14.01.2025, 6’
Żal pl
Co to za żal i co to za pl? Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska opowiedzą o pewnym ciekawym i wcale nieoczywistym słowie. Zachęcają też do... więcej
07.01.2025, 11’
Low cost
Lubimy latać low costami? A może ogólnie gustujemy w low coście? O low coście opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska. Zachęcają też do... więcej
26.11.2024, 9’
Jaka turystyka?
Turystyka piesza, rowerowa, konna – to już przeszłość! Dziś uprawia się turystykę kulinarną, powodziową czy wojenną. A także – aborcyjną, wizową,... więcej
19.11.2024, 6’
Przelewy i wynosy
„Wykon”, „donos”, „wymaz”… Do nich niedawno dołączyło kilka słów z branży gastronomicznej: „przelew”, „wynos” i „dowóz”.... więcej
12.11.2024, 9’
Turystyfikacja
O jasnych i ciemnych stronach podróżowania opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do korzystania ze słownika nowych... więcej
29.10.2024, 6’
Bajkopisarz
Dziś o tych, którzy są autorami… bajek dla dorosłych. Ale spokojnie – audycji mogą wysłuchać także dzieci. bajkopisarzach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
22.10.2024, 8’
Okejowanie
OK czy nie OK – oto jest pytanie. O tym, jak OK zasiliło polszczyznę, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do... więcej
15.10.2024, 8’
A niech to chilera weźmie!
Co wspólnego ma „chilera” z „chillerą utopią” i „chilowankiem”? Co ma na myśli madka, gdy mówi, że jej bombelek za chilerę nie chce jeść? Na te... więcej
08.10.2024, 8’
Okobusem na wampiriadę
Czym są „wampirobusy”, a czym „okobusy”? O słowach zawierających cząstkę „-bus” opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając... więcej
01.10.2024, 7’
Sezonówka
Niektóre słowa nabierają nowych znaczeń, szczególnie modnych w pewnych okresach. Czy to sezonówki? Na to pytanie odpowie Agata Hącia, która również... więcej
24.09.2024, 7’
Epet
Co się robi z e-papierosami: „pali” czy „wdycha”? Jak nazwać amatora takich używek: „palaczem” czy „wdychaczem”? O „e-papierosach” od strony... więcej
17.09.2024, 7’
Debeściak z besties
Że pan Wąski jest debeściak – to oczywiste. Ale kto może być bestie? Na to pytanie odpowie Katarzyna Kłosińska, zachęcając jednocześnie do... więcej
10.09.2024, 9’
Cebulowa rodzina
Czym cebula zasłużyła się polszczyźnie? Co cebularz ma wspólnego z cebulactwem? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, zachęcając... więcej
03.09.2024, 12’
Barber, perfumer i toner
Czym się różni stylistka paznokci od poczciwej manikiurzystki? Czy twarz ma coś wspólnego z drukarką? Kto zajmuje się zawodowo perfumami? O nowych... więcej
25.06.2024, 8’
Pokolenie kanapkowe
Co mają wspólnego pokolenie kanapkowe, truskawkowy zaciąg i ratownik żywności? W dzisiejszym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna... więcej
18.06.2024, 7’
Kawa kuloodporna
Co wspólnego ma cierpienie za miliony z kawą kuloodporną? O nowych skrzydlatych słowach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają... więcej
11.06.2024, 8’
Pigułki w języku
Co się stanie, jeśli przełkniemy czerwoną pigułkę? A co – jeśli czarną lub niebieską? O pigułkach w nowych wyrażeniach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
04.06.2024, 11’
Borderka
Wśród nowych słów są takie, które pozwalają oswoić życie z chorobą. O takich słowach opowiedzą dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które również... więcej
28.05.2024, 12’
Madka i jej hory bombelek
Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska porozmawiają o słowach, które rozpowszechniły się w internecie i podobno są czyjegoś autorstwa, lecz próżno... więcej
21.05.2024, 9’
Czy konie mnie słyszą?
Co zawdzięczamy Stanisławowi Barei? O nowym życiu starych cytatów opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do odwiedzania... więcej
14.05.2024, 13’
Zęby w butiku
Leczymy zęby, ale jak? Po królewsku, z rozkoszą, z artyzmem? Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska spróbują dotrzeć do treści ukrytych w nazwach... więcej
07.05.2024, 13’
Kto jest krawędziowy?
Krawędziowy, caspering, lazy girl job – o nowych trendach (nie tylko językowych) wymyślonych przez pokolenie Z opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
30.04.2024, 12’
Na uro bez alko
Czy w Czewie jest dużo wetów? A czy to prawda, że w kujpomie są najlepsze bugsy? Co zrobić, żeby uro nie skończyły się awanti? O starych słowach w... więcej
23.04.2024, 10’
Manspreading
Manspreading, womanspreading a stereotypy dotyczące kobiet i mężczyzn. O co chodzi? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
16.04.2024, 9’
Butikowy i koncepcyjny
Do jakiego hotelu wybrać się na majówkę? Butikowego czy koncepcyjnego? O tych dwóch starych, a jednocześnie nowych słowach opowiedzą Agata Hącia i... więcej
09.04.2024, 11’
Chady i incele
Co nowe słowa mówią o relacjach damsko-męskich z punktu widzenia „aktywistów męskich”? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
02.04.2024, 11’
Manosfera
Pewne nowe słowa i wyrażenia tworzą swoisty mikrokosmos. Szczególnie zwraca uwagę obraz mężczyzn, jaki się wyłania z zestawienia nowych słów. A... więcej
26.03.2024, 12’
Czy umiesz w wyjaśnianie?
Niektóre nowe słowa i konstrukcje od razu rzucają się w oczy, inne pojawiają się prawie niezauważalnie. O tych drugich opowiedzą Agata Hącia i... więcej
19.03.2024, 10’
Smartfonowa szyja
Od dawna znamy zimny łokieć, a niedawno pojawiły się covidowe ramię i smartfonowa szyja. O co chodzi? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna... więcej
12.03.2024, 11’
Ciarki wstydu
Jak opisujemy uczucie zażenowania? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych wyrazów... więcej
05.03.2024, 11’
Mem
Nie ma współczesnej kultury popularnej bez memów. Czyli bez czego? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,
które zachęcają również... więcej
które zachęcają również... więcej
27.02.2024, 11’
Biologia totalna
Czym jest biologia i co jest totalne, zasadniczo wiemy. Ale czym jest biologia totalna? O tym wyrażeniu opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
20.02.2024, 7’
Ten uczuć, gdy masz zostawić komcia…
Uczuć, komcio, mesio – o tych słowach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych wyrazów... więcej
13.02.2024, 13’
E-
Czym się różni „e-hulajnoga” od „e-konta”? Czym jest „e-taca”, a czym „e-taxi”? O nowych słowach z początkową cząstką „e-” opowiedzą Agata Hącia i... więcej
06.02.2024, 10’
Silvers
Kim jest silvers? Czy reprezentuje srebrne tsunami? I co na to włosomaniacy? O ludziach opisywanych przez pryzmat włosów opowiedzą Agata Hącia i... więcej
30.01.2024, 12’
Placki w plackarni
Gdzie jadamy pierogi? W pierogarni, pierożarni, pierogerni czy pierogowni? Co robimy w antykawiarni? O nazwach nowych lokali gastronomicznych... więcej
23.01.2024, 9’
W świecie sauny
Kto nie był w saunarium, nie zna trendów. Nie tylko językowych. Co nowego w słownictwie dotyczącym kultury dbania o ciało i duszę? O tym opowiedzą... więcej
16.01.2024, 10’
Skrytoholik gra w chińczyka
Co nowego w słownictwie, tym razem alkoholowym? O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zachęcają również do poznawania nowych... więcej
09.01.2024, 10’
wielkie pranie
Greenwashing, veganwashing, purplewashing, pinkwashing… Co się kryje za tymi słowami? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które... więcej
19.12.2023, 7’
Cyberchondryk
Kim jest cyberchondryk i co ma wspólnego z butoholikiem? Opowie o tym Agata Hącia, która zachęca również do poznawania nowych wyrazów na... więcej
12.12.2023, 9’
Jaką lex dziś uchwalimy?
Już nie przepis, a lex? Co mówią o naszych czasach potoczne nazwy ustaw i rozporządzeń? Przyjrzy się temu Katarzyna Kłosińska, która zachęca również... więcej
05.12.2023, 10’
Fejsy i twarze
Twarz kryje się nie tylko w „twarzoksiążce”, ale też w innych słowach, które stosunkowo niedawno pojawiły się w polszczyźnie. W jakich? Opowiedzą o... więcej
28.11.2023, 11’
Czynszojad w mikroapartamentowcu
Czynszojad, mikroapartamentowiec, patodeweloperka – słowa opisujące współczesną rzeczywistość mieszkaniową. Opowie o nich Katarzyna Kłosińska z... więcej
21.11.2023, 12’
Śnieżynki, czyli truskawki
Czy śnieżynka może być truskawką? Z czym kojarzy się litera „x”. O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również do... więcej
14.11.2023, 10’
Pasta: z czym się ją je?
Ile w języku polskim jest PAST i dlaczego? O tym słowie – a właściwie o kilku równobrzmiących słowach – opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
07.11.2023, 10’
Poczęciny, zapłodniny, wydobyciny
Co obchodzicie: urodziny czy wydobyciny? A może zamiast urodzin poczęciny? O słowach stanowiących oręż w walce światopoglądowej Agata Hącia i... więcej
31.10.2023, 11’
Emogrzywka
Czym jest emogrzywka i o co ma wspólnego z Emo Martynką? O słowach EMO opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również do... więcej
24.10.2023, 8’
Jak nie krew, to gen
O dawnych i nowych sposobach mówienia o podobieństwie rodzinnym opowie Katarzyna Kłosińska, która wraz z Agatą Hącią zaprasza do Obserwatorium... więcej
17.10.2023, 9’
Przysłowia człowieka pracy
Nasi przodkowie pracujący na roli tworzyli przysłowia, które stanowiły swoistą prognozę pogody. A my, pracujący w biurach czy sklepach, jakie... więcej
10.10.2023, 10’
Selfiaczek windziary
Selfie z dzióbkiem czy focia z rąsi? O modzie na fotografowanie się wszędzie i w każdych okolicznościach i podążającymi za nią słowami opowie... więcej
03.10.2023, 11’
Jesteś z tym ok?
Dziś opowiemy o kilku nowych kalkach z języka angielskiego. Nowe – ale czy poprawne? Zapraszamy również na stronę www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl... więcej
26.09.2023, 13’
Chillera utopia
Czy miewamy chillerę utopię? Oddajemy się chillowanku? Czy możemy o sobie powiedzieć, że jesteśmy wychillowani? O słowach związanych z chilloutem... więcej
19.09.2023, 11’
Obserwowanie z polubianiem
Czy można obserwować kogoś, nie obserwując go? Czy można lubić kogoś, ale go nie polubić? Zastanowią się nad tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
12.09.2023, 11’
frendzia
Nie tylko przyjaciółka i nie tylko psiapsi. Jest też frendziara. Jak długo z nami zostanie? O nowych słowach porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna... więcej
05.09.2023, 12’
testoza
Witaj, szkoło! Witaj, testozo? O nowych słowach CHOROBOWYCH porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które zapraszają również na... więcej
29.08.2023, 9’
Gniazdownik z sandwiczem
Jeśli masz około trzydziestki, to możesz być gniazdownikiem, a jeśli około pięćdziesiątki – sandwiczem. O nowych słowach dotyczących relacji... więcej
22.08.2023, 15’
Pieseł ma horom curke
O słowach i frazach, które rozpowszechniły się dzięki memom, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska. Zapraszają również na stronę... więcej
15.08.2023, 10’
Bar tlenowy
Co lubimy robić w wolnym czasie? Wybieramy bary czy grille? A może wolimy orać? O nowych znaczeniach starych słów opowie Agata Hącia. Zapraszamy... więcej
08.08.2023, 8’
Flow
Co to jest flow? I co to znaczy, że ktoś ma z kimś flow? Opowie o tym Agata Hącia. Zapraszamy również na stronę www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl.... więcej
01.08.2023, 14’
Żenua, żenuncja, krindż, przypau
O czymś kompromitującym, żenującym mówimy na wiele różnych sposobów. Jakich? O tym porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
25.07.2023, 9’
Czy sus farmi?
Co łączy susa i bambika? Czy farmią? O nowych słowach wywodzących się z gier komputerowych opowie Agata Hącia z Obserwatorium Językowego UW, która... więcej
18.07.2023, 13’
Madka? Pefka!
Dlaczego „madka”, a nie „matka”? Czy to błąd ortograficzny? Porozmawiają o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do... więcej
11.07.2023, 13’
Wiborowicz jako kąpielowicz
Grillowicz, żłobkowicz, weekendowicz, balangowicz – słowa nowe i stare, ale dużo mówiące o naszych potrzebach językowych (i nie tylko). Porozmawiają... więcej
04.07.2023, 12’
To spotkanie mogło być mejlem
Jak opisujemy świat korporacji i jak same korpoludki opisują swą pracę – o tym porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają... więcej
27.06.2023, 10’
Foch
Kto nigdy nie się foszył, niech pierwszy rzuci kamieniem! Na rozmowę o fochu i fochach zapraszają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
20.06.2023, 11’
Listy naszych czasów
Listy towarzyszą nam wszędzie, czasami nie możemy się bez nich obyć. Są nawet aplikacje podpowiadające, jak je pisać. O co chodzi? Opowiedzą o tym... więcej
13.06.2023, 12’
Julki i oskarki
Czy julki i oskarki są wnukami januszów i grażyn? O stereotypach przynoszonych przez imiona opowie Katarzyna Kłosińska, która także zachęca do... więcej
06.06.2023, 11’
Wegetować
Dlaczego wegetują nie tylko rośliny, ale także ludzie? I co ma to wspólnego z koniem? Na te pytania odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
30.05.2023, 11’
Alfa, beta i bankomat
O mężczyznach w greckim alfabecie opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do odwiedzania strony zawierającej słownik... więcej
23.05.2023, 11’
Bezkidka
Kim jest bezkidka i jaki ma ona związek z przemianami obyczajowymi ? Na te pytania odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także... więcej
16.05.2023, 12’
Gastroturystyka
Lubimy uprawiać turystykę. Czasami podróżujemy w ściśle określonym celu. Wtedy stajemy się na przykład gastroturystami. O co chodzi? Opowiedzą o tym... więcej
09.05.2023, 13’
Ucórczona matronka
Bratamy się czy się siostrzymy? Kolegujemy się czy się koleżankujemy? O nowych słowach powstałych z potrzeby wyrównywania asymetrii płciowej w języku... więcej
02.05.2023, 8’
Żywa Barbie, żywy Ken
Czy lalki królują w naszej wyobraźni? Kim są żywa Barbie i żywy Ken? Na te pytani odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają... więcej
26.04.2023, 10’
Metafora. Trudne słowo
Co łączy ścianę płaczu i kac czytelniczy? O możliwościach metafor opowie Agata Hącia z Obserwatorium Językowego UW, która także zachęca do... więcej
11.04.2023, 9’
Na spokoju czy na wkurzu?
Oburz, wściek, wnerw – co w nich nowego, a co starego? O staro-nowych sposobach mówienia o nieprzyjemnych stanach emocjonalnych opowiedzą Agata Hącia... więcej
04.04.2023, 59’
Chwaliposty i żalposty
Czy przechwałki i wyżalanie się są w modzie? Dziś o chwalipostach i żalpostach opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska, które także zachęcają do... więcej
28.03.2023, 10’
O lagach i lagach
Czy zawodnik, który stosuje taktykę „lagi na Lewego”, ma „laga życiowego”? O różnych lagach w najnowszym słownictwie opowiedzą Agata Hącia i... więcej
21.03.2023, 12’
Szuria
Tym razem o tym, kim jest szur i czym jest szuria, a także zastanowią się nad tym, co nowe mówią o naszej rzeczywistości. Słowa te (a także całe... więcej
15.03.2023, 12’
Gramatyczny nazista
W Polsce (i nie tylko) propagowanie nazizmu jest karalne, ale… jak grzyby po deszczu wyrastają gramatyczni naziści. O co chodzi? W „Słowach pod lupą”... więcej
07.03.2023, 11’
Sojowy elektorat, sojowy chłopiec
W kolejnym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska zastanowią się, co wspólnego ma „sojowy elektorat” czy „sojowy chłopiec” z sosem... więcej
28.02.2023, 8’
Nie tylko pasteloza
W kolejnym odcinku „Słów pod lupą” przyjrzymy się -ozom, choć nie będzie to kraina Oz. Do rozmowy o języku zaprasza Agata Hącia, która poleca również... więcej
21.02.2023, 11’
Święto ku czci
Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Polskiego spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, ile cukru jest w cukrze, a języka polskiego w języku polskim.... więcej
14.02.2023, 10’
Shipować czy romantyzować?
O nowych słowach związanych z „relacjami romantycznymi” opowie Katarzyna Kłosińska, która zaprasza także na stronę... więcej
07.02.2023, 9’
Kaczkomat, tacomat i inne -maty
Kolejny odcinek „Słów pod lupą” jest poświęcony nowym słowom z cząstką -mat, szczególnie tym, których znaczenie nie jest oczywiste. Opowie o nich... więcej
31.01.2023, 9’
Ekowojownik i ekościema
Co to znaczy być ekologicznym? I jaki obraz ekologii wyłania się z nowego polskiego słownictwa? O tym opowie Agata Hącia, które zaprasza również na... więcej
24.01.2023, 11’
Bez kitu!
Jaką drogę przeszło słowo „kit”? Wiedzie ona od uszczelniania okien do wyrażania zdziwienia. O tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska,... więcej
17.01.2023, 11’
Autorzy słów
Żeby słowo weszło do powszechnego obiegu, musi się spodobać wielu ludziom. Zwykle nie wiemy, kto dane słowo wymyślił, ale są wyjątki. Jakie? O tym... więcej
10.01.2023, 12’
Twoja stara
Co nowego u twojej starej? Odpowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW (www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl).... więcej
03.01.2023, 10’
Petarda
Dlaczego lubimy petardy? Opowiedzą o tym Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW (www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl).... więcej
27.12.2022, 13’
Kto wymyśla nowe słowa?
Na stronie www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl powstaje słownik najnowszych wyrazów. Ale skąd się one biorą? To wyjaśnią Agata Hącia i Katarzyna... więcej
20.12.2022, 10’
Przedświąteczne porządki
Przed świętami robimy porządki i coś sobie postanawiamy. I czasami sięgamy po nowe słowa. Na przykład: kim jest declutter? Nie tylko o tym wyrazie... więcej
13.12.2022, 10’
Essa, odklejka
Jesteśmy na odklejce, a może i na essie? „Słowa pod lupą” zajmą się tym razem słowami młodzieżowymi: „essa” i „odklejka”.... więcej
06.12.2022, 11’
Holicy i maniacy
Czy każdy -maniak cierpi na manię, a każdy -holik jest od czegoś uzależniony? O słowach z tymi cząstkami opowiedzą dziś Katarzyna Kłosińska i Agata... więcej
29.11.2022, 7’
Czasownicy a czasowniki
Jak z przedmiotu czy zjawiska stać się człowiekiem? A jak z człowieka stać się przedmiotem? O urzeczowionych ludziach i uczłowieczonych rzeczach... więcej
15.11.2022, 11’
Środing dziadersa
Life is brutal, full of zasadzkas and niespodziankas, szczególnie gdy zewsząd czyhają słowa ni to polskie, ni to angielskie. O nich opowie Katarzyna... więcej
08.11.2022, 13’
Rzepiara i patusiara
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się przejawom językowej emancypacji kobiet.... więcej
25.10.2022, 11’
Kiełba na dzielni
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się temu, w jaki sposób lubimy skracać słowa i co z... więcej
18.10.2022, 10’
Wyszczep i proszczep
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się wyszczepom i proszczepom i zastanowią się, co te... więcej
11.10.2022, 10’
Stare-nowe, nowe-stare
Bieżączka, destynacja, zalewajka… Są słowa, które wydają nam się nowe, świeże. Okazuje się jednak, że może to być złudne wrażenie. Dlaczego? O tym... więcej
04.10.2022, 14’
XD i pismo obrazkowe
Słyszymy głosy (narzekania), że obrazki zastępują nam pismo. Czy to prawda? A jeśli tak, to czy się tego obawiać? Literowo-obrazkowym zjawiskom w... więcej
27.09.2022, 16’
Z czym może się kojarzyć konflikt?
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego omówią nowe wariacje na temat starego frazeologizmu burza w... więcej
20.09.2022, 9’
Obwarzanek
W dzisiejszym odcinku główną rolę odegra obwarzanek. Oczywiście w nowych znaczeniach. Zaprasza Agata Hącia w imieniu Obserwatorium Językowego... więcej
13.09.2022, 11’
Freeganin na skipie
Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego omówią słowa, które świadczą o tym, że zaczynamy traktować... więcej
06.09.2022, 12’
Vibe mistrza drugiego planu
Kim jest mistrz drugiego planu, który często kradnie show – i dlaczego zwykle ma vibe – o tym opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
30.08.2022, 12’
Rowerować czy kawkować?
Ile jest starego, a ile nowego w takich czasownikach jak „rowerować”, „kawkować” czy „lajkować” – opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
23.08.2022, 12’
Janusz
Dziś rządzi janusz. Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego opowiedzą, skąd się to słowo wzięło, co... więcej
16.08.2022, 12’
Film nie dowiózł
Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego wyjaśnią, o co chodzi w zdaniach „Film nie dowiózł” czy... więcej
02.08.2022, 10’
Używka
Dziś o używkach – na przykład muzycznych. Zapraszają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego.... więcej
26.07.2022, 13’
Całuśny, sweetaśny
Dziś Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego porozmawiają o dwóch „miłych” słowach: „całuśny” i... więcej
19.07.2022, 11’
Mikroapartament
Dziś opowiemy o słowach, które zaklinają rzeczywistość. Zaprasza Agata Hącia w imieniu Obserwatorium Językowego UW.... więcej
12.07.2022, 13’
Szczucie cycem, kaszojad
Co o naszym stosunku do macierzyństwa mówią nowe słowa i wyrażenia, takie jak „szczucie cycem” i „kaszojad”?... więcej
05.07.2022, 8’
Plażing, glamping i jachtostop
Dziś opowiemy o nowych słowach związanych ze sposobem spędzania wolnego czasu, zwłaszcza w wakacje. Zaprasza Agata Hącia w imieniu Obserwatorium... więcej
28.06.2022, 12’
O mireczkach i mirabelkach
W dzisiejszym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego rozmawiają o mirkach i... więcej
21.06.2022, 10’
Zrobić komuś dzień
Dziś o śmieszno-strasznych kalkach językowych. Zapraszają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska w imieniu Obserwatorium Językowego UW.... więcej
14.06.2022, 9’
Bezdzietna lambadziara
O walce na słowa między „madkami” a „bezdzietnymi lambadziarami”... więcej
07.06.2022, 7’
Z przyczajki
Dziś opowiemy o pewnym nowym wyrażeniu, które wywodzi się z języka młodzieżowego, ale dawno przekroczyło już jego granice. Zaprasza Agata Hącia w... więcej
31.05.2022, 12’
Oczu kąpiel
Komu potrzebna jest oczu kąpiel i po co się ją stosuje? O nowym wyrażeniu, które weszło do współczesnego języka z XIX-wiecznych poradników medycznych.... więcej
24.05.2022, 10’
Pudle, bejbiki i kok samuraja
Dziś opowiemy o nowych nazwach odnoszących się do włosów. Zgłębimy tajemnice słownika włosomaniaczek, ale także przypomnimy, czym są pekaesy i do... więcej
17.05.2022, 12’
Saszetka
Saszetka, nerka, kołczan prawilności, piterek – słowa nazywające małą (zwykle męską) torebkę.... więcej
10.05.2022, 11’
Rozkminka
Dziś będziemy rozkminiać „rozkminkę”. Kminią Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego.... więcej
26.04.2022, 12’
Ratownik żywności
Tym razem Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzy się słowom, które pojawiły się w związku z ideą „zero waste”.... więcej
19.04.2022, 12’
Brodologia
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW opowiedzą o brodologii i innych -logiach.... więcej
12.04.2022, 11’
O przyjaźni – inaczej
„Psiapsi”, „BFF”, „m8” – nowe słowa nazywające koleżanki i przyjaciółki.... więcej
29.03.2022, 11’
Fake news i kłamność
Dziś opowiemy o fake newsach, deepfake’ach i o tym, czy można je nazywać słowami rodzimymi, takimi jak kłamność... więcej
22.03.2022, 10’
Specjalna operacja
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska przyjrzą się specjalnej operacji językowej polegającej na
obśmiewaniu... więcej
obśmiewaniu... więcej
15.03.2022, 11’
Kozak i przekozak
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska omówią bogatą rodzinę „kozackich” wyrazów i związków frazeologicznych.... więcej
08.03.2022, 10’
Nie stygmatyzujmy!
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska omówią słowa, które krzywdzą, choć ci, którzy je wypowiadają, wcale nie mają... więcej
01.03.2022, 11’
Demilitaryzacja i denazyfikacja
W dzisiejszych, niewesołych, „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska rozłożą na czynniki pierwsze słowa demilitaryzacja i denazyfikacja,... więcej
22.02.2022, 11’
Adopciny i adopciak
W dzisiejszych „Słowach pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska omówią nowe słowa, którymi opisujemy świat zwierząt domowych.... więcej
15.02.2022, 14’
Śmiechać i smutać
Czasem chce nam się śmiać, a czasem płakać. A czasem płaczemy przez łzy. W dzisiejszym odcinku „Słów pod lupą” o nowych słowach związanych ze... więcej
08.02.2022, 9’
O drapieżcach i predatorach
Predator – kim jest i jak się znalazł w polszczyźnie? Czy można go spotkać na drapieżnej konferencji? O najnowszych „drapieżnych” słowach opowie... więcej
01.02.2022, 10’
Czy mitygować ryzyko?
O mitygowaniu ryzyka, o zwinnych firmach i o tym, co wynika z nadawania słowom nowych znaczeń porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
25.01.2022, 10’
Czy keczupować dzieci?
O keczupie i keczupowaniu w wersji z pomidorem-19, czyli o tym, jak niektórzy próbują oszukać algorytmy.... więcej
18.01.2022, 10’
Deszczośnieg
Deszczośnieg czy śniegodeszcz? A może styczniopad? O kilku nowych słowach związanych z pogodą opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
11.01.2022, 10’
Spoko, sztos, najs
„Miało być spoko, a było najs! Na sztos imprze bawiliśmy się sztos” – o najnowszych słowach wyrażających ocenę, które sprawiają, że nasz język coraz... więcej
04.01.2022, 11’
Ale urwał!
Ale urwał! Ale – kto i co? O tej zbitce wyrazów, która podbiła polski internet, opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium... więcej
28.12.2021, 11’
Tego się nie da odzobaczyć
Pewne rzeczy chciałoby się odzobaczyć, inne – odzapamiętać, a jeszcze inne – odsłyszeć. Obserwatorium Językowe Uniwersytetu
Warszawskiego... więcej
Warszawskiego... więcej
21.12.2021, 10’
Umieć w – i nie tylko
Czy Państwo umieją w internety? A może w coś innego? O tym nowym zwrocie (i nie tylko o nim) porozmawiają Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
14.12.2021, 13’
Łamiąca wiadomość
Na styku polszczyzny i języka angielskiego mogą powstawać całkiem zabawne słowa i konstrukcje. Porozmawiają o nich Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska... więcej
07.12.2021, 13’
Kangurki i borsuki
Czy chodzą Państwo w kangurkach i borsukach, nie mówiąc o marchewkach? Tym razem Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW... więcej
30.11.2021, 10’
Spoko, spox, pozdro, pzdr
Tym razem Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego UW przyjrzą się nowym skrótom: „pozdro”, „szacun”, „zazdro”, „spoko” itp.... więcej
23.11.2021, 11’
X, Y, Z
Gdy mówimy: pokolenia, jednym przychodzą do głowy „boomerzy”, a innym „pokolenie X”, „pokolenie Y”, „pokolenie Z”. O co chodzi – i skąd te nazwy?... więcej
16.11.2021, 12’
Smacznej kawusi
Miłego dzionka i smacznej kawusi – kto z nas nie widział na FB takiego pozdrowienia? Jak się okazuje, te miłe słowa są znakiem swoistej... więcej
09.11.2021, 10’
Zaraczanie
W dzisiejszym odcinku "Słów pod lupą" spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czym się raki raczą i jak się ma do tego zaraczanie. Zapraszamy! Agata... więcej
02.11.2021, 15’
O cmentariance i instamatce
Ostatnio powstało kilka słów, które nazywają osoby lansujące się w mediach społecznościowych. Porozmawiają o nich Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z... więcej
26.10.2021, 10’
Korpomowa
„ASAP trzeba działać directowo, będąc sfokusowanym na targecie”. Jak rozpoznać korpomowę? O tym w najnowszym odcinku „Słów pod lupą”. W imieniu... więcej
19.10.2021, 12’
Pan Kanapka
Pan Kanapka, Pan Tabletka, Pani Kredka, Pani Szczawiowa – kogo (lub co) tak nazywamy i dlaczego? O tym w najnowszym odcinku „Słów pod lupą”. W... więcej
12.10.2021, 10’
Atencja, atencjusz
W kolejnym odcinku „Słów pod lupą” Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego przyjrzą się dawnej i... więcej
05.10.2021, 9’
Hip-hopolo i chillout
Czym jest hip-hopolo? I co ma wspólnego z sacro polo oraz rock polo? No i – jak się ma do tego chillout? Zapraszamy na audycję poświęconą nowym... więcej
28.09.2021, 12’
O normalsach i wózkersach
Co ciekawego jest w słowach „dziaders”, „lokals” czy „wózkers”? Dlaczego lubimy tworzyć wyrazy z niby-angielskim zakończeniem „-ers”?... więcej
21.09.2021, 12’
Przydasie? No rejczel!
Lubimy wyginać słowa. Czasami robimy to nieświadomie, a czasami – dla żartu. Czym są „przydasie”? Co się dzieje „na żwirkach”? I dlaczego czasem... więcej
14.09.2021, 10’
Wspomnienia z holidejów
Wakacje za nami, ale… można je powspominać. A właściwie: jak się mówi o wakacjach? Czy mamy do tego jakieś nowe słowa? Zapraszamy!... więcej
07.09.2021, 11’
Środing przed piątuniem
Czym się różni środing od środy, a piątunio od piątku?... więcej
31.08.2021, 11’
Umówmy się mesiem na siłkę
Polszczyzna uwielbia zdrobnienia i spieszczenia. O najnowszych opowiedzą Agata Hącia i Katarzyna Kłosińska z Obserwatorium Językowego Uniwersytetu... więcej
24.08.2021, 9’
To nie jest kraj dla...
Wśród nowego słownictwa znajdujemy nowe związki frazeologiczne. Czasami z pochodzenia są to cytaty – na przykład filmowe. Niekiedy je zniekształcamy,... więcej
17.08.2021, 10’
Ciągle głodny? Zapraszamy!
Dzisiaj przedstawimy m.in. najnowsze nazwy dotyczące rodzajów jedzenia, osób i urządzeń potrzebnych w kuchni. Zestawimy je z nazwami starymi, o... więcej
10.08.2021, 10’
Jeszcze o jedzeniu...
Podczas ostatniego spotkania mówiliśmy o najnowszych nazwach potraw. Tym razem będziemy rozmawiać o tym, jaki jeszcze charakter mają nowe wyrazy... więcej
03.08.2021, 9’
Nowe słownictwo, nowe jedzenie
Tym razem bardziej przyziemnie: mojito, wasabi, miso-shiru, a także kimczi, szakszuka, tajin i bento. Opowiemy o tym, jakie nowe wyrazy związane z... więcej
27.07.2021, 10’
Patotreści w patomieszkaniu
W ostatnich latach pojawiło się wiele słów z cząstką „pato-”: „patodeweloperka”, „patoosiedle”, „patoogródek”, „patotreści”, „patointeligencja”,... więcej
20.07.2021, 9’
Łamiąca wiadomość
Czy należy się załamywać z powodu łamiącej wiadomości? A może lepiej udać się na scenę zbrodni i połączyć kropki? Dziś o kalkach językowych – nie... więcej
13.07.2021, 10’
Żenua na wizawisie
Lubimy przekręcać słowa pochodzące z obcych języków – albo wręcz tworzyć wyrazy stylizowane na obce. Na przykład francuskie. Dlaczego to robimy? Czym... więcej
06.07.2021, 9’
Bycie na stenbaju czy reset?
Od jakiegoś czasu obserwujemy ciekawe zjawisko – funkcjonowanie komputerów stało się podstawą metafor „ludzkich”. Mówimy o ludziach, posługując się... więcej
29.06.2021, 10’
Cytrynki, mundki i walentyny
Malucha – drogowego – nie trzeba nikomu przedstawiać. Ogórka – także. Inne samochody (i nie tylko) także mają nieoficjalne nazwy. A jakie? Zapraszamy... więcej
22.06.2021, 11’
Apartheid sanitarny i ...
Choć pandemia jest już z nami od półtora roku, to wciąż tworzymy nowe określenia, które się do niej odnoszą. Jednymi z ciekawszych są „apartheid... więcej
15.06.2021, 7’
Używka i kaloryfer
Co wspólnego mają słowa: „używka”, „kaloryfer”, „galerianka” i „leming”? Zapraszamy!... więcej
08.06.2021, 8’
Zbiorkom
Czym jest zbiorkom? Czy to poprawne słowo? Kto go używa i dlaczego? Zapraszamy!... więcej
01.06.2021, 9’
Madki i bombelki
Z okazji Dnia Dziecka – o tym, jak język się mści na niefrasobliwych rodzicach. Zapraszamy!... więcej
25.05.2021, 10’
Epicki, zacny i dekadencki
Miał być dekadencki tort, a wyszła epicka porażka – o starych słowach w nowych znaczeniach.... więcej
18.05.2021, 11’
Panu Bogu świeczkę, a diabłu?
Czasami zniekształcamy frazeologizmy. Zmieniamy im formę albo nadajemy im nowe znaczenie. Zamiast nie zasypiaj gruszek w popiele słychać nie zasypuj... więcej
11.05.2021, 9’
Kto płakał, jak sprzedawał?
Co mówi o nas (i o Niemcach) powiedzenie „Niemiec płakał, jak sprzedawał”? Dlaczego stało się ono na tyle atrakcyjne, że na jego wzór zaczęliśmy... więcej
04.05.2021, 9’
Holicy i maniacy
Czy kotoholik dogada się z psoholikiem? I co na to czekoladomaniacy? W tym odcinku weźmiemy pod lupę cząstki -holik i -maniak. Sprawdzimy, jakie... więcej
27.04.2021, 8’
Polubownik, czyli lajkers
Czy wszystko, co robimy w mediach społecznościowych, musi mieć swoją nazwę? Osoba, która „daje łapkę w górę” to „polubownik”, czyli „lajkers”. A jak... więcej
20.04.2021, 9’
Pieseł, koteł...
Skąd się wziął pieseł i dlaczego zyskał popularność? Audycja o piesełach, kotełach, myszełach, tygrysełach, a nawet ludziełach.... więcej
13.04.2021, 9’
O lenistwie ... językowym
Często wydaje nam się, że wiele nowych słów zwraca uwagę swoją nietypowością i żartobliwością. Na plażing można wszak zabrać pieseła, z którym zwykle... więcej
06.04.2021, 7’
Słownictwo wegańskie
Czy istnieje „wegańska kiełbasa”? Czym są „tofucznica” i „tofurnik”? O kim mówi się, że jest „mięsarianinem”, i czy ktoś taki pozwoli, by go... więcej
30.03.2021, 11’
Tabliczki trawnikowe
W jaki sposób formułowane są zakazy i prośby zamieszczane na tabliczkach widniejących na osiedlach? Co do nas bardziej przemawia: Zakaz wchodzenia na... więcej
23.03.2021, 8’
Zaparkować pytanie, temat
Co robi człowiek, który „zaparkował pytanie” albo „parkuje temat”? Czy pytanie lub temat ma koła i hamulce oraz sprzęgło i gaz? Co to znaczy, że ktoś... więcej
16.03.2021, 11’
Język angielski na ulicach
Na naszych ulicach coraz więcej języka angielskiego: „barber shop”, „sushi bar”, „food truck”, „second hand”, „park&ride”, „bike&ride”, „show room”,... więcej
09.03.2021, 10’
Mega, totalnie i strasznie
„Na imprezie było mega!” – czyli jak? W tym odcinku zapraszamy na rozmowę o „mega”, „totalnym”, „odjechanym”, „na maksa”, „szalenie”, „okropnie” i... więcej
02.03.2021, 10’
Nietypowe nazwy restauracji
Restauracje chcą się wyróżniać nie tylko smakiem serwowanych potraw, lecz także nazwami: nietypowymi, intrygującymi czy zawierającymi grę słów (jak... więcej
23.02.2021, 9’
Koronawirus a język polski
Jak pandemia koronawirusa (zwanego przez niektórych „koronaświrusem”) odbiła się w języku? Czym są „koronalia” i „koronaferie”? Nosimy maseczki czy... więcej
16.02.2021, 9’
Napisy na murach
„ŁKS robi herbatę z wody po parówkach”, „Widzew nagrywa ryby na dyktafon” – walka między klubami piłkarskimi toczy się nie tylko na boisku, ale i na... więcej
