10.09.2024, 9’
Cebulowa rodzina
Słowa pod lupą
Czym cebula zasłużyła się polszczyźnie? Co cebularz ma wspólnego z cebulactwem? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając... więcej
03.09.2024, 12’
Barber, perfumer i toner
Słowa pod lupą
Czym się różni stylistka paznokci od poczciwej manikiurzystki? Czy twarz ma coś wspólnego z drukarką? Kto zajmuje się zawodowo perfumami? O nowych... więcej
25.06.2024, 8’
Pokolenie kanapkowe
Słowa pod lupą
Co mają wspólnego pokolenie kanapkowe, truskawkowy zaciąg i ratownik żywności? W dzisiejszym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna... więcej
18.06.2024, 7’
Kawa kuloodporna
Słowa pod lupą
Co wspólnego ma cierpienie za miliony z kawą kuloodporną? O nowych skrzydlatych słowach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają... więcej
11.06.2024, 8’
Pigułki w języku
Słowa pod lupą
Co się stanie, jeśli przełkniemy czerwoną pigułkę? A co – jeśli czarną lub niebieską? O pigułkach w nowych wyrażeniach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
04.06.2024, 11’
Borderka
Słowa pod lupą
Wśród nowych słów są takie, które pozwalają oswoić życie z chorobą. O takich słowach opowiedzą dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również... więcej
28.05.2024, 12’
Madka i jej hory bombelek
Słowa pod lupą
Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska porozmawiają o słowach, które rozpowszechniły się w internecie i podobno są czyjegoś autorstwa, lecz próżno... więcej
21.05.2024, 9’
Czy konie mnie słyszą?
Słowa pod lupą
Co zawdzięczamy Stanisławowi Barei? O nowym życiu starych cytatów opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do odwiedzania... więcej
14.05.2024, 13’
Zęby w butiku
Słowa pod lupą
Leczymy zęby, ale jak? Po królewsku, z rozkoszą, z artyzmem? Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska spróbują dotrzeć do treści ukrytych w nazwach... więcej
07.05.2024, 13’
Kto jest krawędziowy?
Słowa pod lupą
Krawędziowy, caspering, lazy girl job – o nowych trendach (nie tylko językowych) wymyślonych przez pokolenie Z opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
30.04.2024, 12’
Na uro bez alko
Słowa pod lupą
Czy w Czewie jest dużo wetów? A czy to prawda, że w kujpomie są najlepsze bugsy? Co zrobić, żeby uro nie skończyły się awanti? O starych słowach w... więcej
23.04.2024, 10’
Manspreading
Słowa pod lupą
Manspreading, womanspreading a stereotypy dotyczące kobiet i mężczyzn. O co chodzi? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
16.04.2024, 9’
Butikowy i koncepcyjny
Słowa pod lupą
Do jakiego hotelu wybrać się na majówkę? Butikowego czy koncepcyjnego? O tych dwóch starych, a jednocześnie nowych słowach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
09.04.2024, 11’
Chady i incele
Słowa pod lupą
Co nowe słowa mówią o relacjach damsko-męskich z punktu widzenia „aktywistów męskich”? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
02.04.2024, 11’
Manosfera
Słowa pod lupą
Pewne nowe słowa i wyrażenia tworzą swoisty mikrokosmos. Szczególnie zwraca uwagę obraz mężczyzn, jaki się wyłania z zestawienia nowych słów. A... więcej
26.03.2024, 12’
Czy umiesz w wyjaśnianie?
Słowa pod lupą
Niektóre nowe słowa i konstrukcje od razu rzucają się w oczy, inne pojawiają się prawie niezauważalnie. O tych drugich opowiedzą Agata Hącia i... więcej
19.03.2024, 10’
Smartfonowa szyja
Słowa pod lupą
Od dawna znamy zimny łokieć, a niedawno pojawiły się covidowe ramię i smartfonowa szyja. O co chodzi? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
12.03.2024, 11’
Ciarki wstydu
Słowa pod lupą
Jak opisujemy uczucie zażenowania? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych wyrazów... więcej
05.03.2024, 11’
Mem
Słowa pod lupą
Nie ma współczesnej kultury popularnej bez memów. Czyli bez czego? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,
które zachęcają również... więcej
które zachęcają również... więcej
27.02.2024, 11’
Biologia totalna
Słowa pod lupą
Czym jest biologia i co jest totalne, zasadniczo wiemy. Ale czym jest biologia totalna? O tym wyrażeniu opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
20.02.2024, 7’
Ten uczuć, gdy masz zostawić komcia…
Słowa pod lupą
Uczuć, komcio, mesio – o tych słowach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych wyrazów... więcej
13.02.2024, 13’
E-
Słowa pod lupą
Czym się różni „e-hulajnoga” od „e-konta”? Czym jest „e-taca”, a czym „e-taxi”? O nowych słowach z początkową cząstką „e-” opowiedzą Agata Hącia i... więcej
06.02.2024, 10’
Silvers
Słowa pod lupą
Kim jest silvers? Czy reprezentuje srebrne tsunami? I co na to włosomaniacy? O ludziach opisywanych przez pryzmat włosów opowiedzą Agata Hącia i... więcej
30.01.2024, 12’
Placki w plackarni
Słowa pod lupą
Gdzie jadamy pierogi? W pierogarni, pierożarni, pierogerni czy pierogowni? Co robimy w antykawiarni? O nazwach nowych lokali gastronomicznych... więcej
23.01.2024, 9’
W świecie sauny
Słowa pod lupą
Kto nie był w saunarium, nie zna trendów. Nie tylko językowych. Co nowego w słownictwie dotyczącym kultury dbania o ciało i duszę? O tym opowiedzą... więcej
16.01.2024, 10’
Skrytoholik gra w chińczyka
Słowa pod lupą
Co nowego w słownictwie, tym razem alkoholowym? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych... więcej
09.01.2024, 10’
wielkie pranie
Słowa pod lupą
Greenwashing, veganwashing, purplewashing, pinkwashing… Co się kryje za tymi słowami? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
19.12.2023, 7’
Cyberchondryk
Słowa pod lupą
Kim jest cyberchondryk i co ma wspólnego z butoholikiem? Opowie o tym Agata Hącia, która zachęca również do poznawania nowych wyrazów na... więcej
05.12.2023, 10’
Fejsy i twarze
Słowa pod lupą
Twarz kryje się nie tylko w „twarzoksiążce”, ale też w innych słowach, które stosunkowo niedawno pojawiły się w polszczyźnie. W jakich? Opowiedzą o... więcej
21.11.2023, 12’
Śnieżynki, czyli truskawki
Słowa pod lupą
Czy śnieżynka może być truskawką? Z czym kojarzy się litera „x”. O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również do... więcej
14.11.2023, 10’
Pasta: z czym się ją je?
Słowa pod lupą
Ile w języku polskim jest PAST i dlaczego? O tym słowie – a właściwie o kilku równobrzmiących słowach – opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
07.11.2023, 10’
Poczęciny, zapłodniny, wydobyciny
Słowa pod lupą
Co obchodzicie: urodziny czy wydobyciny? A może zamiast urodzin poczęciny? O słowach stanowiących oręż w walce światopoglądowej Agata Hącia i... więcej
31.10.2023, 11’
Emogrzywka
Słowa pod lupą
Czym jest emogrzywka i o co ma wspólnego z Emo Martynką? O słowach EMO opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również do... więcej
17.10.2023, 9’
Przysłowia człowieka pracy
Słowa pod lupą
Nasi przodkowie pracujący na roli tworzyli przysłowia, które stanowiły swoistą prognozę pogody. A my, pracujący w biurach czy sklepach, jakie... więcej
03.10.2023, 11’
Jesteś z tym ok?
Słowa pod lupą
Dziś opowiemy o kilku nowych kalkach z języka angielskiego. Nowe – ale czy poprawne? Zapraszamy również na stronę www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl... więcej
26.09.2023, 13’
Chillera utopia
Słowa pod lupą
Czy miewamy chillerę utopię? Oddajemy się chillowanku? Czy możemy o sobie powiedzieć, że jesteśmy wychillowani? O słowach związanych z chilloutem... więcej
19.09.2023, 11’
Obserwowanie z polubianiem
Słowa pod lupą
Czy można obserwować kogoś, nie obserwując go? Czy można lubić kogoś, ale go nie polubić? Zastanowią się nad tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
12.09.2023, 11’
frendzia
Słowa pod lupą
Nie tylko przyjaciółka i nie tylko psiapsi. Jest też frendziara. Jak długo z nami zostanie? O nowych słowach porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna... więcej
05.09.2023, 12’
testoza
Słowa pod lupą
Witaj, szkoło! Witaj, testozo? O nowych słowach CHOROBOWYCH porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również na... więcej
29.08.2023, 9’
Gniazdownik z sandwiczem
Słowa pod lupą
Jeśli masz około trzydziestki, to możesz być gniazdownikiem, a jeśli około pięćdziesiątki – sandwiczem. O nowych słowach dotyczących relacji... więcej
22.08.2023, 15’
Pieseł ma horom curke
Słowa pod lupą
O słowach i frazach, które rozpowszechniły się dzięki memom, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska. Zapraszają również na stronę... więcej
15.08.2023, 10’
Bar tlenowy
Słowa pod lupą
Co lubimy robić w wolnym czasie? Wybieramy bary czy grille? A może wolimy orać? O nowych znaczeniach starych słów opowie Agata Hącia. Zapraszamy... więcej
08.08.2023, 8’
Flow
Słowa pod lupą
Co to jest flow? I co to znaczy, że ktoś ma z kimś flow? Opowie o tym Agata Hącia. Zapraszamy również na stronę www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl.... więcej
01.08.2023, 14’
Żenua, żenuncja, krindż, przypau
Słowa pod lupą
O czymś kompromitującym, żenującym mówimy na wiele różnych sposobów. Jakich? O tym porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
25.07.2023, 9’
Czy sus farmi?
Słowa pod lupą
Co łączy susa i bambika? Czy farmią? O nowych słowach wywodzących się z gier komputerowych opowie Agata Hącia z Obserwatorium Językowego UW, która... więcej
18.07.2023, 13’
Madka? Pefka!
Słowa pod lupą
Dlaczego „madka”, a nie „matka”? Czy to błąd ortograficzny? Porozmawiają o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do... więcej
11.07.2023, 13’
Wiborowicz jako kąpielowicz
Słowa pod lupą
Grillowicz, żłobkowicz, weekendowicz, balangowicz – słowa nowe i stare, ale dużo mówiące o naszych potrzebach językowych (i nie tylko). Porozmawiają... więcej
04.07.2023, 12’
To spotkanie mogło być mejlem
Słowa pod lupą
Jak opisujemy świat korporacji i jak same korpoludki opisują swą pracę – o tym porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają... więcej
27.06.2023, 10’
Foch
Słowa pod lupą
Kto nigdy nie się foszył, niech pierwszy rzuci kamieniem! Na rozmowę o fochu i fochach zapraszają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
20.06.2023, 11’
Listy naszych czasów
Słowa pod lupą
Listy towarzyszą nam wszędzie, czasami nie możemy się bez nich obyć. Są nawet aplikacje podpowiadające, jak je pisać. O co chodzi? Opowiedzą o tym... więcej
06.06.2023, 11’
Wegetować
Słowa pod lupą
Dlaczego wegetują nie tylko rośliny, ale także ludzie? I co ma to wspólnego z koniem? Na te pytania odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
30.05.2023, 11’
Alfa, beta i bankomat
Słowa pod lupą
O mężczyznach w greckim alfabecie opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do odwiedzania strony zawierającej słownik... więcej
23.05.2023, 11’
Bezkidka
Słowa po lupą
Kim jest bezkidka i jaki ma ona związek z przemianami obyczajowymi ? Na te pytania odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
09.05.2023, 13’
Ucórczona matronka
Słowa pod lupą
Bratamy się czy się siostrzymy? Kolegujemy się czy się koleżankujemy? O nowych słowach powstałych z potrzeby wyrównywania asymetrii płciowej w języku... więcej
02.05.2023, 8’
Żywa Barbie, żywy Ken
Słowa pod lupą
Czy lalki królują w naszej wyobraźni? Kim są żywa Barbie i żywy Ken? Na te pytani odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają... więcej
26.04.2023, 10’
Metafora. Trudne słowo
Słowa pod lupą
Co łączy ścianę płaczu i kac czytelniczy? O możliwościach metafor opowie Agata Hącia z Obserwatorium Językowego UW, która także zachęca do... więcej
11.04.2023, 9’
Na spokoju czy na wkurzu?
Słowa pod lupą
Oburz, wściek, wnerw – co w nich nowego, a co starego? O staro-nowych sposobach mówienia o nieprzyjemnych stanach emocjonalnych opowiedzą Agata Hącia... więcej
04.04.2023, 59’
Chwaliposty i żalposty
Słowa pod lupą
Czy przechwałki i wyżalanie się są w modzie? Dziś o chwalipostach i żalpostach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do... więcej
28.03.2023, 10’
O lagach i lagach
Słowa pod lupą
Czy zawodnik, który stosuje taktykę „lagi na Lewego”, ma „laga życiowego”? O różnych lagach w najnowszym słownictwie opowiedzą Agata Hącia i... więcej
15.03.2023, 12’
Gramatyczny nazista
Słowa pod lupą
W Polsce (i nie tylko) propagowanie nazizmu jest karalne, ale… jak grzyby po deszczu wyrastają gramatyczni naziści. O co chodzi? W „Słowach pod lupą”... więcej
07.03.2023, 11’
Sojowy elektorat, sojowy chłopiec
Słowa pod lupą
W kolejnym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska zastanowią się, co wspólnego ma „sojowy elektorat” czy „sojowy chłopiec” z sosem... więcej
28.02.2023, 8’
Nie tylko pasteloza
Słowa pod lupą
W kolejnym odcinku „Słów pod lupą” przyjrzymy się -ozom, choć nie będzie to kraina Oz. Do rozmowy o języku zaprasza Agata Hącia, która poleca również... więcej
21.02.2023, 11’
Święto ku czci
Słowa pod lupą
Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Polskiego spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, ile cukru jest w cukrze, a języka polskiego w języku polskim.... więcej
31.01.2023, 9’
Ekowojownik i ekościema
Słowa pod lupą
Co to znaczy być ekologicznym? I jaki obraz ekologii wyłania się z nowego polskiego słownictwa? O tym opowie Agata Hącia, które zaprasza również na... więcej
24.01.2023, 11’
Bez kitu!
Słowa pod lupą
Jaką drogę przeszło słowo „kit”? Wiedzie ona od uszczelniania okien do wyrażania zdziwienia. O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
17.01.2023, 11’
Autorzy słów
Słowa pod lupą
Żeby słowo weszło do powszechnego obiegu, musi się spodobać wielu ludziom. Zwykle nie wiemy, kto dane słowo wymyślił, ale są wyjątki. Jakie? O tym... więcej
10.01.2023, 12’
Twoja stara
Słowa pod lupą
Co nowego u twojej starej? Odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW (www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl).... więcej
03.01.2023, 10’
Petarda
Słowa pod lupą
Dlaczego lubimy petardy? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW (www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl).... więcej
27.12.2022, 13’
Kto wymyśla nowe słowa?
Słowa pod lupą
Na stronie www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl powstaje słownik najnowszych wyrazów. Ale skąd się one biorą? To wyjaśnią Agata Hącia i Katarzyna... więcej
20.12.2022, 10’
Przedświąteczne porządki
Słowa pod lupą
Przed świętami robimy porządki i coś sobie postanawiamy. I czasami sięgamy po nowe słowa. Na przykład: kim jest declutter? Nie tylko o tym wyrazie... więcej
13.12.2022, 10’
Essa, odklejka
Słowa pod lupą
Jesteśmy na odklejce, a może i na essie? „Słowa pod lupą” zajmą się tym razem słowami młodzieżowymi: „essa” i „odklejka”.... więcej
06.12.2022, 11’
Holicy i maniacy
Słowa pod lupą
Czy każdy -maniak cierpi na manię, a każdy -holik jest od czegoś uzależniony? O słowach z tymi cząstkami opowiedzą dziś Katarzyna Kłosińska i Agata... więcej
08.11.2022, 13’
Rzepiara i patusiara
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się przejawom językowej emancypacji kobiet.... więcej
25.10.2022, 11’
Kiełba na dzielni
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się temu, w jaki sposób lubimy skracać słowa i co z... więcej
18.10.2022, 10’
Wyszczep i proszczep
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się wyszczepom i proszczepom i zastanowią się, co te... więcej
11.10.2022, 10’
Stare-nowe, nowe-stare
Słowa pod lupą
Bieżączka, destynacja, zalewajka… Są słowa, które wydają nam się nowe, świeże. Okazuje się jednak, że może to być złudne wrażenie. Dlaczego? O tym... więcej
04.10.2022, 14’
XD i pismo obrazkowe
Słowa pod lupą
Słyszymy głosy (narzekania), że obrazki zastępują nam pismo. Czy to prawda? A jeśli tak, to czy się tego obawiać? Literowo-obrazkowym zjawiskom w... więcej
27.09.2022, 16’
Z czym może się kojarzyć konflikt?
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego omówią nowe wariacje na temat starego frazeologizmu burza w... więcej
20.09.2022, 9’
Obwarzanek
Słowa pod lupą
W dzisiejszym odcinku główną rolę odegra obwarzanek. Oczywiście w nowych znaczeniach. Zaprasza Agata Hącia w imieniu Obserwatorium Językowego... więcej
13.09.2022, 11’
Freeganin na skipie
Słowa pod lupą
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego omówią słowa, które świadczą o tym, że zaczynamy traktować... więcej
06.09.2022, 12’
Vibe mistrza drugiego planu
Słowa pod lupą
Kim jest mistrz drugiego planu, który często kradnie show – i dlaczego zwykle ma vibe – o tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
30.08.2022, 12’
Rowerować czy kawkować?
Słowa pod lupą
Ile jest starego, a ile nowego w takich czasownikach jak „rowerować”, „kawkować” czy „lajkować” – opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
23.08.2022, 12’
Janusz
Słowa pod lupą
Dziś rządzi janusz. Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego opowiedzą, skąd się to słowo wzięło, co... więcej
16.08.2022, 12’
Film nie dowiózł
Słowa pod lupą
Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego wyjaśnią, o co chodzi w zdaniach „Film nie dowiózł” czy... więcej
02.08.2022, 10’
Używka
Słowa pod lupą
Dziś o używkach – na przykład muzycznych. Zapraszają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego.... więcej
26.07.2022, 13’
Całuśny, sweetaśny
Słowa pod lupą
Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego porozmawiają o dwóch „miłych” słowach: „całuśny” i... więcej
19.07.2022, 11’
Mikroapartament
Słowa pod lupą
Dziś opowiemy o słowach, które zaklinają rzeczywistość. Zaprasza Agata Hącia w imieniu Obserwatorium Językowego UW.... więcej
12.07.2022, 13’
Szczucie cycem, kaszojad
Słowa pod lupą
Co o naszym stosunku do macierzyństwa mówią nowe słowa i wyrażenia, takie jak „szczucie cycem” i „kaszojad”?... więcej
05.07.2022, 8’
Plażing, glamping i jachtostop
Słowa pod lupą
Dziś opowiemy o nowych słowach związanych ze sposobem spędzania wolnego czasu, zwłaszcza w wakacje. Zaprasza Agata Hącia w imieniu Obserwatorium... więcej
28.06.2022, 12’
O mireczkach i mirabelkach
Słowa pod lupą
W dzisiejszym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego rozmawiają o mirkach i... więcej
21.06.2022, 10’
Zrobić komuś dzień
Słowa pod lupą
Dziś o śmieszno-strasznych kalkach językowych. Zapraszają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska w imieniu Obserwatorium Językowego UW.... więcej
07.06.2022, 7’
Z przyczajki
Słowa pod lupą
Dziś opowiemy o pewnym nowym wyrażeniu, które wywodzi się z języka młodzieżowego, ale dawno przekroczyło już jego granice. Zaprasza Agata Hącia w... więcej
31.05.2022, 12’
Oczu kąpiel
Słowa pod lupą
Komu potrzebna jest oczu kąpiel i po co się ją stosuje? O nowym wyrażeniu, które weszło do współczesnego języka z XIX-wiecznych poradników medycznych.... więcej
24.05.2022, 10’
Pudle, bejbiki i kok samuraja
Słowa pod lupą
Dziś opowiemy o nowych nazwach odnoszących się do włosów. Zgłębimy tajemnice słownika włosomaniaczek, ale także przypomnimy, czym są pekaesy i do... więcej
17.05.2022, 12’
Saszetka
Słowa pod lupą
Saszetka, nerka, kołczan prawilności, piterek – słowa nazywające małą (zwykle męską) torebkę.... więcej
10.05.2022, 11’
Rozkminka
Słowa pod lupą
Dziś będziemy rozkminiać „rozkminkę”. Kminią Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego.... więcej
26.04.2022, 12’
Ratownik żywności
Słowa pod lupą
Tym razem Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzy się słowom, które pojawiły się w związku z ideą „zero waste”.... więcej
19.04.2022, 12’
Brodologia
Słowa pod lupą
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW opowiedzą o brodologii i innych -logiach.... więcej
05.04.2022, 11’
10 ziko
Słowa pod lupą
10 ziko, czyli 10 zeta, czyli o tym, jak nazywamy pieniądze.... więcej
29.03.2022, 11’
Fake news i kłamność
Słowa pod lupą
Dziś opowiemy o fake newsach, deepfake’ach i o tym, czy można je nazywać słowami rodzimymi, takimi jak kłamność... więcej
22.03.2022, 10’
Specjalna operacja
Słowa pod lupą
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska przyjrzą się specjalnej operacji językowej polegającej na
obśmiewaniu... więcej
obśmiewaniu... więcej
15.03.2022, 11’
Kozak i przekozak
Słowa pod lupą
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska omówią bogatą rodzinę „kozackich” wyrazów i związków frazeologicznych.... więcej
08.03.2022, 10’
Nie stygmatyzujmy!
Słowa pod lupą
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska omówią słowa, które krzywdzą, choć ci, którzy je wypowiadają, wcale nie mają... więcej
01.03.2022, 11’
Demilitaryzacja i denazyfikacja
Słowa pod lupą
W dzisiejszych, niewesołych, „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska rozłożą na czynniki pierwsze słowa demilitaryzacja i denazyfikacja,... więcej
22.02.2022, 11’
Adopciny i adopciak
Słowa pod lupą
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska omówią nowe słowa, którymi opisujemy świat zwierząt domowych.... więcej
15.02.2022, 14’
Śmiechać i smutać
Słowa pod lupą
Czasem chce nam się śmiać, a czasem płakać. A czasem płaczemy przez łzy. W dzisiejszym odcinku „Słów pod lupą” o nowych słowach związanych ze... więcej
01.02.2022, 10’
Czy mitygować ryzyko?
Słowa pod lupą
O mitygowaniu ryzyka, o zwinnych firmach i o tym, co wynika z nadawania słowom nowych znaczeń porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
25.01.2022, 10’
Czy keczupować dzieci?
Słowa pod lupą
O keczupie i keczupowaniu w wersji z pomidorem-19, czyli o tym, jak niektórzy próbują oszukać algorytmy.... więcej
18.01.2022, 10’
Deszczośnieg
Słowa pod lupą
Deszczośnieg czy śniegodeszcz? A może styczniopad? O kilku nowych słowach związanych z pogodą opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
11.01.2022, 10’
Spoko, sztos, najs
Słowa pod lupą
„Miało być spoko, a było najs! Na sztos imprze bawiliśmy się sztos” – o najnowszych słowach wyrażających ocenę, które sprawiają, że nasz język coraz... więcej
04.01.2022, 11’
Ale urwał!
Słowa pod lupą
Ale urwał! Ale – kto i co? O tej zbitce wyrazów, która podbiła polski internet, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium... więcej
28.12.2021, 11’
Tego się nie da odzobaczyć
Słowa pod lupą
Pewne rzeczy chciałoby się odzobaczyć, inne – odzapamiętać, a jeszcze inne – odsłyszeć. Obserwatorium Językowe Uniwersytetu
Warszawskiego... więcej
Warszawskiego... więcej
21.12.2021, 10’
Umieć w – i nie tylko
Słowa pod lupą
Czy Państwo umieją w internety? A może w coś innego? O tym nowym zwrocie (i nie tylko o nim) porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
14.12.2021, 13’
Łamiąca wiadomość
Słowa pod lupą
Na styku polszczyzny i języka angielskiego mogą powstawać całkiem zabawne słowa i konstrukcje. Porozmawiają o nich Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska... więcej
07.12.2021, 13’
Kangurki i borsuki
Słowa pod lupą
Czy chodzą Państwo w kangurkach i borsukach, nie mówiąc o marchewkach? Tym razem Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW... więcej
30.11.2021, 10’
Spoko, spox, pozdro, pzdr
Słowa pod lupą
Tym razem Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW przyjrzą się nowym skrótom: „pozdro”, „szacun”, „zazdro”, „spoko” itp.... więcej
23.11.2021, 11’
X, Y, Z
Słowa pod lupą
Gdy mówimy: pokolenia, jednym przychodzą do głowy „boomerzy”, a innym „pokolenie X”, „pokolenie Y”, „pokolenie Z”. O co chodzi – i skąd te nazwy?... więcej
16.11.2021, 12’
Smacznej kawusi
Słowa pod lupą
Miłego dzionka i smacznej kawusi – kto z nas nie widział na FB takiego pozdrowienia? Jak się okazuje, te miłe słowa są znakiem swoistej... więcej
09.11.2021, 10’
Zaraczanie
Słowa pod lupą
W dzisiejszym odcinku "Słów pod lupą" spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czym się raki raczą i jak się ma do tego zaraczanie. Zapraszamy! Agata... więcej
02.11.2021, 15’
O cmentariance i instamatce
Słowa pod lupą
Ostatnio powstało kilka słów, które nazywają osoby lansujące się w mediach społecznościowych. Porozmawiają o nich Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
26.10.2021, 10’
Korpomowa
Słowa pod lupą
„ASAP trzeba działać directowo, będąc sfokusowanym na targecie”. Jak rozpoznać korpomowę? O tym w najnowszym odcinku „Słów pod lupą”. W imieniu... więcej
19.10.2021, 12’
Pan Kanapka
Słowa pod lupą
Pan Kanapka, Pan Tabletka, Pani Kredka, Pani Szczawiowa – kogo (lub co) tak nazywamy i dlaczego? O tym w najnowszym odcinku „Słów pod lupą”. W... więcej
12.10.2021, 10’
Atencja, atencjusz
Słowa pod lupą
W kolejnym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się dawnej i... więcej
05.10.2021, 9’
Hip-hopolo i chillout
Słowa pod lupą
Czym jest hip-hopolo? I co ma wspólnego z sacro polo oraz rock polo? No i – jak się ma do tego chillout? Zapraszamy na audycję poświęconą nowym... więcej
28.09.2021, 12’
O normalsach i wózkersach
Słowa pod lupą
Co ciekawego jest w słowach „dziaders”, „lokals” czy „wózkers”? Dlaczego lubimy tworzyć wyrazy z niby-angielskim zakończeniem „-ers”?... więcej
21.09.2021, 12’
Przydasie? No rejczel!
Słowa pod lupą
Lubimy wyginać słowa. Czasami robimy to nieświadomie, a czasami – dla żartu. Czym są „przydasie”? Co się dzieje „na żwirkach”? I dlaczego czasem... więcej
14.09.2021, 10’
Wspomnienia z holidejów
Słowa pod lupą
Wakacje za nami, ale… można je powspominać. A właściwie: jak się mówi o wakacjach? Czy mamy do tego jakieś nowe słowa? Zapraszamy!... więcej
07.09.2021, 11’
Środing przed piątuniem
Słowa pod lupą
Czym się różni środing od środy, a piątunio od piątku?... więcej
31.08.2021, 11’
Umówmy się mesiem na siłkę
Słowa pod lupą
Polszczyzna uwielbia zdrobnienia i spieszczenia. O najnowszych opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu... więcej
24.08.2021, 9’
To nie jest kraj dla...
Słowa pod lupą
Wśród nowego słownictwa znajdujemy nowe związki frazeologiczne. Czasami z pochodzenia są to cytaty – na przykład filmowe. Niekiedy je zniekształcamy,... więcej
17.08.2021, 10’
Ciągle głodny? Zapraszamy!
Słowa pod lupą
Dzisiaj przedstawimy m.in. najnowsze nazwy dotyczące rodzajów jedzenia, osób i urządzeń potrzebnych w kuchni. Zestawimy je z nazwami starymi, o... więcej
03.08.2021, 9’
Nowe słownictwo, nowe jedzenie
Słowa pod lupą
Tym razem bardziej przyziemnie: mojito, wasabi, miso-shiru, a także kimczi, szakszuka, tajin i bento. Opowiemy o tym, jakie nowe wyrazy związane z... więcej
27.07.2021, 10’
Patotreści w patomieszkaniu
Słowa pod lupą
W ostatnich latach pojawiło się wiele słów z cząstką „pato-”: „patodeweloperka”, „patoosiedle”, „patoogródek”, „patotreści”, „patointeligencja”,... więcej
20.07.2021, 9’
Łamiąca wiadomość
Słowa pod lupą
Czy należy się załamywać z powodu łamiącej wiadomości? A może lepiej udać się na scenę zbrodni i połączyć kropki? Dziś o kalkach językowych – nie... więcej
13.07.2021, 10’
Żenua na wizawisie
Słowa pod lupą
Lubimy przekręcać słowa pochodzące z obcych języków – albo wręcz tworzyć wyrazy stylizowane na obce. Na przykład francuskie. Dlaczego to robimy? Czym... więcej
06.07.2021, 9’
Bycie na stenbaju czy reset?
Słowa pod lupą
Od jakiegoś czasu obserwujemy ciekawe zjawisko – funkcjonowanie komputerów stało się podstawą metafor „ludzkich”. Mówimy o ludziach, posługując się... więcej
29.06.2021, 10’
Cytrynki, mundki i walentyny
Słowa pod lupą
Malucha – drogowego – nie trzeba nikomu przedstawiać. Ogórka – także. Inne samochody (i nie tylko) także mają nieoficjalne nazwy. A jakie? Zapraszamy... więcej
22.06.2021, 11’
Apartheid sanitarny i ...
Słowa pod lupą
Choć pandemia jest już z nami od półtora roku, to wciąż tworzymy nowe określenia, które się do niej odnoszą. Jednymi z ciekawszych są „apartheid... więcej
15.06.2021, 7’
Używka i kaloryfer
Słowa pod lupą
Co wspólnego mają słowa: „używka”, „kaloryfer”, „galerianka” i „leming”? Zapraszamy!... więcej
01.06.2021, 9’
Madki i bombelki
Słowa pod lupą
Z okazji Dnia Dziecka – o tym, jak język się mści na niefrasobliwych rodzicach. Zapraszamy!... więcej
25.05.2021, 10’
Epicki, zacny i dekadencki
Słowa pod lupą
Miał być dekadencki tort, a wyszła epicka porażka – o starych słowach w nowych znaczeniach.... więcej
18.05.2021, 11’
Panu Bogu świeczkę, a diabłu?
Słowa pod lupą
Czasami zniekształcamy frazeologizmy. Zmieniamy im formę albo nadajemy im nowe znaczenie. Zamiast nie zasypiaj gruszek w popiele słychać nie zasypuj... więcej
11.05.2021, 9’
Kto płakał, jak sprzedawał?
Słowa pod lupą
Co mówi o nas (i o Niemcach) powiedzenie „Niemiec płakał, jak sprzedawał”? Dlaczego stało się ono na tyle atrakcyjne, że na jego wzór zaczęliśmy... więcej
04.05.2021, 9’
Holicy i maniacy
Słowa pod lupą
Czy kotoholik dogada się z psoholikiem? I co na to czekoladomaniacy? W tym odcinku weźmiemy pod lupę cząstki -holik i -maniak. Sprawdzimy, jakie... więcej
27.04.2021, 8’
Polubownik, czyli lajkers
Słowa pod lupą
Czy wszystko, co robimy w mediach społecznościowych, musi mieć swoją nazwę? Osoba, która „daje łapkę w górę” to „polubownik”, czyli „lajkers”. A jak... więcej
13.04.2021, 9’
O lenistwie ... językowym
Słowa pod lupą
Często wydaje nam się, że wiele nowych słów zwraca uwagę swoją nietypowością i żartobliwością. Na plażing można wszak zabrać pieseła, z którym zwykle... więcej
06.04.2021, 7’
Słownictwo wegańskie
Słowa pod lupą
Czy istnieje „wegańska kiełbasa”? Czym są „tofucznica” i „tofurnik”? O kim mówi się, że jest „mięsarianinem”, i czy ktoś taki pozwoli, by go... więcej
30.03.2021, 11’
Tabliczki trawnikowe
Słowa pod lupą
W jaki sposób formułowane są zakazy i prośby zamieszczane na tabliczkach widniejących na osiedlach? Co do nas bardziej przemawia: Zakaz wchodzenia na... więcej
23.03.2021, 8’
Zaparkować pytanie, temat
Słowa pod lupą
Co robi człowiek, który „zaparkował pytanie” albo „parkuje temat”? Czy pytanie lub temat ma koła i hamulce oraz sprzęgło i gaz? Co to znaczy, że ktoś... więcej
16.03.2021, 11’
Język angielski na ulicach
Słowa pod lupą
Na naszych ulicach coraz więcej języka angielskiego: „barber shop”, „sushi bar”, „food truck”, „second hand”, „park&ride”, „bike&ride”, „show room”,... więcej
09.03.2021, 10’
Mega, totalnie i strasznie
Słowa pod lupą
„Na imprezie było mega!” – czyli jak? W tym odcinku zapraszamy na rozmowę o „mega”, „totalnym”, „odjechanym”, „na maksa”, „szalenie”, „okropnie” i... więcej
02.03.2021, 10’
Nietypowe nazwy restauracji
Słowa pod lupą
Restauracje chcą się wyróżniać nie tylko smakiem serwowanych potraw, lecz także nazwami: nietypowymi, intrygującymi czy zawierającymi grę słów (jak... więcej
23.02.2021, 9’
Koronawirus a język polski
Słowa pod lupą
Jak pandemia koronawirusa (zwanego przez niektórych „koronaświrusem”) odbiła się w języku? Czym są „koronalia” i „koronaferie”? Nosimy maseczki czy... więcej
16.02.2021, 9’
Napisy na murach
Słowa pod lupą
„ŁKS robi herbatę z wody po parówkach”, „Widzew nagrywa ryby na dyktafon” – walka między klubami piłkarskimi toczy się nie tylko na boisku, ale i na... więcej
