowisko? Porozmawiamy z autorami Białej Księgi dla polskich rzek i zapytamy o przyszłość Wisły.
Partner audycji
21.03.2023, 59’
Gość: Filip Springer
Filip Springer, reportażysta i fotoreporter gościem Anny Dudzińskiej w Placu na Rozdrożu.
A bohaterem ich opowieści będzie...pejzaż. Tak, to nie jest redakcyjna pomyłka. Porozmawiają o przestrzeni, krajobrazie, otoczeniu, malowniczości. Wszystko za sprawą najnowszej książki Filipa "Mein Gott, jak pięknie" . Odwołanie się do boga nie jest tu przypadkowe - na pewno i państwu zdarzają się takie ochy i achy. Słychać je gdy patrzymy na zachodzące nad morzem słońce albo wzgórza z jesiennymi drzewami. "Boże jak tu pięknie" wybrzmiewa wtedy wyraźnie, bo nic bardziej trafnego nie przychodzi nam do głowy.
Filip Springer postanowił sprawdzić dlaczego pokrzykuje w ten sposób podróżując wzdłuż Odry. Przemierza rowerem dawne wschodnie prowincje Prus, nazywane później Ziemiami Odzyskanymi. Podąża śladami ludzi, którzy ogarnięci wizją postępu włączyli się w rewolucję przemysłową, to dzięki nim Odra stała się pierwszą uregulowaną rzeką w Europie.
14.03.2023, 60’
Czy Jan Paweł II wiedział o pedofilii?
Reporter TVN 24 Marcin Gutowski przez kilka lat prowadził dziennikarskie śledztwo dotyczące pedofilii w Kościele. Z dokumentów, także kościelnych i relacji świadków oraz ofiar wynika trudny i bolesny dla wielu osób wniosek: Jan Paweł II, jeszcze jako metropolita krakowski, wiedział o przypadkach pedofilii. Co więcej - z powodu jego decyzji sprawcy unikali odpowiedzialności.
Sprawa budzi ogromne emocje. Wypowiedział się nawet papież Franciszek. - W tamtych czasach wszystko tuszowano - stwierdził.
Dziś ten temat podejmie u nas na antenie sam autor reportażu telewizyjnego "Franciszkańska 3", Marcin Gutowski, oraz zaproszeni przez niego goście: Anna Karoń - Ostrowska, filozofka, współzałożycielka Instytutu Myśli Józefa Tischnera, znajoma Jana Pawła II oraz Ekke Overbeek, holenderski dziennikarz, autor książki "Maxima Culpa. Jan Paweł II wiedział".
Nie będzie to jednak rozmowa o konflikcie politycznym. Jak zauważają goście Marcina Gutowskiego: - Gdzieś w tym wszystkim, co dzieje się po emisji reportażu umyka to, co najważniejsze - czyli krzywda ofiar.
07.03.2023, 60’
O ludobójstwie w Rwandzie
Natalia Ojewska jest reporterką, która specjalizuje się w tematyce związanej ze społeczeństwami odbudowującymi się po konfliktach i katastrofach. W swojej książce "Zabiłam" opisuje historie kobiet, które brały udział w ludobójstwie w Rwandzie. To opowieść o tym, co pcha człowieka do ludobójstwa, próbuje odpowiedzieć na pytanie dlaczego nagle rodziny, które mieszkały obok siebie i przyjaźniły się przez lata zaczęły mordować się nawzajem . Do czego doprowadza polaryzacja społeczeństwa autorka opowiedziała w rozmowie z Michałem Olszańskim.
02.03.2023, 60’
Czytanie jako strategia przetrwania
Będziemy dyskutować o czytaniu książek jako filozofii istnienia, metodzie na konfrontowanie się z chaosem i wyzwaniami współczesności.
Rozmowa inspirowana nową książką esejów "Czytać, dużo czytać!" Ryszarda Koziołka oraz jedną z "Reguł na czas chaosu" Tomasza Stawiszyńskiego, który rekomenduje
czytanie jako odtrutkę na natłok bodźców wszelkich.
Paulina Wilk z Big Book Cafe zaprosiła do udziału w audycji eseistę i filozofa Tomasza Stawiszyńskiego oraz historyka literatury Ryszarda Koziołka.
28.02.2023, 60’
Skąd przylatują do nas ptaki?
Kto do nas przylatuje, a kto od nas ucieka? Skąd przylatują ptaki i kiedy wiedzą gdzie lecieć? O niebezpieczeństwach jakie na nie czyhają po drodze, jak zmiany klimatu wpływają na ten proces, tj. przyspieszają przylot, powodują spadek liczebności populacji, zwiększają liczbę pozostających na zimę osobników . Czy mówiąc "ciepłe kraje" powinniśmy mieć na myśli tylko Afrykę, czy może nawet kraje tak odległe, jak Indie? Jak mała zmiana prądów powietrznych może zaburzyć równowagę ekosystemu. I jakie klucze (lub stada) zobaczymy i kiedy na naszym niebie.
Partner audycji
21.02.2023, 60’
Rok wojny w Ukrainie
Porozmawiamy o tym, co na światowej szachownicy zmienił rok wojny w Ukrainie. I co do tej zmiany może wnieść wczorajsza zaskakująca wizyta prezydenta Joe Bidena w Kijowie, a także ta dzisiejsza - w Warszawie. Co kryje się za gestami i słowami? Jakie posunięcia planują światowi liderzy? Co nas czeka? Czy powinniśmy się martwić, czy wręcz przeciwnie? I czy mamy na to jakikolwiek wpływ.
14.02.2023, 59’
Tropem hitlerowskich zbrodniarzy
Dziennikarze i dziennikarki Deutsche Welle, Wirtualnej Polski i Interii ruszyli tropem nieukaranych zbrodniarzy i zbrodniarek hitlerowskich, ujawniając ich powojenne kariery. Efektem pracy prawie 30 osób z trzech redakcji jest zbiór 26 reportaży i wywiadów. Teraz teksty zebrane zostały w książce „Zbrodnia bez kary”, wydanej w serii „Obiektyw” przez krakowskie Wydawnictwo M. Książka ta to nie tylko godny odnotowania przykład międzynarodowej współpracy trzech redakcji, ale przede wszystkim zbiór ambitnych tekstów, będących owocem skrupulatnego dziennikarskiego śledztwa prowadzonego w Polsce i Niemczech. O nieukaranych zbrodniarzach hitlerowskich pisał już w latach siedemdziesiątych Krzysztof Kąkolewski w książce „Co u pana słychać?”. Okazuje się, że prawie pięćdziesiąt lat później, i prawie 80 lat po zakończeniu wojny, biografie wielu hitlerowskich zbrodniarzy wciąż okryte są tajemnicą. „Zbrodnia bez kary” rzuca na nie nowe światło. O książce rozmawiać będą: Wojciech Szymański (Deutsche Welle), Katarzyna Domagała-Pereira (Deutsche Welle), Michał Gostkiewicz (Wirtualna Polska) i Ewelina Karpińska Morek (w przeszłości Interia).
07.02.2023, 60’
Gość: Anna Goc
Wychowawca z internatu dla głuchych dzieci bił je i znęcał się nad nimi psychicznie. Głucha kobieta miga, że wychowankowie nie mogli o tym nikomu powiedzieć, bo większość z nich nie potrafiła mówić, a ich matki nie nauczyły się języka migowego. Głucha kobieta w ciąży trafiła do szpitala, ale nikt nie wezwał tłumacza. Jej syn, uczeń podstawówki, który umiał migać, musiał przekazać matce, że noworodka nie udało się uratować. „Słyszaki” – mówią czasem głusi o osobach słyszących. Niech „Słyszaki” posłuchają o największej mniejszości językowej obok której żyją. Prawdziwą tragedią ludzi głuchych jest nie to, że nie słyszą, ale przede wszystkim ich samotność. Zostali pozbawieni prawa do swojego języka. W „Placu na Rozdrożu” z Anną Goc, autorką opowieści o ludziach Głuchych (celowo piszemy tę nazwę wielką literą) porozmawia Anna Dudzińska
02.02.2023, 61’
#22 Kryminał jako zwierciadło świata
Czy powieść gatunkowa może nam pomóc zrozumieć dzisiejszy świat?
Co kryminały mówią o społeczeństwie, kulturze, religii?
Czy powieść kryminalna może być powieścią psychologiczną?
Rozmowa o przenikaniu się gatunków, zaniku podziałów pomiędzy powieścią obyczajową, a gatunkową oraz o wyzwaniach jakie stoją przed autorami ambitnych książek z wątkiem kryminalnym w tle.
Gośćmi Anny Król będą autorzy kryminałów: Robert Małecki i Wojciech Chmielarz.
31.01.2023, 59’
O szczurach, mrówkach i całej reszcie
Żyją wśród nas, w naszych domach i miastach. Swoją liczebnością przewyższają ludzkie populacje największych aglomeracji, ale wcale nie tak łatwo je dostrzec. Mowa o szczurach, mrówkach, karaluchach i innych zwierzętach, które nie mają dobrej opinii wśród ludzi. Niektórzy naukowcy sugerują, że to właśnie szczury stworzą na naszej planecie kolejną zaawansowaną cywilizację. W rozmowie „Dwóch ludzi z puszczy” dowiemy się skąd się wzięły w miastach, co sprawiło, że osiągnęły tak niebywały sukces w kolonizacji tych miejsc i czy mogą zagrażać człowiekowi. Ale nie będzie to poradnik o ich zwalczaniu.
Partner audycji
Partner audycji
24.01.2023, 60’
O Katowicach z Anną Malinowską
Miasto to opowieść, która się składa z tysięcy drobnych historii – pisze Anna Malinowska w swojej książce "Od Katowic idzie słońce" i opowiada historię miejsc, które wyrosło z bogactwa górnośląskiego przemysłu, jednocześnie stając się ofiarą swojego sukcesu. Barwne losy bohaterów Malinowskiej prowadzą nas przez dzieje miasta, które jest też miejscem urodzenia autorki. Te dwie perspektywy - czułego obserwatora i dziennikarki pochodzącej z przykopalnianej dzielnicy Giszowiec, pozwoliły złapać unikalna perspektywę. To opowieść o mieście, które przechodzi gwałtowną przemianę i próbuje określić swoją nową tożsamość. O zmianie, o tym, że kopalnia może być miejscem, które się nienawidzi i o ostatnim sołtysie Katowic, który ani myślał zostać miastowym - będzie rozmawiać w Placu na Rozdrożu Anna Dudzińska.
17.01.2023, 60’
Jak automatyzacja i robotyzacja wpłynie na rynek pracy?
Według raportu Światowego Forum Ekonomicznego połowa pracowników na świecie do 2025 roku będzie zmuszona nabyć nowe lub dodatkowe kwalifikacje. Związane jest to z postępującą cyfryzacją i robotyzacją w firmach. O tym jakie kompetencje są i będą potrzebne Gabi Darmetko porozmawia z Katarzyną Dębkowską, kierownik zespołu foresightu ekonomicznego w Polskim Instytucie Ekonomicznym, a o wdrażaniu autonomicznych sklepów z Pawłem Grabowskim, dyrektorem rozwiązań bezobsługowych sieci Żabka.
10.01.2023, 60’
Goście: Karolina Wigura i Tomasz Terlikowski
To będzie rozmowa o rozmowie : z dr Karoliną Wigurą (socjolożką, historyczką idei z Wolnego Uniwersytetu Berlina i UW, publicystką Kultury Liberalnej) i Tomaszem Terlikowskim (filozofem, publicystą i działaczem katolickim). Audycja inspirowana ich wspólną nową książką "Polka ateistka kontra Polak katolik".
Jak to możliwe , że w ogóle ze sobą rozmawiają. Jak to robią. Dlaczego. Co sprawia, że potrafią, słuchają, uznają odmienne i zupełnie sobie obce racje i motywacje, wychodzą poza swoje bańki w czasach, gdy inni się raczej w nich okopują i zwalczają "tych drugich". Czy tak się da na większą skalę? Czy warto? co może pomóc, a co przeszkadza w tym, żeby dostrzec w "tym drugim" podmiotowego rozmówcę a nie przedmiot nieufności, niechęci, zagrożenia...
DLA WSZYSTKICH 05.01.2023, 60’
Jaka będzie przyszłość radia internetowego?
Radio 357 nadaje już dwa lata i z tej okazji warto przyjrzeć się temu dokąd zmierza radio po pojawieniu się silnych internetowych marek na tym rynku. 357, Nowy Świat, Newonce przecierają szlaki, na które z zainteresowaniem patrzą duzi gracze. Jak kształtować się będzie układ sił na tym rynku w najbliższych latach? W naszym studiu pojawią się: Grzegorz Kossakowski – prezes Eurozetu, nadawcy m.in. Radia Zet i Antyradia; Marcin Malicki – odpowiedzialny za rozwój nowych produktów, WP Pilota, Open.fm oraz usług subskrypcyjnych w WP Media oraz Mih Michalski – współzałożyciel i prezes newonce.media.
03.01.2023, 59’
Druga rocznica ataku na Kapitol w Waszyngtonie
6 stycznia mija druga rocznica ataku na Kapitol w Waszyngtonie. Od tego czasu amerykańskie społeczeństwo pozostaje podzielone i co pewien czas padają pytania o przyszłość demokracji w tym kraju. Gościem audycji będzie Andrzej Kohut, autor książki "Ameryka: Dom podzielony".
29.12.2022, 60’
Odzyskać zranione ciało
“Pierwszy raz, kiedy miałam orgazm, to było… poza wszelką kontrolą. To było silniejsze ode mnie. Mój mąż zastanawiał się, co się ze mną dzieje. Z poprzednim mężem… nic na ten temat nie wiedziałam.” - tymi słowami zaczyna się dokument radiowy zatytułowany “Pearl”, Yasminy Hamlaoui. Życiem i ciałem głównej bohaterki - Fos, do tej pory rządziła kolejno jej społeczność, jej ojciec, jej mąż. Musiała być uległa i milczeć. W wieku sześciu lat zgodnie z tradycją została poddana infibulacji, czyli rytualnemu usunięciu zewnętrznych narządów płciowych i zaszyciu sromu. Celem takiego zabiegu jest odebranie kobiecie możliwości doznawania przyjemności seksualnych i zapewnienie jej wierności wobec męża. – Dla mnie to było normalne. Wszystkie somalijskie kobiety na świecie są obrzezane. Tak nam mówili w Somalii – wspomina Fos. Po ucieczce do Belgii kobieta postanowiła odzyskać swoje życie. I odzyskać swoje zranione ciało.
Okaleczanie żeńskich narządów płciowych dotyka 200 milionów kobiet na całym świecie, w krajach takich jak Egipt, Mali, Indonezja, Somalia. Także w krajach zachodnich, gdzie choć zakazane przez prawo, praktykuje się je w dużych społecznościach.
O reportażu, który zdobył pierwsze miejsce na tegorocznej gali Prix Europa w Poczdamie, Agnieszka Szwajgier porozmawia z jego autorką Yasminą Hamlaoui. W audycji pojawią się również fragmenty zwycięskiego materiału.
27.12.2022, 60’
Po co zwierzętom śnieg?
Po co zwierzętom śnieg? Zazwyczaj traktowany jako coś, co ogranicza dostępność pożywienia, zmusza wiele organizmów do hibernacji, a po stopieniu zamienia się w życiodajną wodę. Współczesne dowody naukowe stawiają jednak na głowie tradycyjne myślenie o śniegu. A to dzięki rozwijającej się dziedzinie nauki zwanej ekologią śniegu. Pod śniegiem świat zwierząt tętni życiem, a zwłaszcza w części tuż przy ziemi, którą zwiemy strefą subniwalną. To niezwykle ważny i kruchy ekosystem, który nie tylko wzbogaca globalną bioróżnorodność, ale wpływa na obieg węgla i azotu w przyrodzie. To prawdziwy cud natury, który topnieje na naszych oczach. I to dosłownie.
Partner audycji
22.12.2022, 59’
Przepisy od ocalałych z Auschwitz
Eugene Ginter przywołuje smak kanapki z czekoladą, którą jego matka przygotowała mu, by posilił się i wzmocnił po wyzwoleniu. Eva Shainblum wspomina, że rakott-krumpli - węgierskie danie z układanych warstwami ziemniaków - stanowiło ostatni posiłek, jaki zjadła z rodziną, zanim wszyscy zostali deportowani do Auschwitz. Benjamin Lesser pamięta sad i ogrody swojego dziadka w przedwojennej miejscowości Mukaczewo.
Smaki, zapachy jedzenia zostają w nas w sposób wyjątkowy i na lata. O pamięci zachowanej wokół jedzenia będziemy rozmawiać w czwartkowym, przedświątecznym wydaniu „Placu na rozdrożu”. Pretekstem do tego stanie się pewna niezwykła książka.
„Honey Cake & Latkes: Recipes from the Old World by the Auschwitz-Birkenau Survivors” (Miodownik i placki ziemniaczane - przepisy ze starego świata od ocalałych z Auschwitz-Birkenau) została wydana w Stanach Zjednoczonych. Zawiera nie tylko ponad 110 przepisów, ale przede wszystkim związane z nimi osobiste wspomnienia z czasów przedwojennych, okresu zagłady oraz życia po wyzwoleniu. Znajdują się w niej też notki biograficzne wszystkich bohaterów oraz opis tradycji związanych z jedzeniem, które przekazali jedni z ostatnich żyjących ocalałych z obozu Auschwitz.
Książka ukazała się pod redakcją dr Marii Zalewskiej - dyrektorką Auschwitz-Birkenau Memorial Foundation w Nowym Jorku. I właśnie z nią spotka się dziś Paweł Sawicki.
20.12.2022, 60’
"Mów o mnie ono"
Binarny podział na płeć i przypisaną jej seksualność to dla wielu współczesnych nastolatek i nastolatków przeżytek. O źródłach i konsekwencjach takiego stanu rzeczy, o sytuacji młodych osób niebinarnych i trans w Polsce i o zmieniającym się języku będziemy rozmawiać z autorkami książki "Mów o mnie ono" - Katarzyną Skrzydłowską-Kalukin i Joanną Sokolińską, a także z Dag Fajt z projektu tranzycja.pl.
15.12.2022, 60’
Fenomen niedźwiedzia z Krupówek
Ma już ponad sto lat, a wszyscy turyści nadal chętnie się do niego przytulają i fotografują. Nie każdy zna jego historię. To będzie prawie bajka o białym misiu z Zakopanego. Kiedy w 1922 r. fotograf Henryk Schabenbeck zamówił u kuśnierza pierwszy kostium niedźwiedzia polarnego uszyty z owczych skór, nikt nie był w stanie przewidzieć, że zapisze się w historii, a miś będzie pamiątką w tysiącach albumów fotograficznych. Fenomen niedźwiedzia z Krupówek dokumentują Aleksandra Karkowska i Barbara Caillot, które rozpoczęły projekt „Foto z misiem”. Zebrane archiwalia może uzupełnić każdy, kto ma pamiątkowe zdjęcie z misiem.
13.12.2022, 60’
O młodym pokoleniu Ukraińców
Blisko 300 dni trwa już wojna w Ukrainie. Wielu zabitych, rannych, cierpiących, wygnanych. Toczy się walka o suwerenność państwa i miesza z tragediami ludzkimi. 17 letnia Ewa opowie na naszej antenie o pierwszych dniach wojny w Mariupolu. Obecnie jest w już na szczęście w Polsce. Otoczona opieką przez Fundację ŚW. Mikołaja rozwija swoje talenty artystyczne
08.12.2022, 60’
Gdynia - polskie miasto marzeń
Spotkanie nie tylko dla mieszkańców najszczęśliwszego miasta w Polsce! „Gdynia obiecana” książka Grzegorza Piątka opowiada o historii zaledwie stuletniego miasta. Jest zbudowana z kontrastów – jak jej bohaterka, Gdynia – pełna bogactwa i nędzy, pięknej architektury i miejskich slumsów z początków XX wieku. O kontrastach, które złożyły się na budowę polskiego miasta marzeń opowiemy w „Placu na rozdrożu”. Gościem Anny Dudzińskej będzie Grzegorz Piątek - autor wielokrotnie nagradzanych książek o Bohdanie Pniewskim i odbudowującej się Warszawie.
06.12.2022, 60’
O dobroczynności i pomaganiu
Pomagamy na co dzień czy od święta? Czy w czasie rosnącej inflacji chętniej dzielimy się z tymi, którzy mają mniej? W Placu na rozdrożu porozmawiamy o dobroczynności i o nowych wyzwaniach jakie niesie ze sobą rok 2023. Powiemy komu grozi wykluczenie energetyczne i zapytamy o granice pomocy społecznej.
01.12.2022, 60’
Co warto dziś czytać?
Klasyka kontra nowości, czyli rozmowa o tym, co dziś warto czytać.
Co dziś najbardziej iskrzy w literaturze, co się pisze i czyta na świecie, i co zaprząta umysły pisarzy i czytelników w Polsce?
W jakie książki warto angażować swój czas i emocje?
O najlepszych nowościach wydawniczych 2022 roku oraz o najciekawszych wznowieniach i nowych, wspaniałych tłumaczeniach porozmawiają: Justyna Czechowska - tłumaczka literatury szwedzkiej i norweskiej i animatorka kultury oraz Krzysztof Varga - pisarz oraz wielbiciel i znawca literackiej klasyki.
29.11.2022, 59’
Centrum Pomocy Szczecin Ukrainie
Starają się zintegrować z Polakami. Ukraińcy, którzy przyjechali do Polski w ostatnich latach i ci którzy uciekli z Ukrainy po 24 lutego, organizują się by wzajemnie sobie pomagać. Wspólnie szukają pracy, organizują opiekę nad dziećmi, współpracują w kontaktach z urzędami, pomagają w tłumaczeniu najbardziej skomplikowanych dokumentów i rozwiązują życiowe problemy. Korzystają przy tym ze zdobytego wykształcenia, bo są wśród nich psychologowie, nauczyciele i wykwalifikowani urzędnicy. O takiej społeczności w Szczecinie opowie wtorkowa audycja "Plac na rozdrożu"
24.11.2022, 59’
Co zapamiętujemy z książek?
Czytamy książki i niewiele z nich zapamiętujemy. Czasem jakiś szczegół, zarys akcji, czy główną myśl. Wielu z nas, żeby ratować pamięć, podkreśla lub notuje ważne zdania. Czasem je pamiętamy długo po przeczytaniu książki, częściej jednak zapominamy. Może macie - tak jak Mariusz Szczygieł, gospodarz dzisiejszego „Placu na rozdrożu” - swoje cytaty kanoniczne? Które tkwią w Was od czasu lektury? Może wpłynęły na Wasze życie lub postrzeganie świata. O nich chcemy porozmawiać w czwartkowej wieczornej publicystyce.
„Ze mną są do dziś, od liceum: [Czasem białe to jest czarne, które się podszywa, a czarne to białe, co się dało nabrać] z książki „Życie przed sobą” Emila Ajara. Od pierwszego roku studiów: [Ludzie może i nie są źli, tylko bardzo się boją] które Anne Walentynowicz powiedziała do Hanny Krall w książce „Trudności ze wstawaniem”. Od 20 lat: [Wszyscy o wszystkim mało wiemy] z książki Ryszarda Kapuścińskiego „Podróże z Herodotem”. Ten ostatni przyniósł mi ulgę" - mówi Mariusz Szczygieł.
22.11.2022, 60’
Czym są biomimikra i bionika?
Wiele z wynalazków naśladujących rozwiązania natury wynaleziono dawno temu. Już Leonardo da Vinci projektował maszyny latające zainspirowane skrzydłami nietoperzy i ptaków. Bracia Wright zbudowali pierwszy samolot napędzany silnikiem spalinowym, dla którego inspiracją były studia nad gołębiem. Rzepy powszechnie wykorzystywane w butach czy ubraniach to efekt badań nad budową kwiatów łopianu. Dziś naukowcy i inżynierowie coraz śmielej wykorzystują „wynalazki” przyrody w architekturze, mechanice, medycynie, ratownictwie, budownictwie.
Tę nową interdyscyplinarną gałęź nauki nazywamy biomimikrą lub bioniką. O jej najciekawszych wynalazkach dowiemy się więcej w najnowszej audycji Dwóch ludzi z puszczy EXTRA.
Partner audycji
17.11.2022, 60’
Czym jest dla nas dom?
Czy myślimy czasem o tych, którzy musieli go opuścić wbrew swojej woli, co o nich wiemy? Polska Akcja Humanitarna od lat przybliża realia życia ludzi w krajach pogrążonych w kryzysach humanitarnych. Na swojej stronie internetowej stworzyła platformę DOM, a tam znajdziemy opowieści stworzone we współpracy z fotografką Agatą Grzybowską. W opowieściach dany jest głos ludziom doświadczającym kryzysów humanitarnych, którzy musieli opuścić swoje domy i zbudować życie na nowo. Fotografka dokumentowała, słuchała i zapisywała opowieści w Syrii, Libanie, Iraku, Jordanii, Ukrainie...Czym jest dom? O tym z Agatą Grzybowską i Alicją Ryś z PAH-u porozmawia Agnieszka Obszańska.
15.11.2022, 56’
Katar, sport-washing i korupcja
Łamanie praw człowieka, śmierć tysięcy ludzi podczas przygotowań do mistrzostw świata, brak poszanowania dla praw społeczności LBTQ+ - to tylko niektóre oburzające fakty dotyczące państwa-gospodarza zbliżającego się mundialu- Kataru.
O sytuacji w Katarze, sport-washingu czyli próbach wybielania się przy pomocy sportu, czy w końcu o korupcji i obojętności w szeregach FIFA, porozmawiamy z naszymi gośćmi:
- Andrzejem Personem - dziennikarzem i politykiem
- Mieszko Rajkiewiczem z Instytutu Nowej Europy, współautorem raport "Katar - geopolityka i mistrzostwa świata"
- Adamem Nurkiewiczem - fotografem sportowym
10.11.2022, 60’
American Film Festival
O filmie Roving Woman opowiedzą twórcy - Lena Góra i Michał Chmielewski. Spotkamy się z bohaterką retrospektywy - amerykańską reżyserką Niną Menkes
Listę filmów, których nie warto przegapić stworzymy z krytykiem filmowym - Piotr Czerkawski. Zaprasza Katarzyna Borowiecka. Audycja z kina Nowe Horyzonty - z American Film Festival.
08.11.2022, 60’
Czy w Polsce ktoś jeszcze boi się atomu?
Czy w Polsce ktoś jeszcze boi się atomu i czy elektrownie jądrowe rozwiążą nasze problemy energetyczne? Jak wielkie rządowe projekty mogą wpłynąć na rozwój energii ze źródeł odnawialnych? Porozmawiamy też o tym co robić z nuklearnymi odpadam i jak ostrzec przed nimi ludzi, którzy będą żyć tysiące lat po nas. O to wszystko zapytamy Rafała Zasunia z portalu wysokienapiecie.pl i Krzysztofa Mrozka z Polskiej Zielonej Sieci.
03.11.2022, 58’
Strategie literackie biografek
Rozmowa z Małgorzatą Czyńską (autorką m.in.: "Witkacy i harem metafizyczny", biografii Tamary Łempickiej i Katarzyny Kobro) oraz Sylwią Zientek - autorką m.in. "Polek na Montparnassie" oraz powieści "Lunia i Modigliani". To będzie spotkanie z autorkami opowieści biograficznych o artystkach i artystach. Porozmawiamy o odkrywaniu zapomnianych życiorysów, pisaniu o wspaniałych kobiecych postaciach, a także o tym, że w biografiach można zmyślać. Zaprasza Anna Król - pisarka, autorka m.in. książek "Kamienny sufit" i "Rzeczy. Iwaszkiewicz intymnie", pomysłodawczyni i dyrektorka artystyczna Big Book Festiwalu i Big Book Cafe.
01.11.2022, 60’
Wspomnienie o Franciszku Pieczce
"Choćbym całe życie mieszkał w Warszawie to i tak umrę Ślązakiem " - mówił Franciszek Pieczka.
Polski aktor urodzony w górnośląskiej wsi Godów nad rzeką Olzą, zmarł 23 września 2022 roku w Warszawie.
Jego aktorski życiorys pełen jest pełnowymiarowych ról - od czołgisty Gustlika w serialu "Czterej pancerni i pies" przez Jańcia Wodnika, Czepca w "Weselu", Mateusza z "Żywota Mateusza" Karczmarza z "Austerii" po Stacha w serialu "Ranczo" i wiele wspaniałych ról teatralnych.
Przez całe życie perfekcyjnie odtwarzał tez jeszcze jedną swoja rolę - mieszkańca Godowa, sąsiada, krewnego, wujka i przyjaciela. Każdego roku przyjeżdżał do miejsca swojego urodzenia a dla mieszkańców swojej wsi był postacią prawie świętą.
Anna Dudzińska zabiera nas w podróż sentymentalną do Godowa. Do wsi gdzie czas płynie wolniej, gdzie na polach słychać ciszę a rzeka Olza - jak wtedy gdy pan Franciszek się urodził - płynie leniwie i przypomina o prawdziwie śląskich wartościach. To nimi Franciszek Pieczka kierował się przez całe życie.
27.10.2022, 60’
Jaką rolę pełnią dziś krytycy literaccy?
Krytyka literacka w czasach bookstagramu? Kim jest dziś recenzent i jaka jest jego rola?
Media społecznościowe dają nam możliwość pisania o wszystkim i mówienia wszystkiego. Dziś każdy "może być" recenzentem książkowym czy filmowym. Dzielimy się swoimi opiniami o literaturze na portalach internetowych, na swoich "wallach", w relacjach. Kim w takim razie dziś jest, kim powinien być recenzent czy krytyk literacki? Jakie kompetencje powinien posiadać? Jak powinien pisać o literaturze? A może nie ma zasad, nie ma granic, nie ma reguł - wszystkie opinie o literaturze dozwolone. Kto czyta recenzje i dlaczego? Czy faktycznie by kupić daną książkę sugerujemy się tymi opiniami? Wreszcie czy pisarze i pisarki biorą sobie do siebie recenzenckie uwagi? W studiu zagości pisarka, poetka, badaczka literatury Eliza Kącka, a na łączach pisarka Magdalena Majcher i twórca kanału "Okoń w sieci", bookstagramer Marcin "Okoń" Okoniewski. Zaprasza Justyna Dżbik-Kluge.
25.10.2022, 60’
Ukraińcy na polskim rynku pracy
Od agresji Rosji na Ukrainę mija już ponad 8 miesięcy. Kilka milionów uchodźców z Ukrainy znalazło się w naszym kraju. Duża ich część znalazła pracę ale na jakich warunkach. Po pierwsze porozmawiam o tym jakie zawody wykonują, w jakich dziedzinach gospodarki są potrzebni i jakie luki na rynku pracy wypełniają. A po drugie czy zatrudniani są zgodnie z przepisami czy na czarno. Czy nie dochodzi do nadużyć ze strony pracodawców i czy uchodźcy też prawa nie naruszają. Prowadzenie - Ernest Zozuń.
20.10.2022, 63’
Jak zmienić świat na lepsze?
Kryzysy polityczny, społeczny, ekonomiczny, klimatyczny... kolejne moglibyśmy mnożyć, to już nasza codzienność. Coraz bardziej jesteśmy pogrążeni w niepewności, coraz trudniej nam zdiagnozować, przewidzieć co będzie za rok, dwa, pięć. Joanna Erbel napisała bardzo ciekawą książkę "Wychylone w przyszłość. Jak zmienić świat na lepsze", to nie kolejny poradnik, ale zapis doświadczenia i myślenia wychodzącego poza schemat dotychczasowych rozwiązań. O przykładach, doświadczeniach, myśleniu i działaniom wychylonym w przyszłość z autorką porozmawia Agnieszka Obszańska.
18.10.2022, 60’
Jak nie marnować żywności?
W Polsce co roku do kosza trafia niemal 5 milionów ton żywności. Najwięcej, bo ponad połowę z tego marnują konsumenci. W badaniu prowadzonym przez projekt PROM nie uwzględniono jednak skali marnowania jedzenia w szkołach. Tymczasem to spory problem. W średniej wielkości placówce wyrzuca się co roku jedzenie o wartości nawet 180 000 złotych. To strata rodziców i gminy. Co jest powodem marnowania żywności w szkołach? Jak mógłby wyglądać plan naprawczy? W jaki sposób edukować dzieci, by nie wzbudzać wyrzutów sumienia, a szacunek do żywności?
13.10.2022, 60’
Pokojowa Nagroda Nobla 2022
Można powiedzieć, że 7 października, dzień urodzin Władimira Putina, stał się świętem wolności i praw człowieka Europy Wschodniej. Norweski Komitet Noblowski ogłosił wtedy, że laureatami Pokojowej Nagrody Nobla 2022 zostali: białoruski opozycjonista Aleś Bialacki, rosyjska organizacja Memoriał i ukraińskie Centrum Wolności Obywatelskich.
Ale nie wszystkim werdykt łączący 3 post sowieckie kraje się podoba. Pojawiły się głosy, że komitet noblowski potraktował zbiorczo Rosję, Białoruś i Ukrainę. Że żadna organizacja z Rosji nie powinna otrzymać pokojowego Nobla. Aleksandr Gurjanow ze Stowarzyszenia Memoriał powiedział nawet na antenie Radia 357 (10 października w Ranku), że informację o nagrodzie przyjęto w jego organizacji z mieszanymi uczuciami: „nasza działalność nie była dość skuteczna, by powstrzymać wojnę i łamanie praw obywatelskich w Rosji. To nie jest nagroda wielce zasłużona dla rosyjskiego Memoriału. Rozumiemy to raczej jako wyraz solidarności”. O znaczenie tegorocznej pokojowej nagrody Nobla zapytamy Katarzynę Chimiak (Za Wolną Rosję), Marię Piechowską (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych) i Pawła Usowa (Białoruskie Centrum Badań Europejskich).
11.10.2022, 60’
Rzucić wszystko i wyjechać do Grecji?
To pierwsza myśl jaka przychodzi do głowy podczas wakacji na malowniczych wyspach. Rajska Grecja przyciąga turystów i kusi spokojem poza sezonem.
Grecy zamiast hygge preferują siga-siga, czyli życie bez pośpiechu.
Jak się w nim odnaleźć po przeprowadzce z żyjącej w pędzie części Europy?. Czy jest ona trudna, z czym należy się liczyć i jak się odnaleźć w nowej rzeczywistości? Jak ominąć pułapki . Czy Kreta to wyspa idealna dla obcokrajowców? Co może nas zachwycić a co zaskoczyć i przerazić?
O tym jak zrobić sobie życiowy raj na greckiej wyspie opowiedzą Aleksandra Brudzińska, autorka kulinarnego bloga Poli Kala i książki o kuchni kreteńskiej oraz Agnieszka Smolińska-Mikos, podróżniczka, twórczyni bloga Głodni Pasji.
06.10.2022, 61’
Czy filmy można tworzyć ekologicznie?
Eko-rewolucję w branży filmowej rozpoczął Sam Mendes. Najpierw była, co prawda powiewająca na wietrze foliówka w filmie „American Beauty, jednak 10 lat później pojawiła się myśl, by zrobić najprawdopodobniej pierwszy w historii ekologiczny film. W 2009 roku ten sam reżyser stworzył film "Para na życie". Zielone filmowanie to prowadzenie zrównoważonej produkcji filmowej i telewizyjnej w sposób możliwie, jak najbardziej przyjazny dla środowiska, m.in. poprzez oszczędne i efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych, surowców i materiałów oraz ograniczanie generowania odpadów na każdym etapie procesu produkcji i postprodukcji. Ta strategia nie jest obca polskim filmowcom. Podczas tegorocznego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni wręczono nagrody „klimatyczny film” dla najbardziej ekologicznej produkcji filmowej. Wybrano dwa tytuły: "Matecznik" reż. Grzegorz Mołda i "Alkibiades" reż. Robert Kwilman. O green filmingu Beata Kwiatkowska porozmawia z: Alex Leszczyńską, promotorką zrównoważonej produkcji, Grupa Film Dla Klimatu; Izą Igel, producentką filmu „Matecznik” oraz Staszkiem Zaborowskim, producentem filmowym.
04.10.2022, 60’
O zaburzeniach odżywiania
Jesień to czas, kiedy ich najbliżsi nic nie zauważają - grube swetry i obszerne ubrania dobrze maskują ich chude ciała. Większość przypadków zaburzeń odżywiania dotyczy nastoletnich dziewcząt, ale zaburzenia te mogą wystąpić w każdym wieku i u obu płci, bo 5–10% chorych stanowią chłopcy w okresie dojrzewania. O potrzebie kontroli, niechęci do swojego ciała i poczuciu, że jest się wciąż niewystarczającym będziemy rozmawiać z Ewą Galus-Raczyńską, założycielka Fundacji Światło Dla Życia, która niesie pomoc osobom cierpiącym na anoreksję i bulimię, a także Justyną Charytonowicz - byłą pacjentką Fundacji i Elżbietą Bareją, mamą Justyny.
29.09.2022, 60’
Co dalej z rosyjskimi artystami?
Po rosyjskiej inwazji na Ukrainie wielu rosyjskich artystów zostało albo wygnanych z kraju albo uciekło, zdając sobie sprawę, że zagrożona jest ich wolność twórcza oraz osobista. W audycji sylwetki takich artystów: pisarz Dmitrij Głuchowski, aktora Masza Maszkowa, performerka Maria Alochina, reżyser Andriej Zwiagincew. Każde z nich ma swoją niepowtarzalną historię.
W dyskusji wezmą udział Paulina Baranowska z Centrum Dialogu Mieroszewskiego i Agnieszka Lubomira Piotrowska - tłumaczka literatury rosyjskiej i znawczyni teatru rosyjskiego.
27.09.2022, 60’
Kto kontroluje nasze rozmowy?
Finał europejskiego śledztwa w sprawie Pegasusa i pytania o to kogo powinniśmy się obawiać- rządów czy prywatnych korporacji. Dlaczego bardziej ufamy firmom z Doliny Krzemowej niż demokratycznie wybranym władzom? Porozmawiamy też o tym, czego można się o nas dowiedzieć obserwując naszą aktywność w Internecie i do czego tej wiedzy można użyć. W Studiu Radia 357 Anna Wittenberg z Dziennika Gazety Prawnej i Filip Konopczyński z Fundacji Kaleckiego. Połączymy się też ze specjalistką ds. nowych technologii, Małgorzatą Fraser z portalu cyberdefence24.
22.09.2022, 62’
Dlaczego nabieramy się na sztuczki polityków?
Winston Churchil mówił, że ludzie nie powinni wiedzieć, jak się robi... parówki i politykę. Tymczasem dzisiaj niemal wszystko jest na wierzchu. Politycy chcą być jak gwiazdy pop i celebryci z social mediów. Zabiegają o uwagę wyborców, podlizują się elektoratowi wykorzystując wszystkie dostępne kanały. Co takiego robią, żeby osiągnąć pop wizerunek, jakim językiem się posługują? I ostatecznie czego elektorat powinien być świadomy, żeby nie nabierać się na te pop polityczne sztuczki.
21.09.2022, 60’
Lasoterapia - na czym polega?
Lasoterapia to pojęcie, które może się kojarzyć z medycyną alternatywną, ale w rzeczywistości to bardzo poważna dziedzina nauki. Obejmuje ona praktykę polegającą na leśnych kąpielach zwanych shinrin-yoku, która została zapoczątkowana w Japonii, a obecnie święci triumfy na całym świecie. Także w Polsce staje się coraz bardziej popularna. Nic dziwnego. Żyjemy w czasach, gdzie coraz trudniej o spokój czy wytchnienie, a nasz kontakt z naturą uległ zatraceniu lub zmarginalizowaniu. Natomiast wędrówki po lesie podnoszą naszą odporność, wspomagają leczenie wielu chorób, takich jak astma, alergie czy depresja. A poza tym są powszechnie dostępne i całkowicie darmowe. Gościem Placu na Rozdrożu będzie Katarzyna Simonienko, doktor psychiatrii, certyfikowany przewodnik kąpieli leśnych, związana z Puszczą Białowieską, która swoim pacjentom przepisuje las na receptę. Zaprasza Adam Zbyryt.
20.09.2022, 60’
O osobach z niepełnosprawnością intelektualną na rynku pracy
O trudnościach z jakimi spotykają się na rynku pracy osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Na wieczorną publicystykę zapraszają Agnieszka Szwajgier i Ernest Zozuń.
19.09.2022, 59’
O zmianie poprzez działania artystyczne
W "Placu na rozdrożu" gościmy Izę Rutkowską - projektantkę, założycielkę Fundacji Form i Kształtów oraz Studia Zoochitecture, wykładowczynię School of Form. Artystka koncentruje się na działaniach służących zmianie społecznej, pobudzeniu lokalnych społeczności, budowaniu więzi i przekształcaniu przestrzeni za pomocą... interaktywnych obiektów. W programie zagości także Monika Dylewska-Libera, dyrektorka Gdańskiego Archipelagu Kultury, czyli sieci gdańskich domów kultury. O słynnym jeżu, działaniach pobudzających energię mikrospołeczności, lokalności, zapomnianych podwórkach i zmianie poprzez działania artystyczne, porozmawiamy już dziś wieczorem. Zaprasza Agnieszka Obszańska.
15.09.2022, 60’
Rozmowa z Edytą Bartosiewicz
Jest jedną z najbardziej wyrazistych i najbardziej tajemniczych polskich artystek. Miała 10 lat, gdy od ojca w zamian za dobrą naukę, otrzymała gitarę i... tak to się zaczęło, choć niewiele brakowało, by zdobywała laury, ale za osiągnięcia sportowe. Trenowała łyżwiarstwo szybkie i siatkówkę. Miłość do muzyki jednak zwyciężyła. W swojej karierze miewała okresy niezwykle twórcze, ale i takie, podczas których musiała na jakiś czas zamilknąć. O dzieciństwie (nie zawsze łatwym), o rodzinnym domu, studiach w SGH oraz o tym, czym nas zaskoczy w najbliższym czasie opowiada w rozmowie z Grzegorzem Sajórem.
14.09.2022, 61’
O Ukrainie, pomaganiu i ryzyku
Autorem audycji jest wielokrotnie nominowany i nagradzany dziennikarz i reportażysta Jacek Hugo-Bader. A pomysł na temat audycji przyszedł szybko: "To będzie mój debiut w takiej roli, a jedyny temat, jaki przyszedł mi do głowy, to Ukraina, bo nie mogę przestać myśleć o niej od ponad pół roku."
To będzie jednak rozmowa do innych niepodobna. O pijaństwie na wojnie, o hejcie, o drenażu mózgów, radzieckich kobietach i o tym czy można się uzależnić od pomagania.
Hugo-Bader porozmawia z kimś, komu Ukraina też nie daje spokoju. Jego gościem będzie prof. dr hab. Joanna Getka, szefowa Katedry Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Pani Joanna Ukrainie pomaga z pełnym oddaniem i bez wytchnienia.
13.09.2022, 60’
Agenci ze wschodu: o sukcesach na froncie wschodnim
12.09.2022, 60’
Marihuana to lek czy narkotyk?
Od kilku lat obserwujemy w Polsce modę na produkty uzyskiwane z konopii indyjskich. Kosmetyki, tkaniny, suplementy diety czy w końcu leki. Tak zwana medycyna konopna, staje się coraz bardziej znana i popularna. Czym różnią się dwa podstawowe składniki, CBD i THC? Czy marihuana to lek czy narkotyk? O faktach i mitach porozmawiamy z ekspertami, dr. Markiem Bachańskim i prof. Małgorzatą Łukowic Zaprasza Michał Olszański.
08.09.2022, 64’
Odejście Królowej Elżbiety II
07.09.2022, 60’
Jak żyje się Ukraińcom w Polsce?
W "Placu na rozdrożu" poznamy historie Ukraińców, którzy zostali w Polsce, po tym jak wojna wygnała ich z własnego kraju. Jak po pół roku, od agresji Rosji, patrzą na to co dzieję się w ich ojczyźnie? Jak dają sobie radę z codziennością w Polsce? Czy mają zamiar wrócić do kraju? Zapraszają Michał Żakowski i Zoriana Varenia.
06.09.2022, 60’
Czym jest mizofonia?
Głośny oddech, chrząkanie, przełykanie, dźwięk gryzionego jabłka - większość z nas nie zwraca na te dźwięki najmniejszej uwagi.
Dla mizofoników stanowią one prawdziwe tortury. Silnie negatywne reakcje emocjonalne w odpowiedzi na określone odgłosy, szczególnie te wydawane przez innych ludzi (głównie najbliższych), mieszanina złości i lęku, reakcja walki i ucieczki - z tym na co dzień mierzą się tysiące osób. I choć mizofonia opisana została stosunkowo niedawno, jest realnym problemem, obniżającym znacznie jakość życia.
W "Placu na rozdrożu" przyjrzymy się mizofonii, zarówno pod kątem naukowym, jak i praktycznym. Gościć będziemy Martę Siepsiak z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, prowadzącą badania nad mizofonią, a także dwie osoby zmagające się z tą dolegliwością (w tym jedna ze swoją i swojego dziecka). Zaprasza Ewa Świerżewska.
05.09.2022, 60’
Jak wychować dziecko do (nie)posłuszeństwa?
Czego, poza czytaniem i tabliczką mnożenia, uczy nas dzisiejsza szkoła? Samodzielnego, krytycznego myślenia... czy może posłusznego, bezrefleksyjnego wykonywania poleceń?
Jakim obywatelem będzie prymus, wykonujący wszystkie polecenia, a jakim rozrabiak z ostatniej ławki, który zadaje nauczycielowi niewygodne pytania? Jaka jest rola szkoły w kształtowaniu postaw i wartości?Czy obecny system edukacyjny chyli się ku upadkowi?
Na te i pewnie jeszcze kilka innych pytań, poszukamy odpowiedzi w dzisiejszym "Placu na rozdrożu". Gośćmi audycji będą:
Agata Passent - dziennikarka, pisarka, publicystka, felietonistka tygodnika "Polityka", matka, mocno zaangażowana w różne formy edukacji alternatywnej, w strajki rodziców przeciwko obecnym metodom edukacyjnym w polskiej szkole. Mikołaj Marcela - wykładowca akademicki UŚ, pisarz, autor książek i tekstów krytykujących obecny (pruski) system edukacji. Jego najnowsza książka wychodzi szerzej poza system edukacji i wskazuje jak szkoła, rodzina i państwo uczą nas bezradności... a ta książka to "Patoposłuszeństwo".
01.09.2022, 60’
Gościni: Julia Pietrucha
Mimo, że urodziła się w Warszawie, od kilku lat mieszka w Gdańsku. Aktorka, modelka, wokalistka...
Słowem, artystka obdarzona wieloma talentami, która przywiązuje wielką wagę do tego, by żyć ekologicznie. Chciała być psycholożką, ale przerwała studia. Lubi wracać do wspomnień z dzieciństwa, zwłaszcza wakacji spędzanych niedaleko Gór Świętokrzyskich.
31.08.2022, 60’
Porozmawiajmy o adopcji
O adopcji mówi się często w sposób wyidealizowany. Tymczasem rodzice adopcyjni muszą zmagać się z problemami emocjonalnymi dzieci, zespołem FAS oraz brakiem systemowego wsparcia. Proces, w wyniku którego rodzice adopcyjni i dzieci stają się kochającą rodziną, bywa bardzo trudny i długotrwały. A mimo to nie zawsze kończy się sukcesem. Tylko jak przyznać się do tego, że adopcja się nie udała?
Dziś w "Placu na rozdrożu" podejmiemy ten trudny temat. Na publicystykę zaprasza Olga Mickiewicz.
30.08.2022, 60’
Agenci ze wschodu
29.08.2022, 59’
O pomocy dla Ukraińców
Ta wojna to czas ogromnej tragedii ale także cudów… Ukraińcy nie oczekiwali po Polakach pomocy bo większość mówiła: przecież Polacy nie lubią Ukraińców. Potem z dnia na dzień ten wizerunek zaczął się zmieniać. Dziś ukraińscy żołnierze nie zatrzymują samochodów na polskich tablicach. Machają tylko przyjaźnie i krzyczą: “sława Ukrainie, niech żyje Polska!”. W Placu na rozdrożu Justyna Mączka rozmawia z dziennikarzem i korespondentem wojennym Piotrem Kaszuwarą. O tym co widział i słyszał przez ostatnie miesiące i lata w Ukrainie.
Piotr Kaszuwara jest współzałożycielem organizacji UA Future, która wspiera mieszkańców Ukrainy. Pomoc po wnikliwym sprawdzeniu trafia do tych którzy jej najbardziej potrzebują. Potrzeby nadal są ogromne. Jeśli chcieliby Państwo w jakiś sposób się przyłączyć to wszystkie informacje są na stronie internetowej. Pracę wolontariuszy można też śledzić na oficjalnym profilu na Facebooku: UA Future.
25.08.2022, 60’
O oczekiwaniach wobec "Królowej" i kinie LGBT w Polsce
„Królowa” to typ serialu, któremu życzymy jak najlepiej. W końcu miał być pierwszym w historii polskim filmem LGBTQ z prawdziwego zdarzenia. Wielu, szczególnie osoby nieheteronormatywne, miało nadzieję, że ukaże ich problemy, niełatwą polską codzienność, ale i marzenia. Niestety. Wspaniałe kreacje aktorskie do spełnienia tych nadziei nie wystarczyły. Serial okazał się odrealnioną i mocno lukrowaną historią, bardziej powielającą stereotypy o LGBTQ i Polakach, niż je zwalczającą. Ale może właśnie tak powinna wyglądać pierwsza tego rodzaju produkcja w Polsce? Może metoda małych kroków lepiej sprawdzi się w kraju konserwatywnym, gdzie większość społeczeństwa uważa, że osoby nieheteronormatywne nie powinny „afiszować się” ze swoją orientacją publicznie?
O niespełnionych przez „Królową” oczekiwaniach, o kinie LGBT oraz osobach nieheteronormatywnych w Polsce, porozmawiajmy w dzisiejszej „Politkulturze”. Kuba Benedyczak zaprosił do studia gości: Paulinę Okońską - absolwentkę filmoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim, współpracującą ze Stowarzyszeniem Filmowym FilmETER, prowadzącą audycje w Studenckim Radiu ŻAK Politechniki Łódzkiej; Bartosza Żurawieckiego - dziennikarza, krytyka filmowego, pisarza, jednego z założycieli Kampani Przeciw Homofobii.
DLA WSZYSTKICH 24.08.2022, 60’
50. rocznica szachowego meczu stulecia
Pół wieku temu odbył się szachowy mecz stulecia. Przy szachownicy usiedli Amerykanin Bobby Fischer i broniący tytułu Rosjanin Borys Spasski. Nigdy wcześniej ani nigdy później - szachy nie skupiły na sobie takiej uwagi, a pojedynek w ramach rywalizacji szachowej, czy szerzej - sportowej - nie nabrał takiej symboliki - oczywiście w kontekście zimnej wojny. Nigdy więcej, w tej pięknej grze, nie pojawił się mistrz, będący tak blisko definicji szalonego geniusza. Szachownice nie będą potrzebne. Mamy nadzieję, że będzie to audycja dla wszystkich lubiących niesamowite historie! Te rzeczy - działy się naprawdę, a scenarzyści "Gambitu Królowej" z biografii Fischera czerpali całe fragmenty.
W Placu na rozdrożu kilku bardzo ciekawych gości, m.in. Garry Kasparov oraz żyjący świadkowie tamtych wydarzeń. Uda nam się również na chwilę skoczyć na Islandię .
Zaprasza Krzysztof Tubilewicz.
23.08.2022, 60’
O fenomenie lalki Reborn
Ciepły letni dzień. Parking przed centrum handlowym. Grupka osób gromadzi się przed samochodem. Trwają dynamiczne rozmowy, słychać zdenerwowanie. W końcu dzwonią na numer alarmowy. Kiedy w oczekiwaniu na policjantów, chcą wybić szybę w aucie, podbiega jego właścicielka i ich powstrzymuje. Ktoś krzyczy, że zostawiła w środku dziecko. Ona otwiera samochód i okazuje się, że to do złudzenia przypominająca niemowlę lalka. Z lalek Reborn korzysta coraz więcej kobiet w Polsce. Pierwsze, wykonane z winylu i przypominające dzieci, w Stanach Zjednoczonych pojawiły się już w latach 90-tych. Ich posiadanie może być zarówno pasją kolekcjonerską, jak i terapią. Do artystek Reborn zgłaszają się bowiem również kobiety po stracie dziecka. Takie lalki grają też w filmach. „Asystują” na porodówkach, kiedy trzeba poznawać zachowania małego człowieka.
We wtorkowym „Placu na rozdrożu” porozmawiamy o fenomenie, który jedni postrzegają jako misję, inni jak zwykłą zabawę lalkami.
Beata Kwiatkowska spotka się z Barbarą Smolińską - artystką Reborn, Karoliną Jonderko - fotografką, laureatką konkursu World Press Photo za projekt fotograficzny związany z lalkami Reborn i Martą Jagodzińską - psycholożką i psychoterapeutką, która pracuje m.in.: z rodzinami i osobami doświadczającymi traumatycznych przeżyć.
22.08.2022, 60’
Co dalej z Odrą?
Z Odry wyłowiono dotąd ponad 158 ton śniętych ryb. Ponad 3 tysiące strażaków, 2 tysiące policjantów oraz 1,3 tysiąca żołnierzy, bierze udział w akcji oczyszczania rzeki. W sprawę zaangażowane są również organizacje pozarządowe i obywatele. Odra jest drugą największą rzeką w Polsce, a to co ją spotkało, to jedna z najtragiczniejszych katastrof, jakie dotknęły polską przyrodę. Wszystko wskazuje na to, że odpowiada za nią splot wielu czynników, związanych z działalnością człowieka, w tym obecność tzw. złotych alg.
Jak do tego doszło? Ile czasu przyroda potrzebuje, by odbudować swój ekosystem? Co zrobić, by taka sytuacja nie powtórzyła się w przyszłości? Gościem „Placu na rozdrożu” i Adama Zbyryta, będzie dr hab. Elżbieta Wilk-Woźniak - dyrektorka Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Obszary badawcze, którymi się zajmuje obejmują siedliska wodne, zakwity wód tworzone przez glony, sinice, zielenice. Partnerem audycji jest Termo Organika.
18.08.2022, 60’
Gość: Adam Nowak
RAZ - o dzieciństwie mówi, że było rozbrykane. Pasjonat gotowania trafił do technikum gastronomicznego. DWA - był maszynistą sceny w teatrze i garderobianym…
TRZY - …na szczęście dzięki kabaretowi, wkroczył na scenę. A potem założył zespół Raz, Dwa, Trzy. Adam Nowak był gościem audycji Grzegorz Sajor, w cyklu „Korzenie i skrzydła”. Na żywo prosto z gdańskiej 100cznia i z udziałem słuchaczy.
17.08.2022, 60’
Transport publiczny za 9 euro?
Prowadzenie: Paweł Sołtys.
16.08.2022, 60’
Agenci ze wschodu
15.08.2022, 58’
O rynku pracy i obcokrajowcach
Prowadzenie: Agnieszka Szwajgier i Ernest Zozuń.
11.08.2022, 60’
Japonia kiedyś i dziś
Kilka dni temu obchodziliśmy 77 rocznicę zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimę i Nagasaki. W wyniku obu eksplozji śmierć poniosło lub odczuło skutki promieniowania, ponad 400 tysięcy osób.
Myli się jednak ten, kto sądzi, że Japończycy byli wyłącznie narodem ofiar. Przed i w trakcie II wojny światowej dokonywali zbrodni ludobójstwa na Chińczykach i Koreańczykach. Nie mniejszych zresztą niż ZSRR i III Rzesza dokonywały w Europie.
Japończycy właściwie nigdy nie przepracowali swojej historii. Raczej spuścili na nią zasłonę milczenia, rozpoczynając budowę nowego państwa. Mocno zainwestowali w promocję swojego wizerunku, jako kraju wysokotechnologicznego i atrakcyjnego popkulturowo, a zarazem kultywującego starożytne tradycje, jak taniec, stroje i sztuki walki.
O tym, jaki stosunek mają do własnej historii Japończycy oraz dlaczego ich społeczeństwo i gospodarka znajdują się obecnie w kryzysie, Kuba Benedyczak porozmawia z japonistami - prof. Piotrem Kozłowskim ze Szkoły Głównej Handlowej oraz prof. Bartosz Wojciechowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
10.08.2022, 60’
Kobiety, które w pojedynkę odkrywają świat
Podróż w pojedynkę czy tylko w towarzystwie? Solo nie znaczy samotnie - kobiety, które w pojedynkę, na własną rękę i na własnych zasadach ruszają w drogę, by odkrywać nie tylko świat, ale i siebie, zagoszczą na Słowackiego 19A.Często słyszą pytania, co zrobią, jeśli...
albo czy się nie boją i nie czują samotne, podróżując solo?"To, że czasem potrzebujesz być sama, nie oznacza, że jesteś egoistką" - mawiają. Gościniami audycji są Maria Braun Bloody Mary, Ania Kluczyk, Kasia Dereń i Magdalena Borowiec.
09.08.2022, 60’
Czy umiemy odpoczywać?
Idziemy na urlop... ale czy potrafimy – tak naprawdę – odpocząć? Czy nasze głowy są w stanie odsunąć się od sprawdzania tego, co w pracy i rzeczywiście cieszyć się z czasu wolnego? I skąd wzięło się powiedzenie, że po urlopie też trzeba odpocząć? Dziś w "Placu na rozdrożu" porozmawiamy o tym, czy umiemy odpoczywać oraz odczytywać sygnały ciała, mówiące nam o konieczności relaksu.
W audycji gościć będziemy psycholożkę - Karoliną Tyc-Kosowską.
08.08.2022, 60’
Przepływ(y)
Rzeka, poezja, przekraczanie siebie, aktywizm, fotografia… to hasła wywoławcze w dzisiejszej audycji w której spotkają się dwie osobowości - Małgorzata Lebda- poetka i Rafał Siderski - fotograf. Co zagraża rzekom i całemu ekosystemowi wokół nich? Jak zahamować szkodliwe ingerencje, którym są poddawane? Małgorzata Lebda chce zwrócić na to uwagę i w 2021 r. biegnie przez 1113 kilometrów od źródeł po ujście Wisły – to wyczyn ultramaratoński i doświadczenie ciała, umysłu...momentami graniczne. W drodze pisze, a Rafał Siderski rejestruje na zdjęciach ten proces, sam bieg i otoczenie Wisły. Już niebawem w Białymstoku będziemy mogli obejrzeć ich wspólną wystawę "Przepływ(y)", a już dziś Agnieszka Obszańska - Teren Kultura porozmawia z Małgorzatą Lebdą i Rafałem Siderskim o ich wspólnym doświadczeniu.
06.08.2022, 120’
Sobotni wieczór z Olą Budką
Prowadzenie: Ola Budka.
04.08.2022, 60’
gość: Jacek Cygan
Po Krakowie, Gdańsku i Wrocławiu Korzenie i skrzydła zawitają do Warszawy. W Pokoju na Lato przy Muzeum Powstania Warszawskiego gościem Grzegorza Sajóra będzie... honorowy obywatel Sosnowca. Artysta który napisał teksty do ponad tysiąca piosenek. Nie sposób znaleźć artystę, który by nie śpiewał piosenek do napisanych przez niego tekstów. Sześć razy piosenki z jego słowami wygrały festiwal w Opolu. Kiedyś napisał że... wszystko ma swój czas. Teraz przyszedł czas by gościem audycji Korzenie i skrzydła był Jacek Cygan.
03.08.2022, 60’
Kobiety na tiry? (gość: Andrzej Łabędzki)
Kobiety na tiry? Coraz częściej! A kiedy usiądziesz za kierownicą takiego wielkoluda nabierasz respektu i szacunku dla tych, którzy robią to na co dzień.
47 lat za kierownicą samochodów ciężarowych. 6 milionów kilometrów na liczniku. Zapraszamy na rozmowę z panem Andrzejem Łabędzkim, który polskie drogi zna jak własną kieszeń, jeździł też po wielu krajach Europy i świata. Porozmawiamy o samochodach, o martwych i nowych przepisach, o bezpieczeństwie pieszych! Dowiemy się dlaczego uważać na kierowcę w kapeluszu czy czapce, ile zarabiał kierowca kiedyś i dlaczego dziś można mówić o patologii.
02.08.2022, 60’
Agenci ze wschodu - Kim jest Władimir Putin?
Kim jest Władimir Putin i jak znalazł się w rosyjskiej polityce? Jaka była jego droga do prezydentury i komu ją zawdzięcza? Od leningradzkiego podwórka do Kremla, dzisiaj w cyklu "Agenci ze Wschodu". Zaprasza Ernest Zozuń.
01.08.2022, 60’
O Pamięci
W jaki sposób powinniśmy zachowywać pamięć, nie tylko przy okazji ważnych i wielkich rocznic, jak np. 1 sierpnia? Jakie ostrzeżenia powinniśmy wyciągać z tragicznych wydarzeń, takich jak Powstanie Warszawskie? Jakie lekcje wyciągnąć z takich miejsc jak Auschwitz?
Na te i inne pytania będziemy szukać odpowiedzi z Tomaszem Kuncewiczem, dyrektorem Centrum Żydowskiego w Oświęcimiu Oshpitzin. Pan Tomasz jest tegorocznym laureatem Nagrody Pamięci im. Ireny Sendlerowej. Nagroda Pamięci przyznana przez amerykańską fundację Taube Philantropies upamiętnia Irenę Sendler, polską działaczkę społeczną, która w czasie okupacji niemieckiej ratowała żydowskie dzieci z warszawskiego getta, za co została wyróżniona tytułem Sprawiedliwej Wśród Narodów Świata.
28.07.2022, 59’
Dlaczego polskie filmy historyczne są słabe?
Jaki jest jest według Was najgorszy, polski film historyczny? Film „Smoleńsk” to spisek na życie prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W filmie "Gierek", przeciwko towarzyszowi Edwardowi, spiskują amerykańscy banksterzy, twardogłowi generałowie oraz KGB. Co łączy oba filmy? Fakt, że są to produkcje zrealizowane za niskie budżety, które w efekcie przedstawiają alternatywną pato historię Polski. Trochę lepiej sytuacja wygląda w przypadku „Wałęsy, człowieku z nadziei” Andrzeja Wajdy, „Piłsudskim” Michała Rosa, filmach Pasikowskiego o Janie Nowaku Jeziorańskim i pułkowniku Kuklińskim oraz biografiach Jana Pawła II... ale nadal nie jest to wysoki poziom kinematografii.
Dzisiejsza publicystyka poruszy kwestie polskich filmów historycznych, a w zasadzie tego... że nie bardzo nam te filmy wychodzą. Przy produkcjach brytyjskich i amerykańskich wypadamy zdecydowanie blado. Dlaczego? O tym Kuba Benedyczak porozmawia w Politkulturze z publicystą i filmoznawcą Krytyki Politycznej - Jakubem Majmurkiem oraz profesorem historii Uniwersytetu Warszawskiego - Marcinem Zarembą.
27.07.2022, 61’
Czy Ukraińcy czują potrzebę zemsty?
„Wyjechałam z domu pierwszego dnia. Nie zdążyłam doświadczyć wojny. Ona była również dla mnie tylko w telefonie, na ekranie. Niedawno tam wróciłam. Od półtora miesiąca był spokój, sprzątano miasto, ludzie starali się normalnie funkcjonować. I na dzień dobry, 500 metrów ode mnie, spadły rakiety. Dotarło do mnie, że ona wciąż tu jest - wojna” - mówi Inna. Zaczyna się szósty miesiąc wojny z „orkami”, jak nazywa Rosjan Inna i wielu Ukraińców. Jej ojciec zginął pierwszego dnia inwazji… Inna i Zoriana, w „Placu na rozdrożu”, opowiedzą Michałowi Żakowskiemu, o sobie, swoich uczuciach do kraju i stratach, jakie poniosły. Jak radzą sobie z gniewem? Czy czują potrzebę zemsty?
26.07.2022, 60’
Jak odpowiedzialnie zaadoptować psa?
„Kiedy patrzyłam na Imbira i Furię myślałam o tym, jak okrutni potrafią być ludzie…” Na szczęście są też “wrażliwcy”, którzy ratują każde psie życie, a potem dają tym skrzywdzonym zwierzakom przyjaźń i opiekę. W “Placu na rozdrożu” Justyna Mączka zabiera nas do Judytowa (Fundacja dla Szczeniąt Judyta). Wyjątkowego azylu dla psów zdrowych, szczeniaków, ale też tych bardzo chorych i nie w pełni sprawnych.
Założycielka fundacji dla szczeniąt - Judyta Małgorzata Brzezińska, rzuciła pracę w korporacji, żeby pomagać czworonożnym przyjaciołom.
Porozmawiamy m.in. o odpowiedzialnej adopcji, na którą wciąż czekają także psy z Ukrainy. Zapewniamy, że pytanie “kto dogoni psa” także w przypadku tych pędzących na swoich rydwanach, jest bardzo na miejscu. Zaprasza Justyna Mączka.
25.07.2022, 61’
Dla kogo i czym jest literatura?
"Piszę swoje książki dla ludzi inteligentnych, którzy myślą, którzy czują, którzy mają jakąś wrażliwość. (...) Żeby czytać książki trzeba mieć jakąś kompetencję, pewną wrażliwość, pewne rozeznanie w kulturze. (...) Literatura nie jest dla idiotów." Trudno się dziwić, że te słowa wypowiedziane przez Olgę Tokarczuk, na organizowanym przez jej fundację Festiwalu Góry Literatury, wstrząsnęły nie tylko światem literackim, ale szerzej - opinią publiczną.Trudno też dywagować, co noblistka miała na myśli. Mimo medialnej burzy, odmawia komentowania swoich słów. Warto jednak przyjrzeć się temu, co ta wypowiedzieć spowodowała i co o postawionych w niej tezach, sądzą ludzie od lat związani z literaturą - piszący książki i promujący ich czytanie. Dzisiejszy "Plac na rozdrożu" to rozmowa o tym, dla kogo i czym jest literatura. Gośćmi Justyny Dżbik-Kluge są Paulina Wilk, Wojtek Szot i Jakub Żulczyk.
21.07.2022, 60’
Gościni: Agnieszka Holland
Tego, że świat nie jest czarno-biały nauczyła się od swojej niani. Zrezygnowała z pomysłu bycia malarką, bo chciała opowiadać historie. I od zawsze miała w sobie przekonanie, że może w życiu osiągnąć wszystko.
Czego nauczyła się od rodziców, a czego od dzieci z podwórka? Jakie książki czytała i o jakiej lalce marzyła, jako mała dziewczynka?
Bohaterką kolejnego odcinka cyklu „Korzenie i skrzydła” jest Agnieszka Holland - reżyserka filmowa i teatralna, scenarzystka filmowa. Przewodnicząca Europejskiej Nagrody Filmowej. Laureatka Złotego Globu, Srebrnego Niedźwiedzia, Platynowego Lwa. Na swym koncie ma trzy nominacje do Oscara.
20.07.2022, 60’
Czy sztuczna inteligencja ma świadomość?
Rozmowa o świadomości algorytmów, o przyszłości rozwoju sztucznej inteligencji, ale także o zagrożeniach z nią związanych. Gość: Wiesław Bartkowski, informatyk, psycholog i wykładowca UW, badacz systemów złożonych
19.07.2022, 60’
Walka między Rosją a USA o Bliski Wschód
Walka między Rosją a USA o Bliski Wschód. Prezydent Biden jedzie do Arabii Saudyjskiej, Putin spotyka się z przywódcami Iranu i Turcji. Na Bliskim Wschodzie powstają koalicje z czasów Zimnej Wojny, co jedynie utrudni obniżenie cen ropy naftowej.
18.07.2022, 60’
Gość: Filip Springer
Coppferberge, Kopferberg, Kupferberg, Miedzianka - miasteczko w Sudetach Zachodnich, które zniknęło. Kiedyś ośrodek górniczy, przez moment perła turystyczna i odpoczynek dla kuracjuszy. Od średniowiecza jednak, człowiek eksploatował ukryte pod nim skarby (miedź, cynk, srebro, a szczególnie uran), by ostatecznie doprowadzić do jego upadku. Czy ta historia może być metaforą upadku całej planety?
Gościem poniedziałkowego „Placu na rozdrożu” i Anny Dudzińskiej będzie Filip Springer - reporter, autor książek, między innymi książki „Miedzianka. Historia znikania”.
To spotkanie to idealna okazja, by zaprosić Was na festiwal Miedzianka Po Drodze, który objęliśmy Patronatem 357. W jego programie między innymi warsztaty „Poszerzona rzeczywistość”. Chcemy Miedziankę poczuć WSZYSTKIMI zmysłami. W Radiu najbliższy jest nam oczywiście zmysł słuchu, ale zapewniamy, że będzie to piękna podróż w odkrywanie innych zmysłów niż tylko wzrok. A opowie nam o tym więcej Monika Matusiak z Fundacji Dostępnej Kultury Wizualnej Wielozmysły.
14.07.2022, 59’
Co zrobić tyranom u władzy?
Ma raka albo Alzheimera. Zwariował. Zostało mu maksymalnie 6 miesięcy życia.
Od wielu już lat, a od kilku miesięcy jeszcze bardziej intensywnie, myślimy, piszemy i słuchamy takich wieści o Putinie. Ale tak samo mówiło się o Hitlerze i Stalinie. A potem Fidelu Castro, Pol Pocie, Saddamie Husajnie oraz im podobnych...
I właściwie po co? Żeby zracjonalizować ich okrucieństwo? Okiełznać swój strach przed nimi? Nadać logikę ich nielogicznym decyzjom? A może to po prostu jedyne, co możemy zrobić tyranom u władzy - powiedzieć, że ich koniec jest bliski?
W wypatrywaniu śmierci Putina odbija się też naiwna tęsknota za sprawiedliwością oraz „zbrodnią i karą”. U Quentina Tarantino bękarty wojny zabiły Hitlera, a my chcemy żeby grupa komandosów lub ktoś z jego najbliższego otoczenia, pozbyli się Putina. Bo wtedy świat stanie się lepszy. Ale czy naprawdę się taki stanie?
Na te pytania poszukamy odpowiedzi w czwartkowym „Placu na rozdrożu”, w cyklu „Politkultura”. Kuba Benedyczak porozmawia z Tomaszem Stawiszyńskim, autorem bestsellerów „Co robić przed końcem świata” i „Ucieczka od bezradności”, który zajmuje się zjawiskami z pogranicza filozofii i psychoterapii. Gośćmi audycji będą również: koreanista Oskar Pietrewicz i znawca Bliskiego Wschodu - Karol Wasilewski.
DLA WSZYSTKICH 13.07.2022, 60’
Stroiciele
Rankiem, 24 lutego 2022 roku zmienił się świat. Uciekający przed rosyjskimi czołgami i kulami Ukraińcy znaleźli schronienie w Polsce. Ponad trzy i pół miliona uchodźców wojennych. W Katowicach takim schronieniem stał się regionalna instytucja kultury: Katowice miasto ogrodów. Ten biały budynek stojący w samym centrum miasta większość mieszkańców kojarzy ze znajdującymi się tam galeriami, teatrem, klubem jazzowym a przez wiele lat koncertami Narodowej Orkiestry Polskiego Radia, która miała tam swoją siedzibę. Teraz korytarze i galerie zamieniono na punkt recepcyjny dla przyjezdnych. Ściany budynku usłyszały mieszające się ze sobą języki – rosyjski, ukraiński i polski. Wraz z gośćmi w centrum kultury pojawili się wolontariusze – wydawali posiłki, segregowali przyniesione dary, organizowali zajęcia muzyczne dla dzieci. Gdy uchodźców było dużo, dodatkowe materace i koce rozkładano również w pobliżu starego, rozstrojonego pianina. Ta scena stała się dla autorek reportażu - Anny Dudzińskiej i Agnieszki Szwajgier pretekstem by zadać pytanie: czy tak rozstrojony świat uda się jeszcze nastroić? Czy uda się przywrócić właściwe brzmienie i harmonię – pytają reporterki w dokumencie radiowym zatytułowanym „Stroiciele”.
12.07.2022, 60’
Letnie obserwacje przyrody
Przyglądacie się otaczającej przyrodzie podczas urlopów? Jakie stworzenia spotkaliście tego lata? Kiedy mamy trochę więcej wolnego czasu, odwiedzamy nowe miejsca, urządzamy sobie nawet niedalekie wycieczki, możemy dokonać niezwykłych obserwacji. Ptaki w tym czasie milczą, ale ważki, raki, małże czy wiele innych, są na wyciągnięcie ręki. I często dają się obserwować nawet bez lornetki. W wakacje nie warto zatem odpoczywać od kontaktu i zachwytu nad przyrodą, a zatrzymać się na chwilę i rozejrzeć. O tym co i jak można obserwować w czasie letniej kanikuły opowiedzą w „Placu na rozdrożu” Adam Zbyryt i Marcin Cichoński. Dwóch ludzi z puszczy!
11.07.2022, 60’
O wizerunku rdzennych ludów Ameryki
Rdzenne ludy Ameryki... ich historia, wierzenia, trudne losy, błędny wizerunek w kulturze masowej. Czy pióropusze w westernach miały sens? Jak wygląda życie w rezerwatach? Ile jest rdzennych plemion w USA? Na te i inne pytania odpowie Magda Gacyk - dziennikarka oraz korespondentka polskich mediów w USA. Zaprasza Żaneta Auler!
07.07.2022, 60’
Gość: Grzegorz Skawiński
06.07.2022, 60’
Jeśli nie all-inclusive, to co?
Jeśli nie all-inclusive, to co? Jakie macie niebanalne sposoby na podróżowanie?
Tysiące kilometrów na dwóch kółkach - solo, rodzinnie lub w grupie znajomych. Długie godziny oczekiwania, aż ktoś się zatrzyma i weźmie na stopa, w skwarze lub ulewie. Fotografowanie nielegalnych kopalń węgla w Kirgizji. Niespodzianki, rozczarowania i chwile mrożące krew w żyłach. Przeniesiemy się w miejsca, gdzie nie trzeba nosić plastikowych opasek na nadgarstku, za to można spróbować prawdziwych lokalnych przysmaków. A o tym, dokąd uda się dotrzeć danego dnia, nie decyduje rozkład jazdy czy lotów, ale często... przypadek.
Gośćmi Ewy Świerżewskiej w „Placu na rozdrożu” będą: Mateusz Łysiak - miłośnik podróży (również autostopem) i dziennikarz serwisu NationalGeographic.pl, Adam Bereza - Człowiek, który połączył dwie pasje: podróże i rower, Magdalena Borowiec, na co dzień związana z designem i meblami, prywatnie pasjonatka kolarstwa szosowego i podróży w dziewicze miejsca, Kasia Myślicka – Gdańszczanka, od 9 lat mieszkająca w Prowansji. W wolnym czasie wraz 9-letnimi bliźniakami zwiedza bliższe i dalsze okolice.
06.07.2022, 14’
Dymisja Premiera Borisa Johnsona?
05.07.2022, 60’
Agenci ze wschodu - przyszłość rosyjskiej motoryzacji
Jeśli Iwan z Nowosybirska, Natasza z Irkucka, nie mówiąc o Jegorze z Czukotki, zechcą kupić samochód, dostaną nowiutką Ładę bez ABS-ów i poduszek powietrznych. Kopcącą jak komin fabryki. Dostaną, jeśli tylko podpiszą oświadczenie, że są świadomi „niższych standardów bezpieczeństwa”. Acha! I jeśli zaczekają na nią co najmniej kilka miesięcy - tak jak kiedyś Polacy na Malucha - bo produkcja aut osobowych w Rosji spadła o 97%.
Władimir Putin to geniusz strategiczny na wielu polach. Nie tylko zdewastował gospodarkę rosyjską, ale cofnął rosyjski przemysł motoryzacyjny o jakieś 40 lat. Nie trzeba chyba dodawać, że zachodnie, koreańskie i japońskie koncerny motoryzacyjny z Rosji uciekły? A problem z częściami wymiennymi staje się coraz większy…
O tym jaka przyszłość czeka rosyjski przemysł motoryzacyjny, w dzisiejszych Agentach ze Wschodu, opowiada Kuba Benedyczak
05.07.2022, 14’
Zamachy w Chicago 4 lipca
04.07.2022, 60’
Fundacja "Audionomia"
Stworzyli Fundację "Audionomia" . Praktycy i teoretycy reportażu radiowego chcą łączyć na tym forum "bardzo rozproszone środowisko polskich reportażystów". Chcą popularyzować audycje non fiction i zbudować społeczność "dźwiękoczułych".
Fundacja chce organizować spotkania, konferencje, warsztaty oraz wydarzenia popularyzujące twórczość radiową. Jej przedstawiciele podkreślają, że zależy im na edukacji młodych odbiorców w tematyce "świadomego słuchania" i zrozumienia, że twórczość audialna przynależy do świata kultury i sztuki. Twórcy Audionomii są gośćmi Olgi Mickiewicz w audycji Plac na rozdrożu.
04.07.2022, 12’
Protesty w Uzbekistanie
30.06.2022, 59’
20. rocznica serialu "The Wire"
Kiedy powstała Politkultura w Radio 357, odcinek o The Wire miał być pewniakiem. Ale okazało się, że przez rok nie mogłem znaleźć amerykanistów, od spraw społecznych i politycznych, którzy oglądaliby The Wire. To dziwne, bo sam Barack Obama w czasie swojej prezydentury zaprosił twórcę serialu Davida Simona do Białego Domu, ponieważ uważał, że to nie tylko serial wszechczasów, ale bardzo wiele uczy się z niego o kraju, którym rządzi. Amerykańskie uniwersytety, w tym Uniwersytet Harwardzki, stworzyły z The Wire zajęcia. Dlaczego? Bo to Szekspir, Czechow i Dickens XXI wieku, tylko w pięciu sezonach.
W czerwcu obchodziliśmy 20. rocznicę serialu, a także premierę nowego serialu twórców The Wire, którzy wrócili do Baltimore. Miasto jest nasze to tyrada przeciwko skorumpowanym i brutalnym policjantom oraz wojnie narkotykowej. David Simon i George Pelecanos to twórcy systemowi, którzy na szerokim płótnie pokazują systemowe dysfunkcje polityki, edukacji, policji, dziennikarstwa. Nas wszystkich. Baltimore z The Wire i Miasto jest nasze, to Liverpool, Marsylia, Wrocław, Quebec i Hamburg. Ci sami bezradni nauczyciele próbujący powstrzymać przemoc w szkołach. Skorumpowani i brutalni policjanci oczyszczający ulice z dilerów i narkomanów. Dziennikarze chwytający tanią sensację, politycy goniący wyborców, ubodzy ścigający lepsze życie. Niekończąca się pogoń ich wszystkich tworzy zamknięty, doskonale reprodukujący system patologii. I tak jakoś się żyje. Rozmowa z Maćkiem Smółką o The Wire i Miasto jest nasze.
29.06.2022, 60’
O architektkach z udziałem Agaty Twardoch
Media mówią o architekturze! Opowieść o architektkach pojawiła się na pierwszych stronach gazet i okładkach kobiecej pracy. Agata Twardoch autorka książki „Architektki. Czy kobiety wybudują lepsze miasta?” będzie gościem audycji „Plac na Rozdrożu” w Radiu 357. Czy popularność tej książki związana jest tylko z prowokacyjnym tytułem i dyskusją nad żeńskimi feminatywami ? Czy jesteśmy gotowi rozpocząć prawdziwa debatę o miejscu projektantek w męskim świecie architektów? Anna Dudzińska zaprasza na spotkanie z profesorką Politechniki Śląskiej architektką i urbanistką. W tej opowieści Agacie Twardoch będzie towarzyszyć jej mama – Justyna Swoszowska, również pani architekt i znawczyni historii architektury. Radio 357 uda się w pierwszą wakacyjną podróż. Na Śląsk, do Gliwic by w pięknej kamienicy opowiadać o historii architektury i o roli kobiet w proces budowania miast.
28.06.2022, 60’
Gdy osoba pracująca potrzebuje pomocy...
Depresja, schizofrenia, wypalenie zawodowe - to choroby, które mogą dotknąć każdego z nas. Audycja o rynku pracy i problemach, które dotykają osoby z chorobami psychicznymi. Jak na pracowników dotkniętych kryzysami psychicznymi reagują pracodawcy? Czy urzędy pracy powinny lepiej przygotować się do spotkania z takimi osobami? Jak reagować, kiedy zauważamy, że z naszym kolegą z pracy dzieje się coś niedobrego?
Te pytania Agnieszka Szwajgier i Ernest Zozuń zadadzą swoim gościom: Romanie Krzewickiej ze Stowarzyszenia Czas Przestrzeń Tożsamość i Poli Rechinbach-Piotrowicz, pośredniczce pracy.
27.06.2022, 59’
Jak wyglądałaby Polska, gdyby nadal była wielokulturowa?
Myśleliście kiedyś o tym, jak wyglądałaby Polska, gdyby nadal była wielokulturowa? Taka, jak była jeszcze kilkadziesiąt lat temu…
Na terenach, na które dziś się przeniesiemy, mieszkali obok siebie Łemkowie, Polacy i Żydzi, Bojkowie, Cyganie i Ukraińcy. Ale najwięcej było Łemków. Bo to przecież Łemkowyna - tak nazywali ją Łemkowie, a my nazywamy Łemkowszczyzną. Po polskiej stronie Karpat rozciągała się od wschodniej części Beskidu Sądeckiego, przez cały Beskid Niski, po zachodnie krańce Bieszczadów. Spokojny, pasterski, rozśpiewany naród mieszkał tam od wieków. Niektórzy badacze twierdzą nawet, że mogli być autochtonami tych ziem.
Ale 75 lat temu, w wyniku Akcji „Wisła”, zmuszono Łemków do wyjazdu - na Ukrainę lub na tzw. Ziemie Odzyskane. Odebrano im domy, pola, lasy, zerwano wielowiekowe więzy… Zniszczono cały łemkowski ethos. I choć trudno w to uwierzyć, zakaz osiedlania się Łemków i Cyganów na terenach dawnej Łemkowszczyzny, do dziś nie został oficjalnie zniesiony.
Ten „Plac na rozdrożu” będzie inny niż zwykle. Zajmie go w całości reportaż Doroty Jaśkiewicz-Łebek pt.: „Co ja z nimi mam?...” To będzie wielowątkowa, emocjonalna opowieść, która łączy się w historię Łemków. Petro Murianka: poeta, pisarz, kompozytor, jeden z bohaterów reportażu, w swojej biograficznej książce „A Wisła dalej płynie” napisał w dedykacji: „Sąsiadom naszym, Polakom, z wiarą, że zechcą przeczytać i spróbują zrozumieć – poświęcam”.
27.06.2022, 6’
Wywiad z Arkiem Stolarskim cz. 2
Druga część rozmowy Piotra Stelmacha z Arkiem Stolarskim.
23.06.2022, 60’
Gościni: Anna Dymna
Elektra, Ania Pawlakówna, Podstolina, Maria Wilczurówna, Pani Dyndalska, Barbara Radziwiłłówna, Bayerowa. Za którą rolę Wy kochacie ją najbardziej?
Bohaterka dzisiejszego wydania audycji „Korzenie i skrzydła” jest jedną z najwybitniejszych polskich aktorek teatralnych i filmowych. Jest również działaczką społeczną, założycielką fundacji wspierającej dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Choć urodziła się w Legnicy, najbardziej kojarzona jest z Krakowem. Dlatego właśnie do Krakowa, dzisiaj razem z Grzegorzem Sajórem się wybierzemy. Usiądziemy razem na Rynku Głównym w Krakowie, i posłuchamy opowieści Anny Dymnej - o jej młodości, dorastaniu, miejscu pochodzenia i jego wpływie na późniejsze życie. Zapraszamy do wysłuchania tego pierwszego (ale nie ostatniego podczas tegorocznego lata) wyjazdowego wydania audycji „Korzenie i skrzydła”. Zaprasza Grzegorz Sajór.
22.06.2022, 60’
„Własnymi oczami”
Czy fotografowanie świata jest zarezerwowane tylko dla widzących? Czy tylko ludzie w pełni sprawni potrafią tworzyć i odbierać sztukę? W Łodzi trwa właśnie wystawa „Własnymi oczami”. Eksponatami są zdjęcia zrobione przez dzieci i młodzież z dysfunkcją wzroku lub całkowicie niewidzące. To efekt międzynarodowego projektu, łączącego uczestników z Polski, Niemiec i Francji. Dzieci wzięły do rąk aparaty fotograficzne i przez kilka miesięcy dokumentowały życie w swoich miastach: Łodzi, Stuttgarcie, Strasburgu. Wyszły z domu, spotkały się z innymi ludźmi. Pokazały, że istnieją. Warsztatami online wspierał ich jeden z najbardziej znanych niewidomych fotografów świata – Evgen Bavcar.
W „Placu na rozdrożu” porozmawiamy o sztuce tworzonej przez niewidomych i niedowidzących. Zastanowimy się, w jakim zakresie niepełnosprawność jest barierą w funkcjonowaniu w świecie sztuki. Zaprasza Roma Leszczyńska.
21.06.2022, 59’
Rosja zwiększa wpływy w Afryce
Kiedy oczy całego świata zwrócone są dziś na Ukrainę, Rosja zwiększa swoje wpływy w Afryce na niespotykaną dotąd skalę. Kreml wykorzystuje antyzachodnie nastroje narodów afrykańskich, które pamiętają działania europejskich kolonizatorów. Jednocześnie Afryka to kontynent bogaty w surowce naturalne, które mogą stać się też alternatywą dla Europy w zakresie importu ropy i gazu, do czego Rosja nie chce dopuścić.
20.06.2022, 59’
Światowy Dzień Jogi
Genialny skrzypek Yehudi Menuhin tak pisał do swojego nauczyciela jogi B.K.S. Iyengara : “Efekty ćwiczeń są dla mnie odczuwalne podczas koncertów. Nigdy dotąd tak dobrze mi się nie grało, nigdy jeszcze w takim stopniu nie panowałem nad skrzypcami. W ogromnej mierze jest to twoją zasługą”. Czy joga jest skutecznym i tanim lekarstwem na choroby współczesnego świata? Czy pomaga w leczeniu depresji i cukrzycy? Czy pozwala opanować umysł? Prowadzenie: Justyna Mączka.
16.06.2022, 59’
Heard kontra Depp - proces dekady?
Sądową batalię "Johnny Depp kontra Amber Heard" nazwano procesem dekady. Pewnie nikt nie wie, dlaczego publiczne pranie brudów toksycznego związku obojga aktorów było relacjonowane z większą dokładnością niż wojna w Ukrainie oraz śledziło je więcej osób niż w przypadku najlepszych seriali.
"Publika" natychmiast stworzyła przeciwne obozy, zakładając z góry, kto był w tym związku katem, a kto ofiarą.
Ostatecznie sympatia mediów i widzów przechyliła się w kierunku Johnny'ego Deppa... natomiast zdania są wciąż podzielone. Czy ideały akcji #metoo zostały zakwestionowane? Czy nastąpił zmierzch ikon popkultury - jako półbogów? Czy proces "Heard-Depp" ukazał prawdziwy obraz przemocy, manipulacji i uzależnienia w związkach? Jakie będą społeczne konsekwencje tego starcia?
Gośćmi Kuby Benedyczaka śa: Wojciech Malicki - autor książki: "Rozwód - poradnik dla mężczyzn", a także współpracownik portalu Facetpo40.pl; Dorota Minta - psycholożka, współprowadząca audycję "Polska na Kozetce".
16.06.2022, 60’
#1
15.06.2022, 60’
Jak dbać o słuch?
Kiedy ostatnio badaliście swój słuch? Zapewne większość odpowie, że nigdy. A to duży błąd… Niedosłuch staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 466 milionów ludzi boryka się z problemami związanymi ze słuchem. To prawie 6,1% światowej populacji. 93% spośród tych osób, to osoby dorosłe. WHO szacuje, że liczba osób niedosłyszących wzrośnie do 630 milionów w 2030 roku, a w 2050 roku nawet do 900 milionów. Problem ze słuchem ma też co 6 dziecko. W środowym „Placu na rozdrożu” opowiemy o tym, jak dbać o słuch, co powinno nas zaniepokoić i dlaczego nie wolno zwlekać z wybraniem się do lekarza. Gościem Gabi Darmetko będzie profesor Krzysztof Kochanek - specjalista w dziedzinie badań elektrofizjologicznych słuchu, sekretarz Naukowy Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach, pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej w Lublinie.
14.06.2022, 60’
Czy zwierzęta mają poczucie humoru?
Czy zwierzęta mają poczucie humoru? Czy ptaki czerpią radość z prostych czynności - oddają się rozrywce tak, jak ludzie? Czy zwierzęta potrafią robić sobie żarty z siebie? To, że nasi domownicy mniejsi czują, wiemy chyba wszyscy. Kto ma kota lub psa, zna doskonale ich nastroje i humorki. O tym, jak odczuwają zwierzęta porozmawiamy w „Placu na rozdrożu”. Dwóch ludzi z puszczy, czyli Adam Zbyryt - Człowiek z Puszczy oraz Marcin Cichoński, zapraszają na spotkanie. Partnerem audycji jest Termo Organika.
13.06.2022, 60’
„Frida. Wojna mojej nieznanej babki.”
Co by było, gdybyśmy wspomnienia o babci rekonstruowali, nie z albumów ze zdjęciami, tylko na podstawie dokumentów znalezionych w archiwach? Co by było, gdybyśmy właściwie nie mieli wspomnień związanych z naszymi dziadkami? Nina Grünfeld to uznana norweska dokumentalistka filmowa, która postanowiła napisać książkę i zrekonstruować losy swojej babci Fridy – Żydówki, prostytutki, która przeszła przez obozy Auschwitz i Ravensbrück. Tak powstała „Frida.Wojna mojej nieznanej babki.”
Kim była babcia Niny? Po raz pierwszy Frida została zarejestrowana w kronikach policyjnych wiosną 1931, w związku z podejrzeniem o szpiegostwo. Autorka odtworzyła historię babki na podstawie, odnalezionych w archiwach, protokołów przesłuchań i akt sądowych, z których wyłania się tragiczny los samotnej, młodej Żydówki, na tle wojennej historii Europy: rozpadających się granic, szalejącego nazizmu, Holokaustu. Przed wojną Frida oddała do adopcji syna, który trafił jako dziecko, z paszportem nansenowskim, do Norwegii. Został później cenionym psychiatrą... stąd dalsza, norweska historia rodziny. Drugą bohaterką książki jest sama autorka, która barwnie opisuje swoje poszukiwania i pomaga zrozumieć, jak dramatyczna przeszłość przodków może wpłynąć na całe życie następnych pokoleń. Nina Grünfeld porusza kwestie związane z potrzebą posiadania swoich korzeni oraz odnalezienia własnej tożsamości. Z autorką książki oraz tłumaczem - Pawłem Urbanikiem w Placu na Rozdrożu rozmawia Beata Kwiatkowska.
09.06.2022, 59’
Gość: Wojciech Malajkat
Kiedyś powiedział, że "dyrektorzy starzeją się dwa razy szybciej"… Ryzykowne w przypadku kogoś, kto był wiele lat dyrektorem Teatru Syrena, a obecnie jest profesorem i rektorem warszawskiej Akademii Teatralnej. Na nagranie audycji przyjechał elektryczną hulajnogą. Najmłodszy Hamlet w historii polskiego teatru. Pochodzi z Mrągowa. Tam poznał też swoją żonę Kasię, która codziennie przygotowuje mu śniadanie, bo on w jednej dziedzinie jest bezradny - nie umie nic zrobić w kuchni. Śpiewano o nim piosenki, a mimo to "woda sodowa" nigdy nie uderzyła mu do głowy. Gościem Grzegorza Sajóra jest znakomity aktor, reżyser, profesor, dyrektor i rektor - Wojciech Malajkat.
08.06.2022, 60’
Porozmawiajmy o grzybach!
Mogą stanowić alternatywny budulec domów. Wykorzystuje się je przy ekologicznych pochówkach. Przy produkcji bardziej zrównoważonych materiałów, używanych w modzie. „Zjadają” plastik… Domyślilibyście się, że mowa o grzybach? Grzyby to obecnie ważny temat wielu badań naukowych. Mimo, że są z nami od zawsze, dopiero od niedawna zaczynamy patrzeć na nie z szerszej perspektywy. Znaczenie grzybów dla ekosystemów i ludzi jest ogromne. Przykład? Według szacunków, w jednym gramie gleby mieści się między 240 a 350 metrów sznurów grzybniowych i strzępek. W jednym gramie!
O niezwykłych możliwościach grzybów, które mogą być wykorzystywane w walce z kryzysem klimatycznym, porozmawiajmy w „Placu na rozdrożu”. Paulina Górska spotka się z profesor Martą Wrzosek z Uniwersytetu Warszawskiego, rzeczniczką medialną Polskiego Towarzystwa Mykologicznego.
07.06.2022, 59’
„Agenci ze wschodu”: o systemie więziennictwa w Rosji
104 dzień rosyjskiej inwazji w Ukrainie. Trwają przymusowe deportacje Ukraińców z terenów podbitych w głąb Rosji. Wzrasta też liczba więźniów w rosyjskich łagrach - trafia tam wielu ukraińskich żołnierzy, polityków i pracowników administracji.
70 lat po śmierci Stalina i 30 lat po upadku Związku Radzieckiego, w Rosji nadal istnieją obozy pracy przymusowej, gdzie obok skazanych za najcięższe przestępstwa, trafiają najsłynniejsi więźniowie polityczni, tacy jak Michaił Chodorkowski, członkinie zespołu Pussy Riot, Aleksjiej Nawalny czy Siergiej Magnicki.
Dlaczego łagry dalej istnieją? Jak funkcjonują? Tym tematem zajmą się dzisiaj w „Placu na rozdrożu” Ernest Zozuń i Kuba Benedyczak. W cyklu Agenci ze Wschodu gościem będzie Aleksiej Fiediarow - autor książki „Człowiek, który siedział”, wdanej w tym roku przez Wydawnictwo Czarne.
06.06.2022, 60’
"Beskid bez kitu" z Marią Strzelecką
Namawiamy do wędrówki po Beskidzie Niskim... przez świat przyrody, kultury oraz śladami łemkowskich wsi. Ta podróż będzie miała wiele wymiarów. Przeszłość przemiesza się z teraźniejszością, zima z latem, dźwięk z zapachem, a punkowa muzyka z tą ludową. Naszą przewodniczką po Beskidzie będzie Maria "Mania" Strzelecka, która Beskid Niski pokochała i zaklęła w piękne opowieści - ilustratorka, malarka, projektantka, gitarzystka basowa i wokalistka zespołów punkowych. Mania jest również autorką filmów animowanych i książek "Beskid bez kitu", "Beskid bez kitu. Zima" oraz najnowszej, pięknie ilustrowanej książki "Nikifor". Co z tym wszystkim ma wspólnego Szpicbergen i żona piłkarza? Zaprasza Agnieszka Obszańska.
02.06.2022, 60’
Die Antwoord i kultura w RPA
Południowoafrykański duet Die Antwoord, którzy tworzą Yolandi i Ninja (na zdjęciach), od ponad 10 lat przebojem wdarł się na światowe salony, wielokrotnie będąc gwiazdą najważniejszych festiwali świata. Ich teledyski i muzyka ociekały przemocą, pornografią i rasizmem, ale pokazywanymi z przymrużeniem oka. Raczej śmieszyły niż oburzały żarty z religii, pedofilii i satanizmu. Mimo, że robili to biali muzycy z kraju, gdzie do połowy lat 90 obowiązywał system apartheidu, czyli segregacji rasowej.
Przeboje takie jak „Banana brain”, „I Fink U Freeky” czy „Enter the Ninja” kupowały zespołowi miłość publiczności. Po prostu traktowano ich jak utalentowanych freaków z dalekiego afrykańskiego kraju.
Do czasu kiedy Ninja został oskarżony o homofobię i molestowanie seksualne, a adoptowany syn Ninjy i Yolandi oskarżył ich o molestowanie, niewolnictwo i zmuszanie do satanizmu. Koncerty zespołu są obecnie odwoływane z programów festiwali muzycznych i wygląda na to, że ich historia stanie się opowieścią o bajkowym wzlocie i bolesnym upadku. W dzisiejszym Placu na rozdrożu porozmawiamy o Die Antwoord i kulturze Republiki Południowej Afryki z afrykanistami: Jędrzejem Czerepem (PISM, Collegium Civitas) i pisarzem Tadeuszem Michrowskim. Zaprasza Kuba Benedyczak.
01.06.2022, 60’
Jaka jest szwedzka miłość?
Jaka jest szwedzka miłość? Jak ma się do rzeczywistości słynny mit o „szwedzkim grzechu”?
Północna tolerancja pozwala kochać kogo i jak się chce. A bohaterowie książki Katarzyny Tubylewicz „Szwedzka sztuka kochania” to ludzie po prostu poszukujący szczęścia w relacji z drugim człowiekiem. Często wbrew utartym schematom, wbrew ocenom otoczenia. Bo Szwecja, chociaż z jednej strony niesamowicie otwarta i równościowa, jest także krajem pod pewnymi względami bardzo tradycyjnym.
Autorka książki, która od 20 lat mieszka w Szwecji, z pasją i czułością portretuje Szwedów, szukając w ich historiach jednocześnie tego, co uniwersalne dla każdego człowieka.
W „Placu na rozdrożu” opowie Oldze Mickiewicz o tym, jak ważna społecznie jest otwarta dyskusja o uczuciach i relacjach, i jak to wygląda we współczesnej Szwecji.
31.05.2022, 56’
O tragicznych wydarzeniach w USA
Strzelanina w szkole podstawowej w Texasie była 215-tą masową strzelaniną w USA i 25-tą strzelaniną w szkole. Tylko w tym roku…
Stany Zjednoczone są wstrząśnięte śmiercią 21. osób, w tym 19. dzieci. Czy są jednak wstrząśnięte na tyle, by wykonać choć najmniejszy krok w celu zapobiegnięcia kolejnej tragedii?
Powtarzalność dramatycznych zdarzeń i pytań, jakie się po nich nasuwają, jest uderzająca. Na czym polega „wyjątkowość USA” w tej kwestii? Co mówią na ten temat statystyki? Jak interpretuje się 2. poprawkę do Konstytucji? Skąd bierze się siła lobby producentów broni? Czy jest szansa na jakiekolwiek zmiany? Czy wierzy w nie sam prezydent Biden, który mówi „dość”? Tak jak zresztą kilku jego poprzedników…
Odpowiedzi na te pytania poszukamy we wtorkowym „Placu na rozdrożu”. Gościem Żanety Auler - korespondentki Radia 357 z Los Angeles, będzie doktor Łukasz Pawłowski - amerykanista, socjolog, psycholog, felietonista i autor podcastu o polityce i kulturze Stanów Zjednoczonych.
30.05.2022, 60’
"Uwaga, śmieciarka jedzie", czyli drugie życie przedmiotów
Czy korzystacie z drugiego obiegu rzeczy? Kupujecie w tzw. lumpeksach, wymieniacie się ze znajomymi, przekazujecie niepotrzebne Wam już rzeczy, zamiast je wyrzucać?
Takie przekazywanie ma aspekt ekologiczny i ekonomiczny, ale może być też formą pomagania. I nie trzeba fizycznie oddawać np. ubrań osobom potrzebującym - można też dać przedmioty do tzw. sklepu charytatywnego. Za uzyskane z ich sprzedaży pieniądze, zaspokojone zostaną potrzeby jego podopiecznych.
O tym, jak działają takie inicjatywy, ale także o zmianach na „rynku wtórnym", spowodowanych napływem uchodźców z Ukrainy.
Ewa Świerżewska w rozmowie z Dominiką Szaciłło, twórczynią inicjatywy 'Uwaga, śmieciarka jedzie', oraz Agnieszką Orzechowską ze sklepu charytatywnego 'Kopalnia', prowadzonego przez Fundację Salomon.
26.05.2022, 60’
Gość: Urszula
Kobieta, która potrafi malować usta bez lusterka (nawet, gdy za chwilę ma stanąć przed kamerą TV), i zrobić manicure, zatrzymując się na światłach - mówi o niej Kayah. Romuald Lipko wyznał kiedyś, że jest zerową kandydatką na gwiazdę.
Ona sama przyznaje, że za bardzo lubi życie, by grzebać się w przeszłości i zastanawiać się, co jej wyszło, a co nie. Mimo wszystko trochę w tej przeszłości dziś pogrzebiemy. Powrócimy do chwil radosnych, ale i trudnych w jej życiu. Kto dawał jej wsparcie? Jak opisuje smaki swojego dzieciństwa? Będzie też o niezwykłej więzi z siostrą Ewą. Nie będzie za to ani o dmuchawcach ani o latawcach, ani też konikach na biegunach.
Bohaterką cyklu „Korzenie i skrzydła” jest Ula, Uleńka, a dla niektórych Urszula. Megasilna babka.
25.05.2022, 61’
O zachwycie
Dziś Plac na rozdrożu w kobiecym wydaniu. Gościnnie poprowadzi go Magda Mołek. To będzie rozmowa o zachwycie.
Czy jest to coś więcej, niż podpowiada słownik języka polskiego, czyli uczucie uznania dla kogoś lub czegoś?
Gdzie go szukać? Czy w ogóle szukać, czy czekać i dać mu się zaskoczyć? Kiedy wiadomo, że to, co czujemy, to zachwyt? Jak zatrzymać to uczucie w sobie? Gościem Magdy Mołek będzie Nitya Patrycja Pruchnik - nauczycielka medytacji w nurcie non-duality, autorka wielu książek i audiobooków. Nitya wskazuje na szerszą, ponad indywidualną perspektywę i pokazuje to, co jest wspólne dla wszystkich ludzi, bez względu na uwarunkowania i status społeczny. Jej przekaz dociera do tych, którzy gotowi są zaznać szczęścia tu i teraz, a nie tylko poszukiwać go w przyszłości... do ludzi, którzy pragną osiągnąć spokój i poznać samego siebie. Jej przekaz jest uniwersalny i pozareligijny.
Zaprasza Magda Mołek!
24.05.2022, 60’
Czy powinniśmy wykreślić Rosjan z naszego życia?
Od początku rosyjskiej inwazji w Ukrainie padają postulaty, by skreślać Rosjan ze wszystkich dziedzin życia: nauki, dziennikarstwa, biznesu, kultury i sztuki. Aby zerwać z nimi kontakty, a nawet, by palić książki rosyjskich autorów. Tylko, co z Rosjanami, którzy opowiadają się przeciwko wojnie?
Czy powinniśmy zrywać kontakty z Rosjanami i całkowicie wyrzucić ich z naszego życia?
23.05.2022, 60’
Co to znaczy "być eko"?
Nasi dziadkowie i pradziadkowie nie byli ekologiczni. Oni byli ultra-ekologiczni. Bo żyli w zgodzie z przyrodą, traktując ją jak partnera. Bo kierowali się potrzebą, a nie wykreowanym pragnieniem.
„Bądź ekologiczny”, „żyj ekologicznie” słyszymy z każdej strony i… zaczynamy się buntować. Czujemy chyba, że coraz mniej w tym szczerości, a coraz więcej mody. Zbieranie szczawiu i pokrzyw na łące sprzedaje się trochę gorzej, niż zakupy na super drogim bio-bazarze w centrum miasta, gdzie można spotkać celebrytę.
O to, co znaczy „być eko?” zapytamy harcerza, który całe zawodowe życie poświęcił ekologii - Sławomira Brzózka. Porozmawiamy także o tym, jak postawa eko wygląda w wykonaniu Brytyjczyków i Amerykanów - a o tym najlepiej powiedzą nasi korespondenci: Artur Kieruzal i Leszek Krawczyk. Partnerem audycji jest Termo Organika.
19.05.2022, 61’
Skrajne ruchy polityczne
Skrajne ruchy polityczne stawiają na ostrzu noża najbardziej dzielące Polaków kwestie: migrację, aborcję, małżeństwa osób tej samej płci, religię. Nie istnieje wtedy płaszczyzna dialogu - wszystko jest albo czarne albo białe. Co gorsza, ich działacze, w imię swojej doktrynalnej prawdy, gotowi są na użycie przemocy fizycznej i psychicznej - zastraszania, hejtu, wykluczania, blokowania wydarzeń oraz publicznego ośmieszania, poniżania, pomawiania. Niektórzy używają też przemocy politycznej: walki z policją, demolowania ulic czy zamachów na osoby publiczne.
Pomimo odrażającej twarzy ekstremizmu politycznego, który także w polskiej historii doprowadził do wielu tragedii, trzeba zadać podstawowe pytanie: czego chcą skrajne ruchy polityczne w Polsce? Czy są tylko potworem-folklorem czy jednak czymś więcej - na przykład odzwierciedleniem konfliktów społecznych, ale też naszych snów o potędze i wyjątkowości? A może po prostu czynią z Polski normalny demokratyczny kraj, w którym istnieje miejsce na kontrolowane skrajności?
Na te pytanie poszukamy odpowiedzi wspólnie z profesorem Rafałem Chwedorukiem, politologiem specjalizującym się w ruchach społecznych i ekstremizmie politycznym (Uniwersytet Warszawski).
Kuba Benedyczak zaprasza do słuchania wszystkich normalsów, niezależnie od poglądów politycznych.
18.05.2022, 60’
Polskie Archiwum Filmów Domowych (gość: Maciej Drygas)
Rodzinne uroczystości, spotkania z przyjaciółmi, osiągnięcia swoich dzieci, wspomnienia z wakacji?
Kilkadziesiąt lat temu możliwości rejestrowania takich chwil były dużo bardziej ograniczone. W powojennej Polsce używano taśm 8 i 16 mm. Duża część takich zapisów niestety nie przetrwała próby czasu. Na szczęście znalazł się ktoś, kto wyznaczył sobie za cel ratowanie rodzinnych wspomnień z tamtego okresu.
Polskie Archiwum Filmów Domowych to projekt, którego inicjatorem jest Maciej Drygas - artysta i reżyser filmowy.
Przedsięwzięcie realizowane jest przy udziale Filmoteki Artystycznej Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz Towarzystwa Przyjaciół MSN. Jego misją jest ocalenie istniejących, często zapomnianych taśm. Filmy stanowią unikalny zapis nie tylko historii rodzinnych – ślubów, komunii, pogrzebów czy wakacyjnych wyjazdów – ale również powojennej historii Polski, uchwyconej okiem filmowców-amatorów.
Więcej na temat tego projektu usłyszycie dziś w Placu na rozdrożu.
Gościem będzie Maciej Drygas - znakomity polski dokumentalista, reżyser filmowy i radiowy, scenarzysta. Pan Maciej jest autorem dokumentu radiowego nagrodzonego Prix Italia, o historii Ryszarda Siwca, który podpalił się na warszawskim Stadionie Dziesięciolecia na znak protestu po inwazji w Czechosłowacji. Za filmową wersję tej opowieści zatytułowaną „Usłyszcie mój krzyk” Drygas otrzymał europejską nagrodę Felixa.
17.05.2022, 60’
Historia Simony Kossak
Wychowała się w domu pełnym sztuki, zbroi, bibelotów i wypchanych zwierząt. Jednak mimo tradycji myśliwskich w rodzinie, od zawsze kochała zwierzęta. Była córką, wnuczką i prawnuczką Kossaków. I pomysłodawczynią unikatowego na skalę światową urządzenia ostrzegającego dzikie zwierzęta przed przejazdem pociągów
Opiekunka Koraska, Hepuni, Pepsi i Koli czyli kruka, dzika, łosi i wielu innych zwierząt. Mama rysia Agatki. Znana z bezkompromisowych poglądów i działań na rzecz ochrony przyrody, zwłaszcza Puszczy Białowieskiej, gdzie w starej leśniczówce Dziedzinka mieszkała ponad 30 lat.
Biolog, profesor doktor habilitowany nauk leśnych, popularyzatorka nauki. Bohaterką „Placu na rozdrożu” będzie Simona Kossak, której postać przybliża film dokumentalny Natalii Korynckiej- Gruz pod tytułem „Simona”. Można go oglądać podczas 19. Festiwalu Millennium Docs Against Gravity.
16.05.2022, 60’
Miłka Raulin i Wojtek Moskal - gościnnie w Radiu 357
Gdy jej audycja pojawi się dziś na antenie, ona - Miłka Raulin będzie na nartach pokonywała mroźną Grenlandię. To międzynarodowa wyprawa, w której Miłka jest najmłodszą uczestniczką. Do tej pory przez blisko 30 lat tę trasę trawersu Grenlandii na nartach pokonało tylko 9 osób z Polski.
Obecnie na Grenlandii jest -15 stopni, ale odczuwalna temperatura ze względu na wilgotność, bywa do 10 stopni niższa.
"Sztuką jest nauczyć się chodzić tak, aby się nie spocić - mówi podróżniczka. Trzeba iść jednostajnie, bez przyspieszania i niepotrzebnych interwałów."
Na "Plac na rozdrożu" Miłka zaprosiła swego mistrza: Wojtka Moskala. To on uczył ją jak skutecznie chronić się przed mrozem i w jaki sprzęt należy się wyposażyć. Doradzał, czuwał, wspierał i wtajemniczał w świat znany nielicznym. Przede wszystkim poświęcił jej czas, zaangażowanie i uwagę. Czas najlepszej jakości.Kilka słów o Wojtku:
W 1995 wspólnie z Markiem Kamińskim przeprowadził pierwszą polską ekspedycję na Biegun Północny (zdobycie Bieguna 23 maja).
W 1997 wraz z Tomaszem Schrammem Wojciechem Jazdonem i Andrzejem Śmiałym był pierwszym polskim zdobywcą Góry Newtona na Spitsbergenie. W 2004 roku wspólnie z Markiem Kamiński, Wojtkiem Ostrowskim i Jaśkiem Melą zdobył Biegun Północny.
Gościnnie Placu na Rozdrożu prowadzi Miłka Raulin.
12.05.2022, 60’
Gościni: Natalia Kukulska
Zawsze o wszystkim pamięta. Potrafi być wymagająca i mieć wizje, które musi koniecznie zrealizować. Sama przyznaje, że nazwisko raczej nie ułatwiało jej życia.
Nie lubi pytań o to, czy bycie córką znanych rodziców przeszkadza czy pomaga. Ani pytań o receptę na szczęśliwą rodzinę. Takich więc pytań nie będzie. Będzie za to o miłości taty i babci, pierwszym wywiadzie, którego udzieliła mając trzy lata. Oraz o tym jak się buntowała i była szalona. I o nowej płycie też będzie.
W cyklu „Korzenie i skrzydła” spotkanie z artystką, która dzieciństwo spędziła na warszawskim Żoliborzu, kilkaset metrów od studia Radia 357.
Natalia Kukulska w rozmowie z Grzegorzem Sajórem.
11.05.2022, 60’
Czym dla Japończyków jest miłość?
Czym dla współczesnych Japończyków jest miłość? Co powoduje zmiany w postrzeganiu przez nich relacji emocjonalnej i seksualnej?
Dlaczego Japończycy akceptują seks pozamałżeński i śluby z lalkami?
Nasza korespondentka Dominika Giordano porozmawia o tym z dr. Dariuszem Skowrońskim z Uniwersytetu Temple w Tokio, psychologiem, seksuologiem klinicznym, psychoterapeutą.
10.05.2022, 60’
„Agenci ze wschodu”: o rosyjskiej armii i Paradzie Zwycięstwa
Jest takie rosyjskie słowo Победобесие (Pobiedobiesie) - będące połączeniem słów „zwycięstwo” i „szaleństwo” - które można przetłumaczyć, jako wojenną gorączkę zwycięstwa, tak często targającą Rosjanami.
Kiedy Władimir Putin podejmował decyzję o ataku na Ukrainę, zapewne właśnie tak wyobrażał sobie Paradę Zwycięstwa 9 maja - siebie, jako pijanego zwycięstwem wodza, oraz Rosjan - jako pijany zwycięstwem naród. Na szczęście okazało się, że rosyjska armia wcale nie jest jedną z najlepszych na świecie, ale stanowi zbieraninę zdemoralizowanych i okrutnych żołnierzy, kradnących z podbitych terenów stare pralki, deski klozetowe i używane gacie. W rezultacie stała się pośmiewiskiem , a jej głównodowodzący, jest coraz bardziej nerwowy i niepewny swojej przyszłości.
W cyklu „Agenci ze wschodu” porozmawiamy o tym, dlaczego rosyjska armia jest tak nieudolna oraz czy poniedziałkowa Parada Zwycięstwa jest zapowiedzią tego, co w przyszłości wydarzy się na Kremlu.
Kuba Benedyczak i Ernest Zozuń zapytają o to: dziennikarza i członka Fundacji Obrony Glasnosti Romana Sacharowa,
analityczkę z Polski Instytut Spraw Międzynarodowych - PISM, Anna Maria Dyner .
09.05.2022, 59’
Co można zobaczyć z perspektywy pobocza?
Co można zobaczyć z perspektywy pobocza? Co wyczytać z drogi przemierzanej pieszo?
Ola Synowiec i Arkadiusz Winiatorski napisali książkę o swoim doświadczeniu. On wyruszył w pieszą podróż z Panamy do Kanady. Po przejściu Kostaryki, Nikaragui, Hondurasu, Salwadoru i Gwatemali poznał Olę Synowiec i od Meksyku szli już razem.
On pokonał niemal dwanaście tysięcy kilometrów, ona – ponad siedem.
W kontekście książki "Na poboczu Ameryk. Pieszo z Panamy do Kanady" porozmawiamy o byciu w drodze, trudzie i zmęczeniu, miłości,
o napotkanych ludziach i ich historiach oraz różnych obliczach Ameryk.
05.05.2022, 60’
Raperki a feminizm
Polskie raperki często obrażają gusta obrońców dobrego smaku, ponieważ przeklinają, otwarcie rapują o swoich potrzebach seksualnych i rzucają wyzwanie starszym od siebie panom... tym samym stając się popkulturowymi nośnikami współczesnego feminizmu (czasem wbrew sobie).
Podobny proces przetoczył się przez się Stany Zjednoczone, od początku lat 90 wraz z trzecią falą feminizmu. W zdominowanym przez mężczyzn, mizoginistycznym i seksistowskim rapie, pojawiła się Mary J. Blige, a następnie Lauryn Hill, Missy Elliot... i nie było już odwrotu. Raperki wykorzystywały język ciała i przekazy swoich tekstów jako środek protestu, jednocześnie zachowując swoją kobiecość.
W Placu na rozdrożu porozmawiamy o tym, na ile raperki są nośnikami feminizmu i czy bezpośrednio angażują się w walkę o równouprawnienie kobiet?
Dziś wieczorem pytania zadaje Kuba Benedyczak. Odpowiada Marta Malinowska.
04.05.2022, 61’
Co cennego zabralibyście uciekając przed wojną?
Dokumenty? Ubrania? Książki? A może fotografię rodziny i przyjaciół? Co najcenniejszego, najbardziej wartościowego, intymnego, ważnego zabraliby Państwo do jedynej walizki, uciekając przed wojną? Takie pytanie zada dziś wieczorem Słuchaczom Radia 357 dziennikarz, pisarz, reportażysta - Mariusz Szczygieł - gościnnie prowadzący wieczorne pasmo publicystyczne. I będzie oczekiwał odpowiedzi.
02.05.2022, 60’
Goście: Bożena i Lech Janerkowie
Prowadzenie: Piotr Stelmach.
28.04.2022, 59’
Gość: Mariusz Szczygieł
Jest wielbicielem czeskiej Pragi, ale nie o stolicy Czech to będzie rozmowa. Będzie o tym, czy rodzinna Złotoryja była dla niego posagiem czy kulą u nogi. Będzie też o lękach dzieciństwa, o podrabianiu podpisów nauczycielek, wpisywaniu ocen do dziennika i o panu od matematyki, dzięki któremu nasz gość zdał maturę. Będzie jeszcze o tym, dlaczego nie cierpi rano wstawać i jaką jedną rzecz spakowałby do walizki w daleką podróż. Bohaterem cyklu „Korzenie i skrzydła” jest dziennikarz, pisarz, autor reportaży - Mariusz Szczygieł, którego życiowa dewiza brzmi „Zawsze sobie w życiu poradzisz”.
27.04.2022, 60’
Czy warto ponownie zdobywać Antarktydę?
Kiedy ona spędzała na Antarktydzie 37 dni, kucharki pracujące na lodołamaczu, wyhodowały dla niej tulipany. Profesor Monika Kusiak była pierwszą Polką w Oazie Bungera. Uczestniczką pierwszej od 40 lat polskiej Wyprawy Geofizycznej do Polskiej Stacji Antarktycznej im. AB Dobrowolskiego.
Przygotowania trwały pięć lata: szkolenia jak przetrwać w ekstremalnych warunkach, opatrzeć ranę lub upiec pizzę na palniku gazowym. W skrzyniach magnetometr, sejsjometr, a do tego gwoździe, młotki, namioty i zapasy jedzenia - tyle by wystarczyło na 7 tygodni spędzonych w miejscu, gdzie ludzie nie docierają. W Oazie Bungera było mniej ludzi niż na K2 czy Mount Everest. To najpewniej największy obszar na Antarktydzie bez lodu i z jeziorami słodkowodnymi.
Radio 357 towarzyszyło jej w tej wyprawie od samego początku. Podsłuchiwaliśmy, gdy statek naukowców chłostały huraganowe wiatry, mówiliśmy o pierwszych krokach stawianych w oazie Bungera.
Czy warto ponownie zdobywać Antarktydę? Jakie badania naukowe można wykonać tylko w tym miejscu? Jak zapamiętają marsjański wygląd ziemi, w najbardziej oddalonym na południe krańcu ziemi?
W środowym „Placu na rozdrożu” Anna Dudzińska porozmawia z dwójką uczestników tej wyprawy: profesor Moniką Kusiak i profesorem Markiem Lewandowskim.
26.04.2022, 60’
„Agenci ze wschodu”: o surowcach energetycznych
25.04.2022, 60’
O roli wywiadów w Ukrainie i na terenie całej Europy
"Wojna toczy się nie tylko na polu bitwy. Wróg stara się podważyć nasze informacje i cyberbezpieczeństwo. Jednak SBU aktywnie się temu sprzeciwia" – podaje w social mediach Służba Bezpieczeństwa Ukrainy. To nie ulega wątpliwości. Ale czy sama? Kto jeszcze i w jakim zakresie wspiera w tej walce ukraińskie służby? Jak w tej konfrontacji radzą sobie służby Federacji Rosyjskiej?
O ile regularne wojska toczą walkę na terytorium Ukrainy, o tyle warto pamiętać, że wojna trwa na terenie całej Europy-
"Jesteśmy obiektem ataków hybrydowych i cybernetycznych, aktywnie działają grupy dywersyjne, mocno uaktywniona została agentura rosyjska"- twierdzą eksperci.
Zapraszamy na spotkanie z gośćmi, którzy byli i są nadal tych tematów najbliżej. W roli ekspertów:
gen. Piotr Pytel - były szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego, były wiceszef Centrum Eksperckiego Kontrwywiadu NATO
płk. Piotr Łukasiewicz - dyplomata cywilny i wojskowy, gen. Jarosław Stróżyk – były szef wywiadu NATO, gen. Radosław Kujawa – były szef Służby Wywiadu Wojskowego, Piotr Niemczyk, ekspert ds bezpieczeństwa
21.04.2022, 60’
Postawy kościołów wobec wojny
Papież Franciszek raczej nie zdaje egzaminu podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Wielokrotnie apelował o pokój, ale ani razu nie wskazał wprost kto jest katem, a kto ofiarą. Na swoim twitterze napisał o „nacjonalizmie jednego człowieka”, nie wymieniając go z nazwiska, potem wyraził współczucie dla „rosyjskich żołnierzy, biedaków”, a na koniec rzucił niewiele znaczące hasło:„Napawa mnie bólem, to co dziś się dzieje. Nie uczymy się. Niech Pan zmiłuje się nad nami, nad każdym z nas. Wszyscy jesteśmy winni!”. Mimo apeli Ukraińców nie odwiedził też żadnego z ukraińskich miast. Dla wielu papież Franciszek powtarza błąd papieża Piusa XII z okresu II wojny światowej, kiedy milczał wobec zbrodni hitlerowskich Niemiec.
Można ze smutnym przekąsem powiedzieć, że to i tak lepiej od Patriarchy Moskwy i Rusi, Cyryla, który poparł działania rosyjskich żołnierzy w Ukrainie, m.in. przekazując im złotą ikonę, mającą przyspieszyć ich zwycięstwo. Cyryl stwierdził również, że w Ukrainie po jednej stronie stanęli „zwolennicy parad gejów”, a po drugiej ich przeciwnicy, wspierani przez Rosję. O ile papież Franciszek zasmuca, o tyle patriarcha Cyryl przeraża.
O postawach kościoła katolickiego i prawosławnego w czasie wojny, porozmawiamy z dominikaninem o. Pawłem Krupą, który od 3 lat służy w zakonie dominikanów w Sankt Petersburgu, a wcześniej był dyrektorem Instytutu Tomistycznego.
Na czwartkowy „Plac na rozdrożu” zaprasza Kuba Benedyczak
DLA WSZYSTKICH 20.04.2022, 60’
O rzeczach, które ratują i dają godność
Funkcjonują w całej Polsce: w Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku, Rybniku, Białymstoku. W salkach parafialnych, na stadionach miejskich, w galeriach handlowych, centrach integracji mieszkańców. Uchodźcy i uchodźczynie wojenne oraz dzieci uchodźcze, mogą tu dostać ubrania, buty, kosmetyki i zrobić zakupy spożywcze. Wszystko bezkosztowo. Stąd nazwa - free shop.
Jak działa takie miejsce? Jakie opowiada historie? Dlaczego koordynatorzy poświęcają na taką pracę pro publico bono już kolejny miesiąc? Jaką Polskę i jaką Ukrainę widać w tej sklepowej krzątaninie?
Karolina Sulej - pisarka, reporterka, podcasterka, doktorantka w Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski - przyjrzy się działalności Centrum Pomocy Puławska 20 i gościnnie poprowadzi „Plac na rozdrożu”. Jej gośćmi będą koordynatorzy placówki: Agata Kozak, Brunon Odolczyk i Svietlana Chystiakova.
19.04.2022, 60’
O wiosennych spacerach
Jak często spacerujecie?
Wiedzieliście, że na spacerze w lesie zapamiętujemy 20% więcej informacji niż w mieście? Wiosna to jeden z najlepszych okresów na obserwacje przyrodnicze i czas na poprawę naszego samopoczucia.
Warto znaleźć chwilę na wypad do lasu lub nad rzekę. Badania dowodzą, że szum wody, szmer wiatru, ćwierkanie i śpiew ptaków działa kojąco na nasze nerwy. Dotykanie i wąchanie gleby poprawia nasze samopoczucie, stymuluje układ odpornościowy i zwiększa zdolności poznawcze.
Dlatego wiosenne spacery to nie tylko szansa na zaobserwowanie wielu niezwykłych zjawisk przyrodniczych, ale sposób na zachowanie ciała i umysłu w doskonałym zdrowiu.
18.04.2022, 59’
"Film balkonowy" Pawła Łozińskiego
Jak często spoglądacie przez okno, obserwując otaczający Was świat? Czasem wzrok padnie na sąsiadkę z zakupami, czasem na sąsiada z psem...a czasem na kogoś zupełnie nieznajomego.
Zastanawiacie się kim są ci ludzie? Jakie mają troski? Jakie marzenia?
Dokumentalista Paweł Łoziński poszedł o krok dalej... nie tylko obserwował nieznajomych, ale także nawiązywał z nimi rozmowę.
Reżyser przyglądał się ludziom ze swojego balkonu. Przechodzili uśmiechnięci, smutni, zamyśleni, zagapieni w telefony, młodzi i starzy. Autor zaczepiał, zadawał pytania, rozmawiał o tym jak radzą sobie z życiem. Stojąc z kamerą przez ponad 2 lata stworzył miejsce dialogu, świecki konfesjonał, przy którym każdy może się zatrzymać i opowiedzieć o sobie innym ludziom.
W taki sposób powstał, obsypany nagrodami "Film balkonowy ". W Placu na rozdrożu - o potrzebie rozmawiania, z reżyserem Pawłem Łozińskim dyskutować będzie Beata Kwiatkowska.
14.04.2022, 60’
Gość: Małgorzata Ostrowska
To będzie opowieść o pani Wiśniewskiej, która uszyła dla małej Małgosi sukienkę na bal choinkowy. O opiekunce, którą nazywała Babą Jagą. O dziadku Ludwiku, którzy przeżył 107 lat. Będzie też o smakach dzieciństwa spędzonego w Szczecinku. Oraz o kompleksach i przekorze.
W cyklu „Korzenie i skrzydła” Grzegorz Sajór porozmawia z gwiazdą polskiej sceny muzycznej, „Drogą Panią z TV” słynącą ze „Szklanej pogody” - Małgorzatą Ostrowską.
13.04.2022, 60’
Czy „podawanie dalej” treści związanych z wojną jest wystarczające?
W środowym „Placu na rozdrożu” porozmawiamy o odpowiedzialności w czasie wojny i o dziennikarstwie obywatelskim. Również o tym, co możemy lub co powinniśmy robić z tym, co odgrywa się na naszych oczach. W kontekście dziennikarstwa zawodowego, ale też - tak w ostatnich latach rozpowszechnionego - dziennikarstwa obywatelskiego.
Gościniami Justyny Godz w Placu na rozdrożu będą: Kateryna Litwinczowa- ukraińska dziennikarka, producentka podcastu „Urban Space Radio” i dr Anna Adamska-Gallant - adwokatka i była sędzia, która orzekała w Kosowie, w sprawach o zbrodnie wojenne, a teraz pracuje dla Ukrainy. Ugościmy też Annę Dudzińską z opowieścią pani Tamary, która na kilka dni przed zbombardowaniem Teatru Dramatycznego, uciekła z Mariupola. A nowy dom, znalazła na południu Polski.
Współprowadzącą audycję będzie Zoriana Varenia, Ukrainka, która kilka tygodni temu uciekając z Kijowa, na antenie Radia 357 relacjonowała pierwsze dni wojny w Ukrainie.
12.04.2022, 60’
„Agenci ze wschodu”: o zawodowych opozycjonistach na Kremlu
11.04.2022, 60’
Ostatnia prosta przed maturą
W 2022 roku 250 tysięcy absolwentek i absolwentów liceów i techników, zmierzy się z egzaminem dojrzałości. Ostatnie trzy lata, niosły za sobą wiele trudności: kumulację roczników (szkołę kończą ostatni absolwenci gimnazjów), przejście na naukę zdalną i ciągły niepokój związany z pandemią, a na ostatniej prostej - wojna w Ukrainie i lęk wywołany niepewną sytuacją.
O wyzwaniach, obawach i oczekiwaniach, ale też planach i nadziejach. O tym, jak najlepiej wykorzystać pozostały czas i co jest ważniejsze - spokój czy nauka do ostatniego dnia.
W „Placu na rozdrożu” gośćmi Ewy Świerżewskiej będą Joanna Szulc, dziennikarka, redaktorka, psycholożka, ekspertka serwisu Szkoła średnia bez tajemnic, Mirosław Wieteska, nauczyciel języka polskiego, dyrektor społecznego LO nr 17 w Warszawie oraz Iga i Bartosz, tegoroczni maturzyści.
07.04.2022, 59’
Alkoholizm w polskim kinie
„Pozwalamy minimalnym dozom ulubionej substancji spływać wolniutko w kierunku przełyku. Chłonne ścianki z rozkoszą wchłaniają każdą cząstkę mocy. Moc jest z nami” - instrukcję picia wódki Janusza Gajosa z filmu Żółty Szalik, zna chyba każdy.
Jakie inne sceny z polskich filmów, poruszających temat alkoholizmu, najbardziej zapadły Wam w pamięci? A może lepiej radzi sobie z takimi tematami zagraniczne kino?
Polscy twórcy wielokrotnie podchodzili do tematu alkoholizmu, zazwyczaj wybierając formę krzywego zwierciadła zamiast refleksji. W znacznej mierze stało się tak za sprawą scenariuszy Jerzego Pilcha i jazdy bez trzymanki, jaką zafundował obraz „Pod mocnym aniołem”. Wyjątek od tej reguły stanowiły obrazy takie jak „Wszyscy jesteśmy Chrystusami” Marka Koterskiego czy „Powrót do tamtych dni”, gdzie Maciej Stuhr wciela się w rolę ojca-alkoholika na początku polskiej transformacji. W rodzinach z problemem alkoholowym żyje około 4 milionów Polaków, z czego połowa to dzieci. Reprodukuje to przemoc, samobójstwa, biedę i depresje, a śmiertelność powodowana alkoholem przewyższa śmiertelność z powodu gruźlicy, HIV/AIDS i cukrzycy. Być może forma krzywego zwierciadła jest mechanizmem obronnym przed bolesnym tematem alkoholizmu.
O tym dlaczego w jaki sposób polskie filmy ukazują alkoholizm i dlaczego nadal wstydzimy przyznać się, że każdy z nas posiada choćby jednego alkoholika w rodzinie, Kuba Benedyczak rozmawia z Anną Wiechcińską-Szymańską, specjalistką przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz psychoterapii uzależnień z Niebieskiej Linii
oraz Bohdanem Tadeuszem Woronowiczem, założycielem Służby Krajowej Anonimowych Alkoholików w Polsce i autorem książek nt. uzależnień.
06.04.2022, 61’
Spotkanie z bohaterką i twórcami filmu "Larissa"
Kiedy w 1942 roku Żydzi uwięzieni w warszawskim getcie wiedzą już, jaka czeka ich przyszłość, ojciec 10-letniej Larissy postanawia wywieźć ją na aryjską stronę. Dziewczynka po drabinie przechodzi na drugą stronę muru a tam pod opiekę przyjmuje ją polska rodzina. 16-letnia Helena traktuję ją jak młodszą siostrę. Kilka tygodni później Larissa musi opuścić mieszkanie. Dziewczyny rozstają się na dobre - po wojnie Larissa trafia do domu dziecka, potem przedostaje się do Francji. Mijają dziesięciolecia. 90-letnia Larissa wraca do Polski, by spotkać się z rodziną, która ją uratowała.
O tych wydarzeniach powstał film dokumentalny Alexandra Dayet „Larissa”. W studio Radia 357, Roma Leszczyńska spotka się z samą bohaterką - Larissą Cain - oraz twórcami dokumentu: reżyserem Alexandrem Dayet , operatorem filmu Michałem Maciejowskim oraz historykiem Jean Ives Potel.Porozmawiamy o sile przetrwania, solidarności i odwadze.
05.04.2022, 60’
Czy humor pomaga radzić sobie z traumą?
Od ponad miesiąca trwa wojna w Ukrainie. Z jednej strony oglądamy zdjęcia zniszczonych miast, uciekających i zabitych cywili, walczących żołnierzy. Z drugiej - memy, fotomontaże, dowcipne filmiki, które kręcą sami Ukraińcy.
Jednych z nas to oburza, innych bawi. Ale właściwie po co ta humorystyczna twórczość? Czy dzięki niej jesteśmy w stanie lepiej poradzić sobie z traumą, lękiem, niepewnością? Czy wyśmiewanie rzeczywistości, pomaga ją zrozumieć?
O tym Marcin Cichoński porozmawia z psycholożką, Karoliną Tyc-Kosowską. Zresztą nie tylko w kontekście wojny w Ukrainie będziemy się poruszać. Wspomnimy też filmy „Jak rozpętałem II wojnę światową” i „Żywot Briana”. Spojrzymy na kulturę anglosaską, której czarny humor jest nieodłącznym elementem, także na pogrzebach.
04.04.2022, 60’
Gość: Barbara Piwnik
Ci, których posłała do więzienia, przysyłają jej kartki z życzeniami. Ta kolorowa kartka na zdjęciu to życzenia imieninowe od Marka K., skazanego na dożywocie....
Mówi, że kiedy sędzia bierze sprawę do ręki i idzie na sale rozpraw, to nie ma nic ważniejszego od skupienia się na losie drugiego człowieka. Podjęcie decyzji, to często długie godziny wewnętrznej walki. Porozmawiamy o tym, że podjęcie decyzji przez sędziego to często długie godziny wątpliwości. I o tym, jaki jest koszt takiego zawodu, a akurat ona, sporo o tych kosztach wie.
Barbara Piwnik. Ikona polskiego sądownictwa. Prawniczka, sędzia I instancji, minister sprawiedliwości i prokurator generalny w latach 2001-2002. Orzekała w sprawach karnych m.in członków tzw. gangu pruszkowskiego, Marka Cz. „Rympałka” oraz oskarżonych o zabójstwo Wojciecha Króla. O karze śmierci będziemy rozmawiać. Bo ona nasza gościni wyobraża sobie, żeby taka kara była w Polsce.
Na poniedziałkowy „Plac na rozdrożu” zaprasza Agnieszka Szwajgier.
31.03.2022, 60’
Gość: Stanisław Sojka
Jest zwierzęciem muzycznym z charyzmą performera - można przeczytać na jego stronie internetowej. „Nie gram dla fajerwerków, nie śpiewam by się popisać. Moją ambicją i pragnieniem jest, by mój śpiew, moje pieśni dodawały otuchy, podnosiły na duchu tych, którzy przychodzą mnie słuchać” – mówił w jednym w wywiadów.
To opowieść o byciu organistą, śląskim domu, ale także o błędach życiowych, z których trzeba wyciągać wnioski.
30.03.2022, 59’
Ilu młodych poszłoby walczyć, gdyby przyszła wojna?
Ilu młodych Polaków poszłoby walczyć, gdyby wojna przyszła do nas? A ilu mówi kategorycznie nie? W „Placu na rozdrożu” przedstawimy najnowsze wyniki badań na ten temat. Justyna Mączka zaprasza na rozmowę z socjologiem, pedagogiem, terapeutą uzależnień i przez prawie 30 lat żołnierzem - profesorem Mariuszem Jędrzejko.
„Kiedy pytam kim jest Putin odpowiedź jest natychmiastowa - to podręcznikowy przykład psychopaty.
Dlaczego miliony Rosjan wierzą, że w Kijowie czy Lwowie są faszyści? To proste: „jest tak jak powiedział wódz”. To cywilizacja turańska.
Czy konsumpcjonizm zabiera nam człowieczeństwo? Dlaczego znów jesteśmy świadkami dramatu wojny? Emocje i doświadczenie. Proste pytania i odpowiedzi nieowinięte w dyplomację. Zapraszam na rozmowę o gatunku który nieustannie toczy wojny. Rozmowę o nas - ludziach."
29.03.2022, 62’
„Agenci ze wschodu”: Jaka będzie teraz Rosja?
Ostatnie kroki podjęte przez władze na Kremlu powodują że Rosja zmienia się z, dotąd, państwa autorytarnego w totalitarne.
Całkowita kontrola nad informacja. Ograniczenia dotyczące manifestacji i sformatowanie gospodarki na tory wojenne. Czy społeczeństwo, które zawsze mówiło „i to przeżyjemy ” przeżyje to i nie zwątpi w swojego prezydenta? Czy propaganda nakarmi ich umysł na tyle by żołądki także dały radę? O obecnej sytuacji w Rosji dyskutują Ernest Zozuń i Kuba Benedyczak.
28.03.2022, 60’
Jak kryzys ekonomiczny zmienił greckie społeczeństwo?
Razem z Dionisiosem Sturisem, autorem książki „Grecja. Gorzkie Pomarańcze”, sprawdzimy, jak kryzys ekonomiczny zmienił greckie społeczeństwo, czym jest dziś tożsamość. Pisarz o greckich korzeniach i korespondentka Radia 357 w Grecji, porozmawiają też o reakcji Greków na wybuch wojny w Ukrainie.
24.03.2022, 60’
Gość: Jerzy Bralczyk
To będzie opowieść o kobietach. Najważniejszych kobietach w życiu prof. Jerzego Bralczyka. O babci, która zajmowała się w dużej mierze jego wychowaniem. O mamie, której ręki mały Jurek nigdy nie puszczał. O siostrze. I o żonie, z którą nigdy Pan Profesor się nie nudzi. Ale będzie też o kompleksach.
Czy wyobrażają sobie Państwo, że prof. Bralczyk był osobą, która nie lubiła wypowiadać się publicznie? Rozmawia Grzegorz Sajór.
23.03.2022, 61’
O kobietach w czasie wojny
Pierwsza dama Ukrainy, Ołena Zełeńska, jakiś czas temu napisała, że wojna w Ukrainie ma szczególnie kobiecą twarz. Kilkanaście procent ukraińskiej armii tworzą właśnie kobiety. Ale kobiecą twarz wojny widzimy też w Polsce. Większość uchodźców to przecież matki z dziećmi.
Jakie są dziś Ukrainki? Jakie stereotypy krążą na ich temat i co mają wspólnego z rzeczywistością? Co wojna zmieni w nich i ich postrzeganiu?
22.03.2022, 60’
Porozmawiajmy o Hongkongu
Hongkong przez dekady był symbolem nowoczesności i dobrobytu. Nazywano go perłą w brytyjskiej koronie. Tam budowane były wielkie fortuny, tam swoje posterunki miały najważniejsze finansowe instytucje świata. W 1997 roku Londyn oddał Hongkong Pekinowi i przez długi czas wydawało się, że “jeden kraj - dwa systemy” jest planem możliwym do zrealizowania.
Od 2014 roku przez to niezwykłe miasto przetaczają się fale masowych protestów społecznych. Ludzie żądają wolności i obiecanych im praw, które obecnie są przez Pekin jaskrawo łamane. O Hongkongu opowiada Paweł Drozd.
21.03.2022, 59’
Jaki wpływ na dzikie zwierzęta ma wojna?
Wojny to bez wątpienia ogromny dramat ludzki. Jednak nie pozostają także bez wpływu na dzikie zwierzęta.
W czasie konfliktów zbrojnych giną najczęściej te największe, które stanowią pokarm dla wojska i ludności cywilnej. Takie przypadki znane są z naszego kraju i dotyczą łosi czy żubrów. Czasami wojny niosą pozytywne skutki, jak to wykazano w przypadku ryb morskich, których populacje znacząco wzrosły w czasie II Wojny Światowej. O tym w poniedziałkowym paśmie publicystycznym. Zaprasza Adam Zbyryt.
DLA WSZYSTKICH 17.03.2022, 60’
Jaka będzie Polska za kilkanaście lat?
Na naszych oczach zmienia się świat. Zmienia się Europa. I zmienia się Polska. Inwazja Rosji w Ukrainie, napływ setek tysięcy uchodźców do Polski stawiają przed nami nieznane od II wojny światowej wyzwania. Polityczne, społeczne i - przede wszystkim - te dotyczące bezpieczeństwa. Jak poradzimy sobie z tymi wyzwaniami? Jaka będzie Polska za kilka czy kilkanaście lat? Grzegorz Sajór zaprasza na debatę Radia 357, w której głos zabiorą: Michał Broniatowski (POLITICO), prof. Halina Brdulak (SGH), prof. Ewa Marciniak (Uniwersytet Warszawski), dr Marcin Kędzierski (Klub Jagielloński) oraz Adam Daniel Rotfeld (były minister spraw zagranicznych), Aleksander Tereszczenko (coach, Ukrainiec mieszkający w Polsce), Piotr Arak (Polski Instytut Ekonomiczny).
DLA WSZYSTKICH 16.03.2022, 60’
Jak wojna w Ukrainie zmieni świat kultury?
Wielu artystów otwarcie potępia agresję Rosji na Ukrainę. Bojkot dotyczy niemal wszystkiego, co rosyjskie, także kultury. Świat artystyczny w Polsce reaguje oddając swoje przestrzenie, galerie sztuki, teatry, jako miejsca schronienia dla Ukraińców. Repertuary kin pełne są ukraińskich filmów, a dochód ze sprzedaży biletów zasila konta fundacji zaangażowanych w pomoc Ukraińcom. Twórcy myślami są z Ukrainą.
W wyniku ostrzału poważnie ucierpiał również dobytek kulturowy Ukrainy. Pociski trafiają w zabytki. Dzieła sztuki w Ukrainie znikają i są niszczone. Rosjanie z kolei, nie obejrzą nowego „Batmana”. Wielkie studia filmowe bojkotują Rosję. Disney, Warner, Sony - nie wprowadzą na rosyjskie ekrany swoich hitów. Na obecną sytuację zareagowała też Europejska Akademia Filmowa, z której wcześniej w akcie protestu wystąpił Sergiej Łoźnica. Festiwal Filmowy w Cannes zdecydował się nie przyjmować delegacji z Rosji.
Powstaje także pytanie, czy oglądać, czy bojkotować rosyjskie filmy, spektakle? Czy czytać rosyjską literaturę i słuchać muzyki z rosyjskim rodowodem? O kulturze w dobie wojny Beata Kwiatkowska rozmawia z Yulią Krivich (ukraińską fotografką, artystką z Grupy Blyzkist), Oksaną Czerkaszyną (ukraińską aktorką) oraz krytyczką kultury Adrianą Prodeus.
DLA WSZYSTKICH 15.03.2022, 60’
„Agenci ze wschodu” o obecnej sytuacji w Rosji
Po inwazji na Ukrainę, Kreml wprowadził w Rosji dyktaturę wojskową. Służby bezpieczeństwa zorganizowały masowe aresztowania i represje, zamknęły wszystkie niezależne media i wprowadziły cenzurę wojenną. Rozpoczęła się również masowa emigracja wykształconych Rosjan - prawdopodobnie ojczyznę opuściło już kilkadziesiąt tysięcy osób.
Niektórzy porównują obecną Rosją z państwem Lenina po zwycięstwie rewolucji bolszewickiej. O obecnej sytuacji w Rosji dyskutują Ernest Zozuń i Kuba Benedyczak.
14.03.2022, 60’
O śląskości ze Szczepanem Twardochem i Robertem Talarczykiem
Robert Mamok w dwóch językach, po polsku i po śląsku, zmaga się z własną tożsamością klasową i etniczną. Konfrontuje się z wagą rodzinnej tajemnicy, z brzemieniem surowego, śląskiego wychowania, z rozpaczą, gniewem i goryczą.
W najbliższy piątek, premiera monodramu „Byk” na deskach warszawskiego Teatr Studio. Jego autorem jest Szczepan Twardoch - Ślązak, autor bestsellerowych powieści m.in „Króla”, „Morfiny” i „Dracha”. Drugim reżyserem i aktorem jest Robert Talarczyk - dyrektor Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach.
O teatrze w czasie kryzysu, ale przede wszystkim o śląskości i jej kontekstach, porozmawia z nimi, w poniedziałkowym „Placu na rozdrożu”, Anna Dudzińska.
10.03.2022, 60’
Obraz konfliktu zbrojnego
Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, zahipnotyzowani śledzimy działania wojenne. Kiedy przychodzi prawdziwa wojna, tak blisko naszych granic zaczynamy być przerażeni. Mimo to kochamy oglądać kinowe przeboje na temat wojny, nie odrywając wzroku od wybuchającego budynku, czy urwanej ręki wspomnianego żołnierza. Pewnie to lepsze niż prowadzenie wojny, ale chyba niewiele dobrego mówi o człowieku.
Czy relacje mediów, filmy wojenne i teledyski przygotowały nas na to, co obecnie oglądamy w Ukrainie? Czy stworzyły w naszych umysłach realny obraz konfliktu zbrojnego?
Gośćmi Kuby Benedyczaka są prof. Lech Nijakowski oraz Piotr Pogorzelski z Radia 357.
DLA WSZYSTKICH 09.03.2022, 60’
Nie mieszajmy sportu i polityki?
Wojna w Ukrainie pokazuje, że świat sportu reaguje. Nie pierwszy raz – Jugosławię wykluczono z Euro 1992, co przeszło do historii dzięki zwycięstwu Duńczyków, którzy zastąpili odsuniętą drużynę. A przecież słowa „bojkot” i „wykluczenie” to właśnie to, co słyszymy, gdy do sportu wkraczają niesportowe zachowania. W ostatnich latach Rosja nie jest reprezentowana na Igrzyskach Olimpijskich – choć z zupełnie innego powodu. Audycję prowadzi Tomasz Gorazdowski.
08.03.2022, 60’
O rzadkich gościach
Wieloryb w Bałtyku, szakale mieszkające w Sztumie, czy sęp na Krupówkach. W „Placu na rozdrożu” Marcin Cichoński i Adam Zbyryt rozmawiają o niezwykłych gościach, którzy pojawiają się w Polsce lub powracają po wielu latach. Niektórzy z nich, jak na przykład niedźwiedzie zaczynają odwiedzać rejony Polski, w których nie były od stuleci, czyli Puszczę Augustowską i Białowieską. Na lekcję przyrody, zaprasza Dwóch ludzi z puszczy.
DLA WSZYSTKICH 07.03.2022, 58’
Jędrzej Morawiecki o współczesnej Rosji
Rosja po rozpadzie Związku Radzieckiego. Jakiej odnowy doświadczyła? „Szuga. Krajobraz po imperium” to zbiór reportaży i opowieści z syberyjskiego Tomska oraz poruszających relacji mieszkańców Donbasu po rosyjskiej agresji na ich region, ale także próba zmierzenia się z fantazmatami na temat Rosji i samą strukturą reportażowych opowieści.
Agnieszka Obszańska w rozmowie z Jędrzejem Morawieckim, reporterem, publicystą, literaturoznawcą, socjologiem, znawcą Rosji - który od lat podróżuje w najdalsze jej zakątki i opisuje rzeczywistość oraz zachodzące w tym kraju złożone procesy.
Rosja ostatniej dekady to rozkwit nacjonalizmów, radykalizacja postaw, represje wobec niepokornych. Bohaterowie książki szukają kryjówek albo uciekają, trafiając do klinik psychiatrycznych, obozów dla uchodźców, wreszcie do strefy działań wojennych.
03.03.2022, 59’
Gość: Janusz Józefowicz
Jeden z kolegów z podwórka powiedział o nim: wkurzający mały geniusz... Od dziecka miał zacięcie artystyczne. Wychowywał się na wsi i w czasie wakacji, pilnując dzieci rolników, ćwiczył z nimi piosenki. Tańczył. Grał ze swoim zespołem na weselach. Ale wciąż marzył. Kiedy miał 19 lat poszedł do lubelskiego kina Kosmos na kultowy film Milosa Formana "Hair". I już wiedział o czym marzy. By zrealizować musical. I zrobił to! Musical grany jest od 31 lat i wciąż marzeniem jest zdobyć na niego bilety. Dzisiejszym bohaterem "Korzeni i skrzydeł" jest twórca musicalu Metro Janusz Józefowicz. Każdemu w tych trudnych czasach przyda się chwila wytchnienia. Chwila, by znów marzenia wzięły górę.
DLA WSZYSTKICH 02.03.2022, 60’
Polacy pomagają Ukraińcom
Można to nazwać „pospolitym ruszeniem”. Jedni szykują paczki z odzieżą, artykułami spożywczymi i zabawkami. Inni jadą na naszą wschodnią granicę, by przewieźć Ukraińców w głąb Polski. Jeszcze inni ofiarowują nawet swoje mieszkanie. Polacy z wielkim zaangażowaniem pomagają uciekającym przed wojną Ukraińcom. Ewa Świerżewska również o tym jak pomagać skutecznie i długofalowo.
DLA WSZYSTKICH 01.03.2022, 60’
Rozmowy o sprawach wschodnich
28.02.2022, 56’
Kim jest Elena Ferrante?
Myślami wciąż jesteśmy z Ukrainą, jednak na godzinę obierzemy kierunek : Włochy. Na półwyspie apenińskim także trwają protesty przeciwko agresji na Ukrainę, a Włosi wychodzą na ulicę, aby okazać solidarność z Ukraińcami. Jeśli na chwilę możemy się odciąć od tej tragicznej rzeczywistości, to być może poprzez dobrą książkę. My sięgniemy po literaturę Eleny Ferrante. Jej książki znają czytelnicy na całym świecie. „Time" umieścił tę pisarkę wśród 100 najbardziej wpływowych ludzi na świecie. Cykl neapolitański przyniósł autorce niesamowitą popularność, a jej książki zyskały status bestsellerów. Na podstawie jej twórczości powstają filmy („Córka” w reżyserii Maggie Gyllenhaal, w kinach od 4.03) i seriale („Genialna przyjaciółka” , 3 sezon serialu dostępny jest na HBO GO). Do tej pory nie wiadomo, kim jest autorka. To kobieta, czy mężczyzna, a może grupa autorów? W zdemaskowaniu Eleny Ferrante brali udział także polscy naukowcy. Czy autor, bądź autorka mają prawo do bycia anonimowym? Publiczną debatę na ten temat rozpoczął włoski dziennikarz Claudio Gatti. Uznał, że Ferrante powinna się ujawnić, bo jest to winna społeczeństwu. O fenomenie i tożsamości Eleny Ferrante porozmawiamy z italianistkami, tłumaczkami i krytyczkami filmowymi: Anną Osmólską- Mętrak i Dianą Dąbrowską oraz profesorem Janem Rybickim z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Na antenowe poszukiwanie tożsamości Eleny Ferrante zaprasza Beata Kwiatkowska.
DLA WSZYSTKICH 24.02.2022, 60’
Podsumowanie dnia
Wojna w Europie? Wkroczenie wojsk do republik? Operacja pokojowa? Agresja na Ukrainę? Dziś padło wiele nazw. Dotarło wiele informacji. Przez cały dzień dbaliśmy o to, żeby każde słowo było rzetelne i nie niosło za sobą przekłamań. Rosyjskie wojska są na terytorium Ukrainy i prowadzą działania militarne. Zagrożona jest suwerenność i integralność terytorialna naszego wschodniego sąsiada. Środowisko międzynarodowe reaguje jednoznacznie - będą najtwardsze sankcje w historii.
W specjalnym wydaniu „Placu na rozdrożu” Kuba Benedyczak i Ernest Zozuń podsumowują dzień - dzień grozy, bólu, lęku, smutku i złości.
23.02.2022, 61’
Wandalistki
Jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Everest , najwyższym szczycie Ziemii. Jako pierwsza z Polski i pierwsza kobieta na świecie zdobyła w 1986 roku K2. „Zginę w górach” - mówiła. I dotrzymała słowa. Wanda Rutkiewicz 30 lat temu zaginęła w drodze na wierzchołek Kanczendzongi (8586 m). Jej ciała nikt nie odnalazł. Trwa zbiórka na budowę jej czortenu pod Kanczendzongą. Pod koniec kwietnia odleci do Nepalu grupa budowniczych.
Tymczasem tworzy się ruch „Wandalistek” - osób chcących wspomagać górskie i wspinaczkowe projekty kobiet. Rok 2022 jest Rokiem Wandy Rutkiewicz.
22.02.2022, 60’
„Agenci ze wschodu” wydanie specjalne
Niemcy wstrzymują zatwierdzanie Nord Stream 2, Joe Biden za chwilę wygłosi orędzie w Białym Domu, Facebook wypuszcza nakładkę na zdjęcia profilowe z flagą Ukrainy... wszystko w reakcji na wczorajsze uznanie przez Władimira Putina niepodległości Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej.
To poważny krok wprzód w kwestii planowanej inwazji na Ukrainę. W nocy polskiego czasu rozpoczęto „wysyłanie sił pokojowych”.
Czy to jedyny krok, czy to dopiero początek marszu? Zastanawiają się Kuba Benedyczak i Ernest Zozuń, którzy poprowadzą specjalne wydanie audycji „Agenci ze wschodu”, poświęcone sytuacji we wschodniej Ukrainie.
21.02.2022, 55’
Podróż po niebie. O pracy kontrolera ruchu lotniczego
Przeszła wszystkie szczeble zawodowej kariery. Jest bardzo prawdopodobne, że to ona zadbała o to żebyście wracając samolotem z wakacji bezpiecznie wylądowali.
Rozmowa z Sylwią Katarzyńską - od ponad 20-stu lat kontrolerką ruchu lotniczego. To jeden z najbardziej odpowiedzialnych i stresujących zawodów na świecie. Jednocześnie owiany nieco mgłą tajemnicy. Postaramy się przebrnąć przez trudny lotniczy slang, zdradzić nieco szczegółów tej wyjątkowo obciążającej pracy. Będzie też trochę śmiechu i dystansu.
17.02.2022, 60’
goście: Kasia i Jacek Sienkiewicz (duet Kwiat Jabłoni)
Dlaczego nie zostali lekarzami, tylko muzykami? Czy ich tata - Kuba Sienkiewicz, lider Elektrycznych Gitar - chodził na wywiadówki? Jak w ich wykonaniu wyglądał okres młodzieńczego buntu i jak to było, gdy grali na... weselu.
To wyjątkowa rozmowa w cyklu „Korzenie i skrzydła”. Po raz pierwszy w studiu pojawiły się dwie osoby. I po raz pierwszy pochodzące nie z jakiegoś małego miasteczka, ale z Warszawy. Co więcej - od dzieciństwa musieli mierzyć się z byciem dziećmi sławnego taty.
Gośćmi Grzegorza Sajóra są Kasia Sienkiewicz i Jacek Sienkiewicz, czyli Kwiat Jabłoni.
16.02.2022, 62’
„Kobiety pistolety”
Maria Kowalska w czasie II wojny światowej była jedną z czterdziestu żołnierek, na które wołano „kobiety pistolety”. Po upadku Powstania Warszawskiego trafiła do obozu koncentracyjnego Stutthof. Ocalała, uciekając z marszu śmierci. Po wielu dziesięcioleciach od tamtych wydarzeń dzieli się bolesnymi wspomnieniami z Wiktorem Krajewskim, autorem książki „Kobiety pistolety”.
15.02.2022, 60’
Agenci ze wschodu: O miejscach, w których konflikty są podgrzewane i kreowane
Rosjanie od wielu lat utrzymują konfliktową sytuację w niektórych regionach w państwach poradzieckich: Naddniestrze, Osetia, Abchazja, Górski Karabach, wreszcie Wschód Ukrainy. O tym, jak żyją ludzie w sytuacji ciągłej niepewności. Kiedy regiony używane są przez Rosję do szantażu. I do jakich metod potrafi posunąć się Kreml.
14.02.2022, 61’
Miłość i nienawiść w sporcie
Miłość i nienawiść w sporcie. Dlaczego kibice Widzewa i ŁKS-u się nienawidzą? Skąd tak negatywne podejście do siebie fanów Legii i Lecha, czy Wisły i Cracovii? Ale jako, że mamy walentynki, opowiemy również o miłości w sporcie - tej na szczęście nie brakuje.
10.02.2022, 59’
Romantyzowanie polskiej mafii
O tym czy polska mafia była koniecznym czynnikiem polskiej transformacji ustrojowej i początków kapitalizmu i o kulturze, w której wraca jej temat.
Gośćmi audycji są Piotr Pytlakowski z Tygodnika Polityka i Marcin Klimkowski z Radia 357.
09.02.2022, 60’
O świecie bez architektów
O świecie bez architektów i o tym, że większość budynków to nie dzieła sztuki opowie... architekt Jakub Szczęsny .
Sprawdzimy jak zamieszkać w ziemi i nie płacić rachunków za ogrzewanie, odwiedzimy kolumbijskie i brazylijskie fawele i dowiemy się z czego wyplatali swoje swoje wyspy mieszkańcy mokradeł na Bliskim Wschodzie.
08.02.2022, 60’
Na co najczęściej narzekasz?
„Polacy są tak agresywni a to dlatego że nie ma słońca” - w słowach Kazika Staszewskiego jest dużo prawdy. Ale przyczyna nie tkwi tylko w pogodzie.
Potwierdzimy, że jesteśmy narodem narzekaczy. Ale i nie potępimy tej cechy. Być może w tym szaleństwie jest metoda i być może w narodowym narzekaniu jest sens. Gościem Marcina Cichońskiego będzie psycholożka, Karolina Tyc-Kosowska.
07.02.2022, 60’
Fundacja „Święta bez Taty”
Ukraina w cieniu wojny. Halina Batryn i jej córka Wiktoria, z pomocą Piotra Tymy, byłego szefa Związku Ukraińców w Polsce założyli fundację „Święta bez Taty”. Zbierają pieniądze i wsparcie dla ponad 4 tysięcy dzieci sierot, które straciły podczas wojny na Ukrainie , tatę – żołnierza. Akcja jest nie tylko świąteczną zbiórką ale i gestem pamięci o tych, którzy walczą o Ukrainę i gestem pomocy dzieciom tak mocno doświadczonym przez wojnę w Donbasie, na wschodzie kraju.
Michał Żakowski porozmawia z Haliną i Wiktorią Batryn oraz Piotrem Tymą o tym jak sobie radzą ludzie, którzy stracili swoje domy i bliskich podczas wojny.
03.02.2022, 60’
gość: Muniek Staszczyk
Jestem chłopakiem z drugiego bloku, Tata na hucie, a mama w spożywczaku...
Na mym podwórku lubiliśmy Smokie, Latę i Deynę, Charliego Aniołki...
Tato, pokazałeś mi jak swą pasję mieć, i pierwsze książki...
Mamu, nauczyłaś mnie jak z ludźmi żyć, i czuć ich troski...
Chyba żaden artysta nie zawarł w swych tekstach tyle refleksji o swych korzeniach... I o ludziach, którzy go w życiu inspirowali.
Muniek Staszczyk, który powraca z T.Love na muzyczną scenę opowie w cyklu ,,Korzenie i skrzydła” o swym rodzinnym domu na Rakowie w Częstochowie, o słynnym IV Liceum Ogólnokształcącym oraz komu kibicuje, gdy Raków gra z Legią. Zaprasza Grzegorz Sajór.
02.02.2022, 60’
O neuroróżnorodności
ADHD, dysleksja, zespół Touretta, schizofrenia, choroba dwubiegunowa. Rozmowa o neuroróżnorodności. Czym jest, a czym nie jest; czy zawsze istniała, czy też jest wymysłem ostatnich lat. O mitach i stereotypach, które nie mają nic wspólnego z rzeczywistością, a krzywdzą i stygmatyzują.
01.02.2022, 60’
Agenci ze wschodu: Jaki jest cel działań Rosji?
Gorąco na wschodzie Europy. Rosja zgromadziła na granicy z Ukrainą 120 tysięcy żołnierzy i ciężki sprzęt wojskowy. Jednocześnie zażądała od Stanów Zjednoczonych, by ograniczyły swoją obecność militarną i polityczną w Europie Wschodniej, między innymi, aby wycofały swoje wojska z Polski. Tym samym Kreml chce ustanowienia swojej strefy wpływów w naszym regionie świata. Jaki jest cel działań Rosji wobec Ukrainy, UE i NATO?
31.01.2022, 60’
O przyrodzie zimą
Dwaj Ludzie z Puszczy obserwują przyrodę zimą. Opowiadają o tym, jak zwierzęta na różne sposoby potrafią przystosować się do niskich temperatur. Od hibernacji poprzez zmianę piór lub sierści po migracje.
27.01.2022, 60’
Woodstock '99
Był rok 1999. Kuba Benedyczak właśnie rozpoczął naukę w XVII Liceum Ogólnokształcącym im. Agnieszki Osieckiej we Wrocławiu. W tym samym roku, w Stanach Zjednoczonych zorganizowano festiwal Woodstock ’99...
Zebrał większość muzycznych idoli ówczesnych licealistów. Niestety, Woodstock’99 nie okazał się festiwalem miłości i pokoju. Doszło do rozruchów i podpaleń. Na scenie dominowały mocne brzmienia Limp Bizkit, Rage Against The Machine i Metalliki. Narkotyki można było kupić za 4 dolary, za to dla 400 tysięcy uczestników zabrakło wody, jedzenia i toalet. Molestowane wtedy nastolatki do dziś zgłaszają się do fundacji pomagającym kobietom. Festiwalowe wydarzenia pokazuje film dokumentalny HBO Max pt. „Woodstock 99. Pokój, Miłość i Agresja”.
Czy na przełomie stuleci nastolatki uśmierciły muzykę? Czy na przebieg festiwalu miała wpływ agresywna muzyka białych facetów w czapkach baseballowych noszonych tyłem? Być może na scenie Woodstocku zabrakło kobiet? A może nie były to wcale takie spokojne i piękne czasy, jak opisują to twórcy dokumentu HBO? Najważniejsze pytanie jednak brzmi: czy i czym obecna scena muzyczna i festiwale różnią się od Woodstock’99?
Kuba Benedyczak porozmawia o tym z Marcinem Cichońskim i Bartkiem Chacińskim z Tygodnika Polityka.
26.01.2022, 60’
O pieskim życiu
W tym odcinku "Placu na rozdrożu" porozmawiamy o świadomej adopcji psów. Wytłumaczymy, na czym polega prowadzenie domu tymczasowego i zastanowimy się nad tym, jakie są plusy i minusy zakupu psa z hodowli. Ola Budka zaprosiła do studia Magdalenę Kordas - prezeskę Fundacji Mikropsy, Barbarę Nieścioruk - założycielkę szkoły Wymarzony Pies oraz Dianę Karpowicz i Zuzę Karaś z projektu Pieski Dla. Tuż przed 30. finałem WOŚP porozmawiamy też o tym, jak właściciele psów i same czworonogi mogą dołożyć swoje pięć groszy (a często nawet dużo dużo więcej) do fundacyjnej puszki.
25.01.2022, 60’
Dlaczego młodzi ludzie nie chcą mieć dzieci?
Młodzi ludzie nie chcą wydawać na świat potomstwa. Powód: pandemia, światowy kryzys gospodarczy i militarny, ocieplenie klimatyczne, które nie jest już mrzonką ekologów tylko widać je na każdym kroku. W Wlk Brytanii powstał nawet ruch Birth Strike. Tymczasem demografowie biją na alarm!
24.01.2022, 61’
"Alaska. Przystanek na końcu świata"
Żaneta Auler rozmawia na Alasce z Damianem Hadasiem o jego najnowszej książce "Alaska. Przystanek na końcu świata".
Największym, ale najrzadziej zaludnionym stanie Ameryki, gdzie na kilometr kwadratowy przypada pół mieszkańca a do stolicy nie prowadzi żadna droga lądowa.
Żyje się tu wśród zapierającej dech w piersi przyrody i na granicy płyt tektonicznych. Trzęsienie ziemi jest tu więc tak samo prawdopodobne jak spotkanie z niedźwiedziem czy łosiem.
20.01.2022, 60’
gość: Alicja Majewska
19.01.2022, 59’
Winny czy niewinny?
Winny, niewinny. Michał Wierzchoń 20 lat temu przyznał się do zabójstwa 18 letniej sąsiadki. Mówił, że takie zeznania wymusili policjanci. To jeden z przykładów spraw, w których proces sądowy pozostawia więcej pytań niż odpowiedzi.
18.01.2022, 61’
O pamięci i poszukiwaniu przodków
Rozmowa Anny Dudzińskiej z Patrycją Dołowy, autorką książki “Skarby”, o żydowskich korzeniach, pamięci, poszukiwaniu przodków.
17.01.2022, 60’
Agenci ze wschodu - Kazachstan
Na przełomie grudnia i stycznia przez Kazachstan przeszły największe w historii tego państwa protesty krwawo stłumione przy udziale wojsk rosyjskich. Jaka przyszłość czeka Kazachstan i co planuje wobec tego bogatego w surowce kraju Rosja?
13.01.2022, 60’
Po co nam celebryci?
Rośnie liczba celebrytów, których kojarzymy z wsiadaniem za kierownicę w stanie nietrzeźwości lub bez prawa jazdy. Byli też tacy, którzy poza kolejką, niemal jako pierwsi, zostali zaszczepieni. Śmiech wywoływały tezy o tym, jakoby pandemia skazała ich na życie w niedostatku.
Kontrowersje to stały element życia celebrytów. Mata i McDonalds, Edyta Górniak i pieśni patriotyczne, i tak dalej, i dalej. A to wszystko spotykające się z uwagą tabloidów, a co za tym idzie, Polaków.
W „Politkulturze” gośćmi Kuby Benedyczaka są profesorowie Wiesław Godzic i Piotr Siuda.
12.01.2022, 60’
O świecie idealnym
O świecie idealnym bez wojen, pomocnym i wyrozumiałym dla siebie. Co wtedy robiliby dziennikarze, eksperci, politycy ? O wydarzeniach prawdopodobnych ale pomijanych - nazywanych w prognostyce szarymi nosorożcami.
11.01.2022, 60’
Pałac Kultury i Nauki w Warszawie
Mija 70 lat od podjęcia decyzji o budowie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Będzie o ciekawostkach i tajemnicach tej budowli, którą niektórzy chcieliby zburzyć inni traktują jak symbol miasta
10.01.2022, 60’
Pełnosprawni w miłości
Niepełnosprawność ruchowa nie stanowi bariery w realizowaniu takich aspektów życia jak: relacje rodzinne, towarzyskie, intymne oraz rodzicielstwo. Dla Małgorzaty największym wyzwaniem było znalezienie lekarza, który zgodzi się prowadzić ciążę kobiety z niepełnosprawnością. Dziewczyna z Fioletową Nogą uważa, że protezy kończyn powinny być nie tylko funkcjonalne, ale też estetyczne i kobiece. Artur wychodząc na spacer z córką, nie musi się obawiać czy ma wygodne buty, tylko czy bateria w wózku elektrycznym jest naładowana.
06.01.2022, 59’
gość: Kasia Stankiewicz
Z domu rodzinnego w Działdowie słyszała odgłosy pociągów mknących albo w stronę Gdańska, albo Warszawy.
Marzyła, by kiedyś wsiąść w taki pociąg ku spełnianiu własnych marzeń.
Tym pociągiem do sławy okazał się dla niej program „Szansa na sukces" z udziałem Varius Manx.
Wygrała go, a niebawem została wokalistką zespołu. Kasia Stankiewicz w „Korzeniach i skrzydłach” opowie o swoim rodzinnym domu, o siostrze i rodzicach, którzy też występowali na scenie i o tym, jak pokonywać własne słabości czy może nawet kompleksy.
04.01.2022, 58’
Publicystyka w 357
W grudniu Władimir Putin odwiedził Indie i spotkał się z szefem tamtejszego rządu. Oba kraje podpisały szereg umów regulujących współpracę, przede wszystkim handlową i zbrojeniową. Indie będą produkowały karabinki AK-203, Rosja dostarczy systemy rakietowe S-400. Co to oznacza dla reszty świata?
03.01.2022, 59’
Voces Gaudii
Voces Gaudii to pierwszy w Polsce chór osób LGBT i ich sojuszników. Wspólne śpiewanie to sposób na budowanie wspólnoty, ale też zaznaczenie swojej obecności w społeczeństwie i rodzaj walki o równe prawa.
30.12.2021, 59’
Eksperyment w puszczy
W Puszczy Kampinoskiej od lat 60. trwa niezwykły eksperyment. Kiedy w 1959 roku zakładano Kampinoski Park Narodowy, w jego granicach znalazło się ponad 70 wsi, które zamieszkiwało kilkanaście tysięcy osób. Dziś mieszka tam już tylko 1,5 tysiąca ludzi, a po wielu osadach zostały wyłącznie fundamenty i piwnice przeznaczone dla nietoperzy. Las rozrasta się - na niespotykaną skalę odtworzono biosferę.
Czy w dobie katastrofy klimatycznej możemy mieć nadzieję, że przyroda ma szansę się odbudować? Takie pytania stawia między innymi Sayam Ghosh - fotograf, którego wystawę "Jak powraca las" można oglądać w Muzeum Warszawy. Gośćmi będą też Jan Brykczyński, kurator wystawy oraz Dawid Masło, biolog, edukator i laureat konkursu Popularyzator Nauki 2021.
29.12.2021, 60’
"Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku"
Rozmowa z Agnieszką Gajewską o książce "Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku". Autorka, literaturoznawczyni i badaczka twórczości Lema, dotarła do archiwów, z których nikt wcześniej nie korzystał. Dzięki temu odtworzyła pieczołowicie pierwsze lata życia pisarza, ale też postawiła mocno udokumentowaną tezę: doświadczenie wojny i ocalenie z Zagłady miało fundamentalny wpływ na Stanisława Lema i jego twórczość, która pełna jest zakamuflowanych odniesień do jego życiowych doświadczeń.
28.12.2021, 60’
O zwierzęcym języku
Kiedyś wierzono, że w wigilijną noc zwierzęta mówią ludzkim głosem. Dziś wiemy, że zwierzęta faktycznie "mówią" - chociaż używają do tego zupełnie innych środków komunikacji niż głos. O roli zapachów, mowy ciała i pozostawionych śladów opowie "Dwóch ludzi z puszczy".
27.12.2021, 60’
Podsumowanie sezonu Formuły 1
Formuła 1 - synonim wielkich pieniędzy, nowoczesnych technologii, szybkich samochodów i emocjonujących wyścigów. Na podsumowanie sezonu zaprasza Michał Gąsiorowski i jego gość - Aldona Marciniak z Przeglądu Sportowego.
23.12.2021, 60’
Dlaczego pomagamy?
Bidul, żebrak, bezdomny - tak czasami niepochlebnie mówimy o ludziach którzy potrzebują pomocy. A zwykle są to po prostu ludzie na zakręcie życiowym.
O tym, jak pomagać mądrze i z wyczuciem, porozmawiamy z Joanną Sadzik prezeską Stowarzyszenia Wiosna, siostrą Małgorzatą Chmielewską ze Wspólnoty Chleb Życia, europosłanką Janiną Ochojską, Katarzyną Błażejewską Stuhr, która pomaga uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej.
22.12.2021, 60’
gościni: Ania Skrobiszewska
„Co położę pod choinką/ Chyba siebie tylko mogę"
Fragment wiersza, który Grzegorz Ciechowski umieścił w kalendarzu pod datą 22.12.2001. W 20. rocznicę śmierci Obywatela G.C. rozmawiam z Anią Skrobiszewską. O ich domu i miłości, o dzieciach i tym, co odziedziczyły po Ojcu. To rozmowa, która odkrywa Grzegorza Ciechowskiego prywatnego, ale także dopełnia wizję Artysty kompletnego.
21.12.2021, 61’
Agenci ze wschodu - za co kochają wschód?
"Agenci ze Wschodu" zazwyczaj rozbierają na czynniki pierwsze to, co w Rosji dla nas inne, dziwne, niepokojące. Tym razem jednak Kuba Benedyczak zapyta swoich gości, za co kochają Wschód.
20.12.2021, 62’
O byciu razem
Spotkanie z Jarosławem Mikołajewskim, poetą, pisarzem i tłumaczem z języka włoskiego. Rozmowa o miłości do Włoch i o tym, jak Włosi potrafią być razem. Czy nam nie brakuje na co dzień bliskości? Co nam przeszkadza w jej uzyskaniu?
16.12.2021, 60’
Politkultura: co memy mówią o nas?
Co memy mówią o nas, naszym stosunku do świata, polityki i polityków?
Czy politycy sami piszą najlepsze memy, a ich twórcy niewiele już muszą robić?
Co byśmy zrobili gdyby polityk usiadł obok nas w pociągu?
W "Placu na rozdrożu" rozmawiamy o politycznej satyrze w internecie, zaprasza Kuba Benedyczak.
Gość: Michał Marszał, admin profili Tygodnika NIE
15.12.2021, 61’
O emigracji, Nowegii i spełnianiu marzeń
Gościem audycji jest Piotr Mikołajczak, autor reportaży i przewodnik po Islandii.
14.12.2021, 59’
O Kalinie Jędrusik
Gościem audycji jest autorka książki "Niemoralna. Kalina"- Ula Ryciak
13.12.2021, 60’
O potrzebie opowiadania historii w rocznicę 13 grudnia
09.12.2021, 60’
Gość: Marek Niedźwiecki
Czy wyobrażają sobie Państwo, że Marek Niedźwiecki nie pracuje w radiu? Tylko na przykład jest kierownikiem biblioteki? Z całą pewnością NIE! A on sam - jak przyznaje - nieraz o tym marzy... W dzisiejszej rozmowie z cyklu „Korzenie i skrzydła” najmniej będzie o muzyce. Będzie za to o tęsknocie za dzieciństwem i za rodzinnym Szadkiem. O tym, co śni się panu Markowi i dlaczego w domu rodzinnym unosił się zapach wspaniałych wędlin. O tym, co było lekarstwem na nieśmiałość i jak wielką tremą było dla niego... prowadzenie Wiadomości TVP. No a na koniec zabrzmi wyjątkowy utwór... Trzeba koniecznie słuchać i to do samego końca.
08.12.2021, 62’
Młodzieżowe słowo roku
Cringe, foliarz, boomer? Które słowo wygra w plebiscycie Młodzieżowe Słowo Roku? I w jaki sposób wyniki plebiscytu świadczą o naszej rzeczywistości?
07.12.2021, 54’
"Agenci ze Wschodu": Stowarzyszenie Memoriał
"Agenci ze Wschodu": rosyjska prokuratura zażądała likwidacji Stowarzyszenia Memoriał - organizacji zajmującej się historią Związku Radzieckiego i prawami człowieka.
06.12.2021, 56’
Gość: Robert Kubica
Wywiad z Robertem Kubicą, najsłynniejszym polskim kierowcą wyścigowym i rajdowym.
02.12.2021, 60’
Politkultura
Wielkie pieniądze, przemyt, świat narkotykowych bossów. Czy popkultura przedstawia międzynarodowy handel narkotykami zgodnie z rzeczywistością?
01.12.2021, 61’
Będziemy walczyć nie o paliwa czy złoto, tylko o wodę!
Jeśli wyłączasz kran myjąc zęby, korzystasz z prysznica zamiast z wanny, włączasz pranie tylko jeśli pralka jest pełna - brawo! Nie tylko dbasz o budżet domowy, ale i zasoby wody na świecie, które kurczą się w zastraszającym tempie. Kryzys ma nastąpić w 2050 roku. Eksperci przewidują: będziemy walczyć nie o paliwa czy złoto, tylko o wodę!
30.11.2021, 61’
"Istnienie Poszczególne" o Tomaszu Stańce
Słuchowisko dokumentalne o Tomaszu Stańce "Istnienie Poszczególne". Tomasz Stańko przyjeżdża do rodzinnego Rzeszowa, żeby zaprezentować nowo napisany hejnał miasta. Wizycie towarzyszą skrajne emocje. W oczekiwaniu na koncert muzyk przypomina sobie całe swoje życie i koniecznie chce zakończyć jedną niezałatwioną od dawna sprawę... Tutaj wszystko się zaczęło, czy również tu wszystko się skończy?
Słuchowisko "Istnienie Poszczególne", to historia inspirowana życiem i twórczością Tomasza Stańko z silnie obecnymi wątkami biograficznymi, niepozbawiona jednak również fikcji literackiej. Autorem scenariusza i reżyserem spektaklu jest związany z Teatrem im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie Michał Chołka. W rolę Tomasza Stańko wcielił się Robert Żurek – jeden z najbardziej charakterystycznych aktorów Teatru im. Wandy Siemaszkowej. Inicjatorem powstania słuchowiska, a także koordynatorem muzycznym jest Bartłomiej „Eskaubei” Skubisz.
29.11.2021, 60’
Gość: Katarzyna Krakowiak
Konstruowała pirackie radiostacje, rejestrowała dźwięki odbite od Księżyca, odtworzyła radiowęzeł działający na terenie Stoczni Gdańskiej. Do współpracy zaprasza ornitologów, akustyków, astronomów. Katarzyna Krakowiak, bo o niej mowa, tworzy rzeźby, performance, obiekty, kompozycje i instalacje, których tworzywem jest dźwięk
25.11.2021, 60’
gość: Krystyna Prońko
24.11.2021, 63’
"Podaj dalej": spotkanie z Tessą Capponi-Borawską
Justyna Godz zaprasza na spotkanie z Tessą Capponi-Borawską, włoską arystokratką, pisarką, autorką tekstów i programów kulinarnych.
23.11.2021, 60’
Cykl "Agenci ze Wschodu": o kryzysie na polsko-białoruskiej granicy
"Agenci ze Wschodu" o kryzysie na polsko-białoruskiej granicy: dlaczego do niego doszło? Jak działa Łukaszenka i co próbuje osiągnąć?
22.11.2021, 59’
"Nikifor. Malarz nad malarzami"
Rozmowa o otwartej niedawno wystawie "Nikifor. Malarz nad malarzami" w warszawskim Muzeum Etnograficznym. W ramach wystawy monograficznej jednego z najbardziej znanych na świecie malarzy naiwnych, będzie można obejrzeć ponad 130 jego prac.
18.11.2021, 61’
Politkultura
"Politkultura": wielkie pieniądze, przemyt, świat narkotykowych bossów. Czy popkultura przedstawia międzynarodowy handel narkotykami zgodnie z rzeczywistością?
17.11.2021, 60’
"Podaj dalej" z Natalią de Barbaro o „Czułej przewodniczce"
"Podaj dalej": spotkanie z Natalią de Barbaro i rozmowa o książce „Czuła przewodniczka”, o schematach, w które popadamy jako kobiety, ale też o czułości wobec siebie i otoczenia i o współodczuwaniu zbiorowym w kontekście aktualnych wydarzeń w Polsce.
16.11.2021, 60’
Czy są pytania, których nie powinniśmy zadawać?
To kiedy dzieci? Dlaczego jesteś taki chudy? Przytyłaś? Jesteś w ciąży? To ile ci płacą? O pytaniach, na które nie ma miejsca w przestrzeni publicznej oraz prywatnej. Gdzie jest granica, której nie należy przekraczać? Jak reagować na krzywdzące pytania i komentarze? Gościniami: Elżbieta Lange - autorka książek, psychoterapeutka oraz dietetyczka i psychodietetyczka Katarzyna Błażejewska-Stuhr, czyli współzałożycielki fundacji Kobiety bez diety oraz Marta Skiba z tria Frel.
15.11.2021, 60’
Rozmowa z Tomaszem Słomczyńskim, autorem książki "Kaszebe"
Kaszuby, podobnie jak Śląsk, są na tle pozornie monolitycznej tożsamościowo Polski regionem wyjątkowym. Przez lata traktowane z podejrzliwością – dla jednych zbyt polskie, dla drugich zbyt niemieckie. Rozpięte pomiędzy Wschodem a Zachodem, z własnym językiem, świadome swej odrębności, mocno zanurzone w historii, otoczone wspaniałą przyrodą.
Dla Tomasza Słomczyńskiego Kaszuby od kilku lat są domem, ale także wyzwaniem. Uczy się języka, opisuje lokalne historie zbierane podczas wędrówek. Ta kaszubskawanoga daje mu możliwość spojrzenia z bardzo bliska, a spotkania z miejscowymi i przyjezdnymi stają się punktem wyjścia do opowieści o złożonej tożsamości Kaszubów, ich burzliwej przeszłości i współczesnych problemach.
11.11.2021, 60’
gość: Chris Niedenthal
Korzenie i skrzydła: Gościem będzie Chris Niedenthal, jeden z najważniejszych polskich fotografów. Urodzony w Londynie syn emigrantów wojennych fotografował najważniejsze wydarzenia lat 70. i 80.
10.11.2021, 62’
gość: Monika Kuhnke
Historie trochę jak z Indiany Jonesa, a trochę, jak z Sherlocka Holmesa. Rozmowa z Moniką Kuhnke, która zajmuje się odzyskiwaniem dzieł sztuki utraconych przez Polskę w czasie wojny.
09.11.2021, 60’
Cykl "Agenci ze Wschodu": 15. Festiwal Filmów Rosyjskich Sputnik
Zbliża się 15. Festiwal Filmów Rosyjskich Sputnik. Jakie jest nowe kino rosyjskie? Co warto obejrzeć?
08.11.2021, 59’
O gadżetach do obserwowania przyrody
"Dwóch ludzi z puszczy" porozmawia o gadżetach, które kupujemy, kiedy chcemy obserwować przyrodę. Co nam się rzeczywiście przyda, a co jest absolutnie zbędne?
04.11.2021, 60’
Czy ceny mieszkań zaczną spadać?
Mieszkań buduje się najwięcej od końcówki lat 70.
Ilość pieniędzy wypłacanych przez banki w formie kredytów hipotecznych jest najwyższa w historii.
Nie brakowało takich, którzy o sytuacji na rynku nieruchomości w ostatnich miesiącach czy kwartałach mówili "pachnie bańką".
Ale być może rynek mieszkaniowy dociera powoli do punktu zwrotnego...
03.11.2021, 60’
gość: Andrzej Bachleda-Curuś
Gościem będzie Andrzej Bachleda-Curuś, jeden z najlepszych polskich narciarzy alpejskich, który w pewnym momencie porzucił sport dla muzyki.
02.11.2021, 60’
Politkultura: o celebrytach w pomocy humanitarnej
"Politkultura" tym razem o celebrytach w pomocy humanitarnej. Czy ich obecność faktycznie pomaga sprawie? A może to tylko element wielkiego, międzynarodowego przemysłu, którego osią jest pomoc humanitarna?
01.11.2021, 60’
gość: Jens Orback
Jens Orback to szwedzki dziennikarz i polityk, autor książki "Gdy inni świętowali zwycięstwo. Historia mojej matki". Jak rozmawiać z bliskimi o traumatycznych wydarzeniach z przeszłości? Co się dzieje w rodzinie, w której doświadczenie przemocy jest ukrywane, nigdy nie wypowiedziane? Czy wydobycie tych doświadczeń na światło dzienne pomaga?
28.10.2021, 61’
gość: Robert Korzeniowski
Opowie o szlaku turystycznym swojego imienia na Podkarpaciu, dlaczego miał zwolnienie z WF, ulubionym pluszowym misiu i jak przewodził podwórkowej bandzie.
No i w końcu, jak to się stało, że zamiast karierę Bruce Lee wybrał karierę chodziarza?
27.10.2021, 60’
"28 marzeń. Niepełnosprawni w drodze na Hel"
Cześć z nich podróżuje samodzielnie, inni wsiedli na tandem z wychowawcą, dwie osoby jadą w rowerowych przyczepkach.
Chcą odwiedzić 17 latarni morskich na polskim wybrzeżu . Część trasy mają już za sobą. 2 etap w czerwcu następnego roku.
W przerwie uczestnicy wyprawy "28 marzeń. Niepełnosprawni w drodze na Hel" odwiedzą Radio 357 i będą gośćmi Romy Leszczyńskiej w audycji Plan na rozdrożu 27 października o 21.00.
25.10.2021, 60’
O aborcji
Trzy kobiety. Każda w innym miejscu życia, z innymi doświadczeniami i inną perspektywą. Opowiadają nam swoje historie, dzielą się bardzo intymnymi, trudnymi przeżyciami. Nikogo nie osądzają, mówią o sobie, o tym co dane im było doświadczyć. To w reportażu Anny Dudzińskiej i Olgi Mickiewicz.
I także my nie będziemy nikogo oceniać, będziemy z szacunkiem słuchać i pytać. Naszym zdaniem to jedyna droga do porozumienia. Chcemy zrozumieć podłoże punktu widzenia drugiego człowieka.
Mija rok od decyzji Trybunału Konstytucyjnego. Tematem Placu na Rozdrożu będzie aborcja.
21.10.2021, 60’
Fenomen Izmiru
Izmir – dawniej Smyrna – jest uznawany za jedno z najbardziej egalitarnych i wolnych miast w Turcji, choć niektórym jego mieszkańcom wciąż trudno odejść od tradycyjnych wartości. O fenomenie tego miejsca opowie Marcelina Szumer-Brysz.
20.10.2021, 61’
gość: Magda Mołek
Znana i lubiana "pani z telewizji", kiedy z niej odeszła, założyła swój kanał na YouTube. Odważnie rozmawia o seksie we własnym podcaście. O kim mowa? O Magdzie Mołek!
19.10.2021, 60’
O ekologicznych mitach
Które siatki są bardziej ekologiczne - plastikowe czy bawełniane? Czy jesteśmy w stanie poradzić sobie bez kontaktu z przyrodą? O różnych przekonaniach dotyczących środowiska rozmawiać będzie "Dwóch ludzi z puszczy" - Marcin Cichoński i Adam Zbyryt.
